Het register kinderopvang, beheerd door het Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), speelt een centrale rol in het toezicht en het beheer van kinderopvang in Nederland. Het register is onderdeel van een bredere keten van regelgeving en administratieve processen die ervoor zorgen dat kinderopvang veilig, kwaliteitsvol en toegankelijk is voor ouders. Dit artikel geeft een overzicht van de structuur, de recente wijzigingen en de praktische implicaties van het register voor opvangorganisaties, gemeenten en individuen die zich willen inschrijven in het register.
Informatie over het register kinderopvang
Het register kinderopvang omvat twee belangrijke componenten: het landelijk register kinderopvang (LRK) en het register buitenlandse kinderopvang (RBK). Het LRK registreert alle kinderopvangverleners in Nederland en bevat informatie over de kwaliteit en het toezicht op de voorzieningen. Het RBK houdt registratie bij van kinderopvangvoorzieningen in het buitenland die gelijkgesteld zijn aan Nederlandse kinderopvang.
In het kader van de wetgeving en regelgeving is het verplicht dat alle kinderopvangverleners geregistreerd zijn in het register. Voor de inschrijving in het register is een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) vereist. Deze verklaring dient als bewijs dat een persoon geen strafblad heeft en is een belangrijk onderdeel van het veiligheidsbeleid in de kinderopvang.
Nieuwe versie van het LRK en het GIR
Op 1 juli 2024 is een nieuwe versie van het landelijk register kinderopvang (LRK) en de Gemeenschappelijke Inspectie Ruimte (GIR) online geplaatst. Deze update bevat enkele belangrijke wijzigingen die gericht zijn op transparantie, privacy en efficiëntie in het administratieve proces.
Een van de wijzigingen betreft de kolom ‘VOG-verificatie’. In de vorige versie werd een rood kruis weergegeven zonder verder toelichting. In de nieuwe versie is de oorzaak van het rode kruis nu expliciet vermeld, wat de duidelijkheid vergroot. Dit maakt het voor gebruikers van het register makkelijker om aanpassingen of correcties door te voeren.
Daarnaast is het BSN-nummer van geregistreerde personen verwijderd uit de exportoverzichten van het LRK. Deze maatregel is genomen om de privacy van personen te beschermen. De kolommen waarin het BSN-nummer vermeld stond, bevatten nu geen persoonlijke gegevens meer. Dit is een voorbeeld van de nadruk die wordt gelegd op gegevensbescherming en naleving van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).
In de GIR Handhaven zijn zeven brieven aangepast. Deze wijzigingen zijn gericht op het beter onderbouwen van besluiten en het verbeteren van de toegankelijkheid en leesbaarheid van de handhavingsbrieven. Hiermee wordt zorg genomen voor duidelijkere communicatie tussen DUO en de betrokken partijen.
Register Buitenlandse Kinderopvang (RBK)
Het Register Buitenlandse Kinderopvang (RBK) is een onderdeel van het register kinderopvang dat zich richt op kinderopvangvoorzieningen in het buitenland die gelijkgesteld zijn aan Nederlandse kinderopvang. Deze gelijkstelling is noodzakelijk om de kwaliteit en veiligheid van deze voorzieningen te garanderen.
In sommige gevallen zijn bepaalde soorten opvangvoorzieningen uitgezonderd van gelijkstelling. Dit geldt voor voorzieningen die niet voldoen aan de Nederlandse kwaliteitseisen. Voor een aantal landen is in bijlage 2 van de regeling aangegeven welk bewijsstuk als geldig kan worden aangemerkt. In andere gevallen moeten de geldende regels en voorwaarden van het betreffende land bij de aanvraag worden meegestuurd.
DUO is aangewezen verwerker voor het beheer van het RBK en toetst individuele voorzieningen op hun naleving van de Nederlandse kwaliteitseisen. In het kader van een recente wijziging in de regeling is het nu mogelijk om dagopvangvoorzieningen in Litouwen sneller te inschrijven. Deze wijziging is gebaseerd op een onderzoek van Bureau Bartels dat liet zien dat de kwaliteit van dagopvang in Litouwen overeenkomt met de Nederlandse standaarden.
