Maatschappelijke context in opvoeden: Invloed en uitdagingen
juli 7, 2025
Longontsteking is een ontsteking van de longen, veroorzaakt door een virus of bacterie. Deze aandoening komt relatief vaak voor bij kinderen, met name in de leeftijd van 0 tot 9 jaar, en het risico is het grootst bij kinderen jonger dan één jaar vanwege hun nog in ontwikkeling zijnde afweersysteem. Jaarlijks krijgen ruim 25.000 kinderen (0-9 jaar) in Nederland een longontsteking. De infectie tast de kleine vertakkingen van de longen (bronchiën) en de longblaasjes aan, waardoor de zuurstofopname bemoeilijkt wordt en het ademen zwaar kan zijn.
Wat is Longontsteking?
Longontsteking, ook wel pneumonie genoemd, ontstaat wanneer de longblaasjes en de kleine luchtwegen ontstoken raken. Dit kan veroorzaakt worden door bacteriën, virussen of andere micro-organismen. Bij jonge kinderen is een virale oorzaak vaker voorkomend. De infectie kan zich verspreiden via direct contact, door de lucht via hoesten of niezen, of via bloed. De meeste vormen van longontsteking zijn gerelateerd aan virale of bacteriële infecties die zich van persoon tot persoon verspreiden, waardoor ze vaker voorkomen in de herfst, winter en het vroege voorjaar wanneer kinderen meer tijd binnenshuis doorbrengen.
Oorzaken en Risicofactoren
Longontsteking kan verschillende oorzaken hebben. Bacteriën, zoals de pneumokokkenbacterie, zijn een veelvoorkomende oorzaak, maar virussen spelen ook een belangrijke rol. Vaccinatie tegen de pneumokokkenbacterie kan de kans op een longontsteking door deze bacterie aanzienlijk verkleinen. Kinderen met een verzwakt immuunsysteem, ondervoeding, cystic fibrosis, PCD (Primary Ciliary Dyskinesia), een ontwikkelingsachterstand of spierzwakte lopen een groter risico op het ontwikkelen van een longontsteking. Ook een eerdere infectie van de luchtwegen, zoals een verkoudheid of griep, kan een longontsteking uitlokken.
Symptomen van Longontsteking bij Kinderen
De symptomen van longontsteking variëren afhankelijk van de leeftijd van het kind en de oorzaak van de infectie. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Pijn op de borst, vooral bij hoesten
- Buikpijn
- Benauwdheid of kortademigheid, zichtbaar als snel ademen, kreunen of hoorbare ademhaling. Bij baby's kan dit zich uiten in het schudden van het hoofd tijdens de ademhaling.
- Ophoesten van slijm, soms met bloed
- Vermoeidheid
- Koorts (vaak hoger dan 39 graden)
- Rillingen en klappertanden
- Minder actief zijn
- Slecht drinken of eten
Een longontsteking kan zich op twee manieren manifesteren: als een typische of atypische longontsteking. Een typische longontsteking begint vaak plotseling met hoge koorts en een versnelde ademhaling. Een atypische longontsteking verloopt milder, met minder hoge koorts en een rustigere ademhaling.
Diagnose
Een arts kan een longontsteking vaststellen door middel van een lichamelijk onderzoek. In sommige gevallen kan een bloedonderzoek of een röntgenfoto van de borstkas nodig zijn om de diagnose te bevestigen en de ernst van de infectie te beoordelen. Bij verder gezonde kinderen is aanvullend onderzoek niet altijd noodzakelijk. Als de arts een RS-virusinfectie vermoedt, kan dit worden vastgesteld door onderzoek van het neusspoelsel.
Behandeling
De behandeling van longontsteking hangt af van de oorzaak van de infectie. Bij een bacteriële longontsteking schrijft de arts antibiotica voor. Het is cruciaal om de volledige antibioticakuur af te maken, zelfs als het kind zich al beter voelt, om te voorkomen dat de infectie terugkeert. Bij een virale longontsteking is antibiotica niet effectief, omdat antibiotica geen virussen bestrijden. In dat geval is het vooral belangrijk dat het kind voldoende rust krijgt en voldoende vocht binnenkrijgt.
