Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
Het verhouden van dieren in kinderopvangcentra is tegenwoordig steeds meer vanzelfsprekend geworden. Dieren zoals honden, konijnen, cavia’s, varkens, paarden en geiten vormen een waardevolle ondersteuning in de kinderopvang, zowel op sociaal, emotioneel en educatief vlak. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van dieren in kinderopvangcentra, de voordelen ervan, de verantwoordelijkheden van opvanggevers en de maatregelen om kinderen en dieren veilig te houden. Alles wat hier beschreven wordt, is gebaseerd op informatie uit meerdere opvangcentra en een onderzoeksrapport over gezondheidsrisico’s van zoönosen.
Dieren als ondersteuning in kinderopvang
In veel kinderopvangcentra zijn dieren niet alleen aanwezig, maar vormen ze ook een centraal onderdeel van het kinderleven. Zo zijn er bij Kinderopvang De Hooijbergh varkens, geiten, schapen, ezels, paarden, pony’s, konijnen, cavia’s en kippen. Deze dieren spelen een grote rol in het buitenleven van de kinderen. De kinderen helpen bijvoorbeeld met het verzorgen van de dieren: hokken schoonmaken, eten geven, paarden en pony’s borstelen, en het aaien van pasgeboren dieren. Dit contact met dieren leert kinderen verantwoordelijkheid, zorgzaamheid en respect voor andere wezens.
Een dergelijke ervaring is niet alleen emotioneel waardevol, maar ook leerzaam. De kinderen leren bijvoorbeeld het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes, zien hoe jonge dieren eruitzien en hoe ze zich gedragen. Regelmatig zien ze ook hoe dieren worden geboren, wat een unieke kans biedt om kinderen te laten meemaken hoe het leven ontstaat. Deze ervaringen zijn voor kinderen en ook voor ouders een prachtige aanvulling op de opvang.
Verantwoordelijkheid van de opvanggever
Het aanwezig zijn van dieren in kinderopvangcentra vereist echter ook een grote verantwoordelijkheid. Bij Kinderopvang ZON!, bijvoorbeeld, is een dierenmanager aangesteld om de verzorging van de dieren in goede banen te leiden. Deze dierenmanager is afkomstig uit een agrarische hbo-opleiding en is verantwoordelijk voor het welzijn van alle dieren die in de opvang verblijven. Niet alleen wordt er gekeken naar de fysieke behoeften van de dieren, zoals voeding en huisvesting, maar ook naar de mentale en sociale omgang met de dieren. Zo wordt bijvoorbeeld bij ZON! gekeken of een dier een groepsdier is, wat betekent dat het altijd in gezelschap moet worden gehouden.
Het is belangrijk om vooraf goed te overwegen of een dier aangeschaft kan worden. Dit betreft onder andere de kosten (denk aan vaccinaties, voeding en huisvesting), de beschikbare ruimte, en de veiligheid van zowel kinderen als dieren. Ook is het noodzakelijk om te onderzoeken wat het dier nodig heeft, of het passend is in de opvangsetting, en of er voldoende mogelijkheden zijn om het dier goed te verzorgen. Kinderen worden erbij betrokken bij het overwegen van welk dier op de groep zou kunnen wonen. Zo is er bijvoorbeeld een keer gekko’s gekozen, maar vooraf is zorgvuldig gekeken of dit passend was binnen de opvang.
Voordelen voor kinderen
Het aanwezig zijn van dieren in kinderopvangcentra heeft verschillende voordelen voor kinderen. Zo leren kinderen respect voor dieren, en leren ze hoe ze met dieren om moeten gaan. De kinderen leren bijvoorbeeld wat een hond fijn vindt en wat juist niet. Dit helpt hen bij het begrijpen van gevoelens en grenzen, zowel bij dieren als bij mensen. Ook leren kinderen verantwoordelijkheid door mee te helpen met het verzorgen van dieren. Dit kan bijvoorbeeld zijn het schoonmaken van hokken of het geven van voedsel. Het contact met dieren kan ook emotioneel waardevol zijn, vooral voor kinderen die bang zijn of zich niet zeker voelen.
Bij Kinderopvang De Hooijbergh is het aanwezig zijn van dieren ook een manier om kinderen te leren over de natuur en het leven. De kinderen zien bijvoorbeeld hoe jonge dieren geboren worden en hoe de moeder dieren zorgt voor haar jongen. Deze ervaringen zijn niet alleen leerzaam, maar ook emotioneel waardevol. De kinderen leren hoe een pasgeboren diertje eruitziet en wat het nodig heeft om te overleven.