De wijziging in de regeling treedt in werking met ingang van de dag na de publicatie in de Staatscourant en werkt terug tot en met 1 januari 2025. Hiermee is afgehaakt van de normale regelgevingsprocedure, omdat de wijziging geen negatieve gevolgen heeft voor betrokken partijen. Het is een begunstigende regeling die ervoor zorgt dat ouders vroeger toegang kunnen krijgen tot de kinderopvangtoeslag voor buitenlandse voorzieningen.
Gemeentelijke herindeling en gevolgen voor het register
Gemeentelijke herindelingen kunnen gevolgen hebben voor de administratie en het gebruik van het register kinderopvang. Bij een herindeling, zoals samenvoegen, splitsen of het ontstaan van nieuwe gemeenten, moet DUO worden geïnformeerd. Dit is belangrijk voor de continuïteit van de administratieve processen en de gegevensuitwisseling.
DUO neemt contact op met gemeenten drie maanden van tevoren om eventuele wijzigingen door te nemen. In veel gevallen zijn deze zaken al geregeld als een gemeente wordt samengevoegd met een bestaande gemeente. Echter, sommige zaken moeten voorbereid worden door de gemeente zelf.
Bij nieuwe gemeenten is het nodig om beheerders voor Mijn DUO aan te stellen. Dit gebeurt via het formulier Aanmelding en wijziging beheerder Mijn DUO. Na autorisatie kunnen deze beheerders gebruikersrollen en kenmerken toekennen. Dit is van belang voor de toegang tot en het beheer van het register.
Daarnaast is het nodig om te bepalen welke instantie de verzuimmeldingen afhandelt. Dit gebeurt via het formulier Alternatieve routering verzuimloket. Als de verzuimmeldingen worden afgehandeld door een andere instantie dan de gemeente zelf, moet ook het formulier VSV verklaring uitbesteding worden ingevuld.
Gemeenten kunnen ook gegevens over absoluut verzuim raadplegen uit de registers van DUO. Dit is mogelijk via het formulier Aanmeldformulier RMC-gegevenslevering. Hiermee wordt bepaald of de gegevenslevering via de gemeente, de Doorstroompunt-regio of beide kan plaatsvinden.
Praktische stappen voor inschrijving in het register
Voor mensen die zich willen inschrijven in het Personenregister Kinderopvang, is het mogelijk om dit te doen via de website van DUO. Voor de inschrijving is een VOG vereist. De stappen voor het aanvragen van een VOG zijn uitgebreid beschreven op de website van DUO.
In het kader van de inschrijving in het Register Buitenlandse Kinderopvang (RBK) is het noodzakelijk om aan te tonen dat een buitenlandse voorziening voldoet aan de Nederlandse kwaliteitseisen. Dit kan door het indienen van een aanvraag voor gelijkstelling. Voor bepaalde landen is het mogelijk om een specifiek bewijsstuk aan te voeren in plaats van alle regels en voorwaarden van het betreffende land. In andere gevallen moeten deze regels en voorwaarden wel meegestuurd worden bij de aanvraag.
DUO voert de toetsing van de aanvragen uit en bepaalt of een voorziening gelijkgesteld kan worden. Als dit het geval is, kan de voorziening worden ingeschreven in het RBK en is het mogelijk om kinderopvangtoeslag aan te vragen.
Conclusie
Het register kinderopvang speelt een essentiële rol in het beheer en toezicht op kinderopvang in Nederland. Door recente wijzigingen in het LRK en het GIR is het register nu transparanter, efficiënter en gericht op privacybescherming. De uitbreiding van het RBK zorgt ervoor dat ook buitenlandse voorzieningen onderdeel kunnen worden van het Nederlandse kinderopvangsysteem, mits zij voldoen aan de kwaliteitseisen.
Gemeenten die betrokken zijn bij herindelingen moeten ervoor zorgen dat wijzigingen op tijd worden doorgegeven aan DUO. Dit zorgt voor de continuïteit van administratieve processen en de toegang tot de registers. Voor opvangverleners en ouders is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de regels rondom inschrijving en gelijkstelling van kinderopvangvoorzieningen.
Het register kinderopvang is dus niet alleen een administratief instrument, maar ook een essentieel onderdeel van het kinderopvangsysteem in Nederland dat draagt bij aan veiligheid, kwaliteit en toegankelijkheid.