In ernstige gevallen, wanneer het kind moeite heeft met ademhalen of een laag zuurstofgehalte in het bloed heeft, kan ziekenhuisopname noodzakelijk zijn. In het ziekenhuis kan het kind zuurstof krijgen en antibiotica via een infuus toegediend krijgen.
Thuiszorg en Verzorging
Wanneer een arts heeft vastgesteld dat een kind een lichte longontsteking heeft, kan het kind meestal thuis herstellen. Belangrijke aspecten van de thuiszorg zijn:
- Rust: Zorg ervoor dat het kind voldoende rust krijgt.
- Vocht: Geef het kind regelmatig kleine slokjes water, moedermelk of flesvoeding om uitdroging te voorkomen. Baby's tot zes maanden hebben ongeveer 150 ml vocht per kilo lichaamsgewicht per dag nodig, terwijl baby's van zes maanden en ouder ongeveer 100 ml per kilo lichaamsgewicht nodig hebben. Kinderen vanaf één jaar hebben ongeveer zes tot zeven bekertjes per dag van ongeveer 75 ml nodig.
- Pijnstilling: Bij koorts of pijn kan paracetamol worden gegeven. Geef geen ibuprofen aan kinderen jonger dan drie maanden of aan uitgedroogde kinderen. Geef nooit aspirine aan kinderen.
- Vermijd roken: Laat niemand in de buurt van het kind roken.
- Volg de instructies van de arts: Geef de voorgeschreven medicatie volgens de aanwijzingen van de arts.
Wanneer de Huisarts Bellen?
Het is belangrijk om de huisarts te waarschuwen als u vermoedt dat uw kind een longontsteking heeft. Daarnaast zijn er specifieke signalen waar u op moet letten die aangeven dat u direct medische hulp moet zoeken:
- Het kind reageert niet, is moeilijk wakker te maken of is verward.
- Het kind wordt blauw, bleek of grauw.
- Het kind heeft ademstops of een fors kreunende ademhaling.
- Het kind is erg benauwd en hapt naar adem.
- Het kind heeft een aanval met trekkingen van armen en/of benen die niet stopt.
- Het kind is moeilijker wakker te maken.
- Het kind wordt binnen enkele uren zieker.
- Het kind is ontroostbaar.
- Het kind is benauwd of heeft een snelle en/of reutelende ademhaling.
- Het kind drinkt veel minder dan normaal.
- Het kind plast veel minder dan normaal.
- Het kind braakt voortdurend.
- Het kind heeft voortdurend diarree.
- Het kind heeft pijn bij het plassen.
- Het kind krijgt vlekjes op de huid die niet verdwijnen bij de glastest.
- De koorts duurt langer dan vijf dagen.
- U maakt zich zorgen over de toestand van uw kind.
Preventie
Hoewel longontsteking niet altijd te voorkomen is, zijn er maatregelen die u kunt nemen om het risico te verkleinen:
- Vaccinatie: Zorg ervoor dat uw kind gevaccineerd is tegen de pneumokokkenbacterie.
- Hygiëne: Stimuleer goede handhygiëne, zoals regelmatig handen wassen.
- Vermijd blootstelling aan rook: Houd uw kind uit de buurt van rook.
- Borstvoeding: Geef uw baby borstvoeding, omdat dit de weerstand versterkt.
Dubbele Longontsteking
Een dubbele longontsteking betekent dat beide longen ontstoken zijn. Dit kan een ernstiger verloop hebben dan een longontsteking in slechts één long. De symptomen en behandeling zijn vergelijkbaar met een reguliere longontsteking, maar de kans op complicaties is groter.
Conclusie
Longontsteking is een veelvoorkomende infectie bij kinderen, met name bij jonge kinderen. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en tijdig medische hulp te zoeken. De behandeling hangt af van de oorzaak van de infectie en kan variëren van rust en voldoende vochtinname tot antibiotica en ziekenhuisopname. Door preventieve maatregelen te nemen, zoals vaccinatie en goede hygiëne, kunt u het risico op longontsteking bij uw kind verkleinen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