Veiligheid en gezondheidsmaatregelen
Hoewel het aanwezig zijn van dieren in kinderopvangcentra veel voordelen biedt, zijn er ook risico’s. Zo zijn er ziekten die van dieren op mensen kunnen overgaan, genaamd zoönosen. Volgens een rapport van het RIVM zijn er bepaalde ziekten die kinderen op een boerderij of kinderboerderij kunnen oplopen, zoals maag- en darmziekten veroorzaakt door Salmonella, Campylobacter of Shigatoxineproducerende E. coli. Ook kunnen kinderen Q-koorts oplopen, aviaire influenza, orfvirusinfectie, veegerelateerde MRSA, tetanus of ringworm.
Om deze risico’s te beperken, zijn er voorzorgsmaatregelen nodig. Deze kunnen bijvoorbeeld zijn het regelmatig wassen van handen na contact met dieren of hun omgeving, het vermijden van het eten van ongepasteuriseerde melk of rauwe eieren, en het zorgen voor een goede hygiëne in de opvangruimtes. Het is ook belangrijk om te zorgen dat kinderen weten hoe ze veilig met dieren om moeten gaan. Bijvoorbeeld: niet te hard knuffelen, niet te snel bewegen rond dieren en het leren herkennen van situaties waarin een dier zich ongemakkelijk voelt.
Dieren in de opvang: een educatieve en emotionele schat
Het verhuren van dieren in kinderopvangcentra is niet alleen een manier om kinderen verantwoordelijkheid te leren, maar ook om hen te leren over het leven en de natuur. Dieren zoals paarden, geiten, konijnen en cavia’s geven kinderen de kans om dichter bij de natuur te komen, en leren ze hoe ze met andere wezens om moeten gaan. Deze ervaringen zijn niet alleen educatief, maar ook emotioneel waardevol. Kinderen leren respect, zorgzaamheid en verantwoordelijkheid, en kunnen een band opbouwen met dieren die ze regelmatig zien en helpen verzorgen.
Bij Kinderopvang De Hooijbergh, bijvoorbeeld, is het aanwezig zijn van dieren een centraal onderdeel van het buitenleven. De kinderboerderij ligt midden tussen de speelvelden en de kinderen kunnen de dieren altijd zien tijdens het buitenspelen. De kinderen worden begeleid bij het aaien en verzorgen van dieren, en zien hoe dieren groeien en zich ontwikkelen. Deze ervaringen zijn niet alleen leerzaam, maar ook emotioneel waardevol.
Conclusie
Het aanwezig zijn van dieren in kinderopvangcentra is een waardevolle aanvulling op de kinderopvang. Dieren zoals honden, konijnen, cavia’s, varkens, paarden en geiten spelen een belangrijke rol in de kinderopvang, zowel op sociaal, emotioneel en educatief vlak. De kinderen leren respect, zorgzaamheid en verantwoordelijkheid, en kunnen een band opbouwen met dieren die ze regelmatig zien en helpen verzorgen. Tegelijkertijd is het aanwezig zijn van dieren ook een grote verantwoordelijkheid. Het is belangrijk om vooraf goed te overwegen of een dier aangeschaft kan worden, en om ervoor te zorgen dat zowel kinderen als dieren veilig en goed verzorgd zijn.
Bij het opvoeden van dieren in kinderopvangcentra is het ook belangrijk om rekening te houden met gezondheidsrisico’s, zoals zoönosen. Deze risico’s kunnen worden beperkt door voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het regelmatig wassen van handen en het vermijden van het eten van ongepasteuriseerde melk of rauwe eieren. Het is belangrijk om kinderen te leren hoe ze veilig met dieren om moeten gaan, en om ervoor te zorgen dat dieren goed verzorgd zijn en een passend omgeving hebben.
In de kinderopvang is het aanwezig zijn van dieren een waardevolle schat. Het biedt kinderen de kans om dichter bij de natuur te komen, en leren ze hoe ze met andere wezens om moeten gaan. Het is een unieke kans om kinderen te leren over het leven en de natuur, en om hen te helpen groeien tot verantwoordelijke en zorgzame mensen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
