Ejectiefractie: Wat betekent dit voor de pompfunctie van het hart?

De ejectiefractie (EF) is een belangrijke maatstaf voor de gezondheid van het hart. Het geeft aan welk percentage van het bloed in de hartkamers bij elke hartslag wordt weggepompt. Een normale EF duidt op een goede pompfunctie, terwijl een afwijkende EF kan wijzen op hartproblemen. Dit artikel beschrijft wat de ejectiefractie is, hoe deze wordt gemeten, wat de normale waarden zijn, en wat een afwijkende ejectiefractie kan betekenen. De informatie is gebaseerd op verschillende bronnen die inzicht geven in de fysiologie van het hart en de interpretatie van de EF-metingen.

Wat is de Ejectiefractie?

De ejectiefractie is een berekening die aangeeft hoeveel bloed het hart per hartslag kan wegpompen. De meting wordt meestal uitgevoerd op de linker ventrikel, de belangrijkste pompkamer van het hart, maar recent onderzoek suggereert dat ook de rechter ventrikel belangrijk is bij het bepalen van de EF. De EF wordt uitgedrukt als een percentage. Een normale ejectiefractie ligt tussen de 55% en 70%. Dit betekent dat bij elke hartslag 55% tot 70% van het bloed in de linker ventrikel wordt weggepompt.

Hoe wordt de Ejectiefractie Gemeten?

Er zijn verschillende methoden om de ejectiefractie te meten. De meest gebruikelijke methode is een echocardiogram (ook wel een echo genoemd). Dit is een niet-invasieve test waarbij geluidsgolven worden gebruikt om een beeld van het hart te maken. Andere methoden zijn een MRI-scan van het hart en een nucleaire geneeskunde scan, ook wel een multiple gated acquisition (MUGA) scan genoemd. Bij een nucleaire geneeskunde scan wordt een kleine hoeveelheid radioactieve stof toegediend via een injectie, waarna een speciale camera de straling registreert en omzet in een beeld.

Normale Waarden van de Ejectiefractie

Een normale linkerventrikelejectiefractie (LVEF) voor volwassenen ligt tussen de 55% en 70%. Een waarde onder de 53% voor vrouwen en onder de 52% voor mannen wordt als laag beschouwd. Een rechterventrikel ejectiefractie (RVEF) lager dan 45% kan een indicator zijn van hartproblemen. De normale waarden kunnen variëren afhankelijk van leeftijd, geslacht en andere individuele factoren.

Afwijkende Ejectiefractie: Wat betekent dit?

Een afwijkende ejectiefractie kan wijzen op verschillende hartproblemen. Een lage ejectiefractie (onder de 50%) kan duiden op hartfalen, waarbij het hart niet in staat is om voldoende bloed rond te pompen om aan de behoeften van het lichaam te voldoen. Een hoge ejectiefractie (boven de 75%) kan in sommige gevallen wijzen op een overmatig snelle hartslag of andere hartafwijkingen.

Lage Ejectiefractie

Een lage ejectiefractie kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:

• Hartfalen: Dit is de meest voorkomende oorzaak van een lage ejectiefractie.
• Hartspierziekte (cardiomyopathie): Dit is een aandoening waarbij de hartspier verzwakt of verdikt.
• Hartklepafwijkingen: Problemen met de hartkleppen kunnen de pompfunctie van het hart beïnvloeden.
• Coronaire hartziekte: Vernauwing van de kransslagaders kan leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar het hart, wat de pompfunctie kan aantasten.

Patiënten met een ernstig verminderde ejectiefractie hebben een hoger risico op overlijden. Tijdige behandeling kan de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren.

Hoge Ejectiefractie

Een hoge ejectiefractie komt minder vaak voor. Het kan wijzen op:

• Hypertrofische cardiomyopathie: Een aandoening waarbij de hartspier verdikt.
• Hypertensie: Hoge bloeddruk kan de hartspier belasten en leiden tot een verhoogde ejectiefractie.
• Overmatige inspanning: Intense fysieke activiteit kan tijdelijk de ejectiefractie verhogen.

Omgaan met een Verminderde Ejectiefractie

Bij een verminderde ejectiefractie is het belangrijk om de adviezen van de arts strikt op te volgen. Dit kan inhouden:

• Medicatie: De arts kan medicijnen voorschrijven om de hartfunctie te ondersteunen, zoals ACE-remmers, bètablokkers of diuretica.
• Dieet: Een hartgezond dieet, arm aan zout en vet, kan helpen om de belasting van het hart te verminderen.
• Leefstijl: Regelmatige, lichte tot matige lichaamsbeweging, stressvermindering en voldoende slaap zijn belangrijk voor een gezond hart.
• Controle: Regelmatige controleafspraken bij de cardioloog zijn essentieel om de voortgang te monitoren en de behandeling aan te passen indien nodig.

Praktische Tips voor een Gezond Hart

Naast de medische behandeling zijn er verschillende praktische tips die kunnen helpen om de hartgezondheid te verbeteren:

• Stress verminderen: Chronische stress kan een negatieve invloed hebben op het hart. Ontspanningsoefeningen, meditatie en yoga kunnen helpen om stress te verminderen.
• Voldoende slaap: Een goede nachtrust is essentieel voor het herstel van het lichaam en de hartfunctie.
• Alcohol en cafeïne beperken: Overmatig alcoholgebruik en cafeïneconsumptie kunnen de hartfunctie negatief beïnvloeden.
• Bloeddruk controleren: Regelmatige controle van de bloeddruk en het vermijden van hoge waarden is belangrijk.
• Symptomen herkennen: Let op symptomen van verergering, zoals kortademigheid, vermoeidheid of zwelling van de benen, en zoek tijdig hulp.

Voorbereiding en Nazorg van een Ejectiefractie Onderzoek

Voorafgaand aan het onderzoek is het meestal niet nodig om nuchter te zijn. Wel is het belangrijk om de arts te informeren over een eventuele zwangerschap of borstvoeding. Tijdens het onderzoek wordt een kleine hoeveelheid radioactieve stof toegediend via een injectie. Na het onderzoek kunnen patiënten meestal hun normale activiteiten hervatten. Het is aan te raden om de rest van de dag wat meer te drinken om de radioactieve stof uit het lichaam te spoelen.

Belang van een Brede Benadering van Hartgezondheid

De ejectiefractie is een belangrijke indicator van de hartfunctie, maar het is niet de enige factor die de hartgezondheid bepaalt. Een brede benadering, waarbij rekening wordt gehouden met leefstijl, dieet, stressniveau en andere gezondheidsfactoren, is essentieel voor het behoud van een gezond hart.

Conclusie

De ejectiefractie is een cruciale maatstaf voor de pompfunctie van het hart. Een normale ejectiefractie duidt op een goede hartfunctie, terwijl een afwijkende ejectiefractie kan wijzen op hartproblemen. Het is belangrijk om de ejectiefractie regelmatig te laten controleren, vooral bij mensen met een hartaandoening. Door de adviezen van de arts op te volgen en een gezonde leefstijl aan te nemen, kan de hartgezondheid worden verbeterd en de kwaliteit van leven worden verhoogd.

Bronnen

1. Ejection Fraction Normal Range, Low and Treatment
2. Catharina Ziekenhuis - Ejectiefractie in rust
3. Carepatron - Normal Ejection Fraction by Age Chart
4. Mariamiddelares - Ejectiefractie
5. Mens en Gezondheid - Ejectiefractie onderzoek van pompfunctie van het hart
6. Amsterdam UMC - Ejectiefractiebepaling
7. MedNL - Ejectiefractie
8. LUMC - Onderzoek pompfunctie van het hart ejectiefractiebepaling