Kinderopvang en Wettelijke Verantwoordelijkheden: Een Overzicht
juni 17, 2025
Nachtmerries zijn angstige dromen die intense emoties oproepen, zoals angst, verdriet of woede. Kinderen ervaren deze dromen vaker dan volwassenen, met een piek tussen de drie en zes jaar. Hoewel nachtmerries vervelend zijn, zijn ze meestal niet schadelijk en vormen ze een normale onderdeel van de ontwikkeling. Deze dromen kunnen variëren van het achtervolgd worden door enge verschijningen tot het ervaren van vallen, verdrinking of het verlies van dierbaren. Het is belangrijk te begrijpen wat nachtmerries zijn, hoe ze zich uiten en hoe ouders en verzorgers hun kinderen kunnen helpen om ermee om te gaan.
Nachtmerries treden op tijdens de REM-slaap, de fase waarin de meeste dromen plaatsvinden. Bijna iedereen heeft wel eens een angstige droom, maar bij nachtmerries is de emotionele intensiteit hoger en de herinnering aan de droom levendiger. In tegenstelling tot veel andere dromen, worden kinderen vaak wakker van een nachtmerrie en kunnen ze zich herinneren wat er gebeurde. De frequentie van nachtmerries varieert; sommige kinderen hebben er één per maand, terwijl anderen er meerdere per week kunnen hebben.
De meeste nachtmerries komen voor in de tweede helft van de nacht, wanneer de REM-slaap langer en intenser wordt. Kinderen tussen de 3 en 6 jaar zijn bijzonder vatbaar voor nachtmerries, maar ze kunnen op elke leeftijd voorkomen. Baby’s hebben over het algemeen nog geen nachtmerries; deze enge dromen ontstaan pas later. Kinderen van 2 jaar kunnen al dromen, maar de nachtmerries zijn dan vaak minder complex. Ongeveer 70% van jonge kinderen heeft wel eens een nare droom.
De oorzaken van nachtmerries zijn divers. Vaak zijn ze gerelateerd aan de dagelijkse ervaringen van het kind en de verwerking van nieuwe indrukken. Peuters en jonge kinderen maken veel mee en verwerken deze ervaringen 's nachts in hun dromen. Nieuwe situaties, zoals het starten van de peuterschool, een verhuizing of veranderingen in het gezin, kunnen nachtmerries uitlokken.
Ook factoren zoals koorts, een drukke dag of een te warme slaapkamer kunnen bijdragen aan het ontstaan van nachtmerries. Soms kunnen stress of traumatische gebeurtenissen een rol spelen. Gevoelige kinderen hebben over het algemeen sneller last van nachtmerries dan andere kinderen. Het is belangrijk om te onthouden dat nachtmerries vaak een manier zijn voor kinderen om hun emoties en angsten te verwerken.
Het is belangrijk om nachtmerries te onderscheiden van nachtangsten. Hoewel beide beangstigend kunnen zijn, zijn er duidelijke verschillen. Bij een nachtmerrie wordt het kind wakker en kan het zich de droom herinneren. Bij een nachtangst daarentegen, is het kind niet volledig wakker en kan het verward en gedesoriënteerd zijn. Het kind kan schreeuwen, huilen en woelen, maar reageert niet op pogingen tot troost. Nachtangsten komen minder vaak voor dan nachtmerries en treden meestal op in de eerste helft van de nacht.
Wanneer je kind huilend wakker wordt van een nachtmerrie, is het belangrijk om rustig te blijven en je kind te troosten. Ga naar je kind toe, maar doe het grote licht niet aan. Probeer je kind in zijn eigen bed te troosten en geef hem of haar een knuffel. Neem je kind serieus en bevestig dat het eng was wat hij of zij heeft gedroomd. Zeg niet dat het onzin is, maar erken de angst van je kind.
Praat de volgende dag over de nachtmerrie. Vanaf een leeftijd van ongeveer 3 jaar is je kind meestal in staat om aan te geven wat er in de droom gebeurde. Bespreek de droom en probeer de gebeurtenissen te relativeren. Je kunt ook samen een ander einde voor de droom bedenken. Een creatieve benadering, zoals het tekenen van de droom en deze vervolgens verscheuren, kan helpen om de angst te verminderen.
Het kan ook helpen om je eigen ervaringen met nachtmerries te delen. Vertel je kind dat je zelf ook wel eens een enge droom hebt gehad. Dit laat zien dat het normaal is en dat iedereen het weleens meemaakt. Praat ook over leuke dromen, zodat je kind beseft dat dromen niet altijd eng hoeven te zijn.
Hoewel het niet altijd mogelijk is om nachtmerries te voorkomen, zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om de kans te verkleinen. Zorg voor een rustig en voorspelbaar slaapritueel. Dit kan bestaan uit een warm bad, een verhaaltje voorlezen en een knuffel geven. Vermijd beeldschermen (televisie, tablet, telefoon) minstens een uur voor het slapengaan, omdat het felle licht de hersenen wakker houdt.
Zorg ervoor dat de slaapkamer koel, donker en rustig is. Een verduisterende gordijn kan helpen om de kamer donker te maken. Als je kind bang is in het donker, kun je een nachtlampje gebruiken. Zorg ook voor een rustig buikje; geef je kind niet te veel of te weinig te eten voor het slapengaan.
Het is ook belangrijk om te letten op de emotionele toestand van je kind. Probeer stressvolle situaties te vermijden en geef je kind voldoende aandacht en liefde. Een positieve en ondersteunende omgeving kan helpen om nachtmerries te voorkomen.
Er zijn verschillende hulpmiddelen en strategieën die je kunt gebruiken om je kind te helpen omgaan met nachtmerries. Een dromenvanger kan een visuele geruststelling bieden, hoewel de symbolische werking ervan niet wetenschappelijk bewezen is. Een vertrouwd object, zoals een knuffel of een kledingstuk van de ouder, kan troost en geborgenheid bieden.
Sommige kinderen vinden het fijn om een "monsterspray" te gebruiken, een sprayfles gevuld met water die ze in de kamer kunnen spuiten om de monsters te verjagen. Dit is een manier om de fantasie van het kind te gebruiken om de angst te verminderen.
Mindfulness en visualisatie kunnen ook helpen om te ontspannen en stress te verminderen. Leer je kind (vanaf ongeveer 4 jaar) ademhalingsoefeningen en laat hem of haar visualiseren van gelukkige en fijne herinneringen.
In de meeste gevallen zijn nachtmerries een tijdelijk verschijnsel dat vanzelf overgaat. Als je kind echter regelmatig last heeft van nachtmerries, en deze de slaap en het dagelijks functioneren beïnvloeden, kan het verstandig zijn om professionele hulp te zoeken. Dit geldt vooral als de nachtmerries gepaard gaan met andere symptomen, zoals angst, depressie of gedragsproblemen. Een huisarts kan je adviseren en indien nodig doorverwijzen naar een specialist.
Nachtmerries zijn een veelvoorkomend verschijnsel bij kinderen, vooral in de leeftijd van 3 tot 6 jaar. Ze worden veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder dagelijkse ervaringen, stress en de verwerking van emoties. Door je kind te troosten, over de nachtmerrie te praten en preventieve maatregelen te nemen, kun je hem of haar helpen om met deze beangstigende dromen om te gaan. In de meeste gevallen zijn nachtmerries onschuldig en verdwijnen ze vanzelf, maar als ze aanhoudend zijn en het functioneren van je kind beïnvloeden, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet