Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
Buitengewoon verlof speelt een belangrijke rol in de kinderopvangsector, waar het personeel vaak op korte termijn vrij kan nemen bij bijzondere gebeurtenissen in het leven van de medewerker of de directe omgeving. Dit verlof biedt flexibiliteit bij onverwachte situaties, zoals een huwelijk, overlijden, calamiteit of plotselinge zorgverplichting. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de rechten en regels rondom buitengewoon verlof, op basis van de CAO Kinderopvang en andere relevante regelgeving. De nadruk ligt op het begrip van de voorwaarden, de duur van het verlof, en de rol van de werkgever bij het verlenen van dit soort verlof.
Wat is buitengewoon verlof?
Buitengewoon verlof is een vorm van verlof dat verstrekt kan worden in bijzondere situaties, zoals een overlijden in de familie, een huwelijk of een plotselinge calamiteit. Het verschilt van reguliere vormen van verlof zoals ziekteverlof of vakantie. Buitengewoon verlof kan met of zonder doorbetaling van het salaris worden verstrekt, afhankelijk van de situatie en de beslissing van de werkgever.
In de CAO Kinderopvang worden duidelijke richtlijnen gegeven over de situaties waarin buitengewoon verlof toegestaan is. Deze richtlijnen zijn afgeleid uit de Wet arbeid en zorg (WAZO) en worden uitgebreid door de CAO. Het is belangrijk dat medewerkers deze regels kennen om te begrijpen hoe ze hun rechten kunnen uitoefenen.
Situaties waarbij buitengewoon verlof verstrekt kan worden
1. Bevalling
Een medewerker heeft het recht op buitengewoon verlof bij de bevalling van haar relatiepartner. Volgens artikel 4.2 van de CAO Kinderopvang kan dit verlof worden opgenomen binnen vier weken na de bevalling, met een maximum van 7 werkdagen. Dit verlof wordt in mindering gebracht op het wettelijk verlof dat de medewerker volgens de WAZO heeft.
2. Adoptie
Bij adoptie kan een medewerker maximaal 5 werkdagen per kind nemen om zaken in Nederland te regelen. Deze dagen worden afgehaald van het wettelijk adoptieverlof dat de medewerker heeft. Het verlof moet aaneengesloten worden opgenomen en valt onder de bepalingen van de WAZO.
3. Ziekte in de directe omgeving
Bij ziekte van een familielid zoals een relatiepartner, ouders of kinderen kan buitengewoon verlof worden verstrekt. De duur van het verlof wordt bepaald door de werkgever, afhankelijk van de ernst van de situatie. Het is belangrijk dat de medewerker een duidelijk bewijs kan voorleggen, zoals een ziekenverklaring of een brief van een zorgverlenende instelling.
4. Overlijden in de familie
Bij het overlijden van een familielid kan een medewerker verlof krijgen. De duur van het verlof hangt af van de relatie met het overledene. Voor bloed- of aanverwanten in de rechte lijn, zoals ouders of kinderen, is het verlof beschikbaar gedurende 4 werkdagen na het overlijden. Voor bloed- of aanverwanten in de tweede graad, zoals grootouders of broers en zusters, geldt een verlofperiode van 2 werkdagen. De medewerker kan alleen verlof opnemen op werkdagen, en het verlof moet worden aangevraagd minstens één dag van tevoren met een schriftelijk bewijs.
5. Calamiteiten
Calamiteiten zoals brand, inbraak of plotselinge ziekte van een kind kunnen ook leiden tot het verlenen van buitengewoon verlof. In dergelijke situaties kan de medewerker verlof krijgen op de werkdag waarop de calamiteit plaatsvindt. Het verlof kan met of zonder doorbetaling van het salaris worden verstrekt, afhankelijk van de beslissing van de werkgever.
6. Huwelijk of geregistreerd partnerschap
Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft een medewerker het recht op verlof op de dag van de plechtigheid. De verlofduur is één dag, en deze moet aaneengesloten worden opgenomen. Het verlof kan worden opgenomen op een werkdag, en de medewerker moet minstens één dag van tevoren aangeven dat ze het verlof wil opnemen.
7. Overige bijzondere gebeurtenissen
Niet alleen de bovenstaande situaties vallen onder buitengewoon verlof. Werkgevers kunnen ook verlof verlenen bij andere bijzondere gebeurtenissen, zoals verhuizen, ondertrouw of het afhandelen van juridische kwesties. De duur en voorwaarden van het verlof worden dan bepaald door de werkgever.
Voorwaarden voor het verlenen van buitengewoon verlof
1. Aanwezigheid bij de gebeurtenis
Een van de voorwaarden voor het verlenen van buitengewoon verlof is dat de medewerker zelf aanwezig is bij de gebeurtenis waarvoor het verlof wordt genomen. Dit betekent dat de medewerker bijvoorbeeld persoonlijk op de plechtigheid moet verschijnen of moet meemaken dat een familielid in nood is.
2. Verlof op een werkdag
Het verlof kan alleen worden genomen op een werkdag van de medewerker. Dit houdt in dat het verlof niet automatisch toegestaan is op vrije dagen of wanneer de medewerker niet actief werkt.
3. Schriftelijke aangifte
De medewerker moet minstens één werkdag van tevoren schriftelijk aangeven dat ze verlof wil nemen. Deze aangifte moet begeleid worden door een bewijs van de bijzondere gebeurtenis, zoals een huwelijksuitnodiging, ziekenverklaring of een brief van een zorginstelling.
4. Beoordeling door de werkgever
De werkgever heeft het recht om te beoordelen of het verlenen van verlof redelijk is. Bij bijzondere gebeurtenissen buiten de standaardregels kan de werkgever beslissen of het verlof verstrekt wordt en of het salaris wordt doorbetaald.
Rol van de werkgever
De werkgever speelt een centrale rol bij het verlenen van buitengewoon verlof. In de CAO Kinderopvang is bepaald dat werkgevers samen met medewerkers afspraken maken over het verlenen van verlof. Deze afspraken zijn geregeld in de handreikingen van de CAO en moeten duidelijk worden gecommuniceerd.
Werkgevers kunnen ook extra verlof verlenen bij bijzondere gebeurtenissen, zoals het verlies van een dierbare. In dergelijke situaties is het belangrijk dat de werkgever een empathische houding aanneemt en de medewerker ondersteunt. Het is aanbevolen dat er regelmatig gesproken wordt over de behoeften van de rouwende medewerker en dat deze ruimte krijgt om fysiek en mentaal herstel te maken.
Buitengewoon verlof en andere vormen van verlof
Buitengewoon verlof moet onderscheiden worden van andere vormen van verlof zoals ziekteverlof, vakantie of zorgverlof. Ziekteverlof is bijvoorbeeld bedoeld voor ziekte van de medewerker zelf, terwijl buitengewoon verlof gericht is op bijzondere gebeurtenissen in het leven van de medewerker of familielid. Zorgverlof is weer bedoeld voor langdurige zorgverplichtingen.
In de CAO Kinderopvang zijn aparte artikelen gewijd aan langdurend zorgverlof en andere vormen van verlof. Deze artikelen moeten worden geraadpleegd voor duidelijkheid over de specifieke regels.
Conclusie
Buitengewoon verlof is een belangrijk onderdeel van de CAO Kinderopvang en biedt medewerkers de mogelijkheid om bijzondere gebeurtenissen in hun leven of die van hun familielid te beheren. Het verlof kan worden verstrekt bij bevalling, overlijden, calamiteiten, huwelijk en andere bijzondere gebeurtenissen. De duur van het verlof hangt af van de situatie en de relatie met de betrokkene. De medewerker moet zich aan bepaalde voorwaarden houden, zoals aanwezigheid bij de gebeurtenis, verlof op een werkdag en schriftelijke aangifte. De werkgever speelt een centrale rol bij het bepalen van de voorwaarden en het verlenen van verlof. Het is belangrijk dat zowel medewerkers als werkgevers deze regels goed begrijpen om eventuele conflicten te voorkomen.
Buitengewoon verlof draagt bij aan een betere werk- en levensbalans en ondersteunt medewerkers in tijden van nood. Door duidelijke afspraken en empathische communicatie kan de kinderopvangsector ervoor zorgen dat medewerkers zich gesteund en begrepen voelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
