Houten: Een Overzicht van Activiteiten en Geschiedenis voor Gezinnen
juni 17, 2025
Duimen is een veelvoorkomende gewoonte bij baby’s en jonge kinderen, vaak begonnen in de baarmoeder rond de 16e week van de zwangerschap. Het biedt troost en een gevoel van veiligheid, en is een natuurlijke reactie op behoeften zoals kalmeren, ontspannen en in slaap vallen. Hoewel het in eerste instantie een onschuldige gewoonte is, kan langdurig duimen leiden tot tandheelkundige problemen, spraakontwikkelingsproblemen en een verhoogde kans op infecties. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken van duimen, de mogelijke gevolgen en praktische tips voor ouders om hun kind te helpen deze gewoonte af te leren.
Waarom kinderen duimen
Voor baby’s en peuters is duimen een manier om aan hun zuigbehoefte te voldoen, een reflex die al in de baarmoeder aanwezig kan zijn. Naarmate kinderen ouder worden, kan het duimen een gewoonte worden, een manier om zichzelf te kalmeren zonder er bewust van te zijn. Het kan een reactie zijn op verdriet, pijn, verveling of stress. Het duimen geeft een gevoel van rust en zekerheid, en kan zelfs een inslaapritueel worden. Het is belangrijk te begrijpen dat duimen vaak onbewust gebeurt, wat het afleren ervan bemoeilijkt.
Mogelijke gevolgen van langdurig duimen
Hoewel duimen op jonge leeftijd vaak geen problemen veroorzaakt, kunnen er op de lange termijn negatieve effecten optreden. Een van de meest voorkomende gevolgen is de beïnvloeding van de tandheelkundige ontwikkeling. Constant zuigen op de duim kan de stand van de tanden veranderen, waardoor ze scheef groeien of naar voren komen te staan, wat later behandelingen kan vereisen. Daarnaast kan duimen de spraakontwikkeling belemmeren, doordat het de ontwikkeling van de spieren die nodig zijn voor het spreken kan vertragen. Ook kan de constante vochtigheid rond de duim leiden tot irritatie en infecties. Hoewel een beugel vaak een oplossing is, is het voorkomen van deze problemen door tijdig het duimen af te leren wenselijk.
Wanneer beginnen met afleren?
Het is raadzaam om te beginnen met het afleren van duimen rond de leeftijd van drie jaar. Op deze leeftijd zijn kinderen beter in staat om de redenen achter het afleren te begrijpen en mee te werken. Voorafgaand aan deze leeftijd is het vaak lastiger, omdat de gewoonte nog te sterk verankerd is en de kinderen nog niet voldoende zelfbeheersing hebben. Echter, het is belangrijk om te onthouden dat elk kind anders is en de timing kan variëren.
Stapsgewijze aanpak voor het afleren van duimen
Het afleren van duimen is een proces dat geduld en consistentie vereist. Het is belangrijk om een stapsgewijze aanpak te volgen en de motivatie van het kind te stimuleren.
Stap 1: Timing
Kies een rustige periode uit om te beginnen met het afleren. Vermijd drukke periodes of periodes met veel spannende gebeurtenissen, omdat dit het afleren moeilijker kan maken.
Stap 2: Uitleggen
Bespreek met je kind waarom het duimen afleren belangrijk is. Leg uit wat de mogelijke gevolgen zijn voor de tanden, de spraak en de algemene gezondheid. Betrek het kind bij het proces door samen de voordelen van niet meer duimen te bedenken.
Stap 3: Maak een plan
Maak samen met je kind een plan om het duimen af te leren. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat je afspreekt dat het kind overdag niet duimt, of dat het kind alleen in bed mag duimen.
Stap 4: Herinneringen en reminders
Gebruik reminders om je kind eraan te herinneren om niet te duimen. Dit kan bijvoorbeeld een sticker zijn naast het bed, een codewoord dat je afspreekt, of een geheugensteuntje. Het is belangrijk om dit op een positieve en ondersteunende manier te doen, zonder te straffen of te bekritiseren.
Stap 5: Beloning
Beloon je kind voor elke stap die het zet in de goede richting. Dit kan bijvoorbeeld door stickers te plakken op een beloningskaart, of door een klein cadeautje te geven aan het einde van een duim-vrije week. Het is belangrijk om de beloningen af te stemmen op de leeftijd en interesses van het kind.
Stap 6: Hulpmiddelen
Er zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar die kunnen helpen bij het afleren van duimen. Dit kan bijvoorbeeld een duimspalk zijn, een hoesje dat over de duim wordt gedragen, handschoenen of wanten, of een pleister op de duim. Deze hulpmiddelen kunnen de gewoonte onaangenaam maken en dienen als reminder. Het is wel belangrijk om te controleren of de hulpmiddelen ’s nachts niet worden verwijderd.
Stap 7: Nachtelijk afleren
Het afleren van duimen tijdens de slaap is vaak het moeilijkst, omdat het een ingewortelde reflex is. Probeer ’s avonds of ’s nachts te controleren of je kind nog duimt en haal de duim voorzichtig uit de mond. Druk de lippen zachtjes dicht en duw de kin iets omhoog. Als het niet lukt, is dat geen probleem. Leg uit dat het tijd kost en beloon je kind voor elke poging.
Out of the box adviezen
Naast de traditionele methoden zijn er ook enkele creatieve en onconventionele adviezen van logopedisten. Zo kan het helpen om de aandacht van het kind af te leiden met een zachte knuffel of doekje als troost. Het is belangrijk dat het kind de knuffel of het doekje niet in de mond stopt, omdat dit de tong naar beneden kan drukken en de kaak kan vervormen. Een andere suggestie is om de "10-vingermethode" te gebruiken, waarbij het kind wordt aangemoedigd om alle vingers te zuigen in plaats van alleen de duim, wat de gewoonte minder aantrekkelijk maakt. De "time-out methode" kan ook effectief zijn, waarbij een activiteit wordt gestopt wanneer het kind begint te duimen.
Bittere nagellak en andere middelen
Sommige ouders kiezen ervoor om een bitter smakende nagellak op de duim van hun kind te smeren. Dit maakt het duimen onaangenaam en kan het kind ontmoedigen om te duimen. Er bestaan ook speciale omhulsels voor over de duim die vastzitten aan de pols, waardoor het moeilijker is om de duim in de mond te steken.
Raadpleeg een professional
Als het afleren van duimen niet lukt, of als je je zorgen maakt over de tandheelkundige ontwikkeling van je kind, is het raadzaam om een kindertandarts of logopedist te raadplegen. Zij kunnen je adviseren over de beste aanpak en eventueel professionele hulp bieden.
Conclusie
Duimen is een veelvoorkomende gewoonte bij kinderen die troost en veiligheid biedt. Hoewel het op jonge leeftijd vaak geen problemen veroorzaakt, kan langdurig duimen leiden tot tandheelkundige problemen en spraakontwikkelingsproblemen. Het is daarom belangrijk om het duimen tijdig af te leren, met behulp van een stapsgewijze aanpak, positieve bekrachtiging en eventueel hulpmiddelen. Geduld en consistentie zijn essentieel, en het is belangrijk om de motivatie van het kind te stimuleren. Indien nodig, kan professionele hulp van een kindertandarts of logopedist worden ingeschakeld.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
