Bouwbesluit en ruimte-eisen voor kinderopvangcentra in 2023

In Nederland zijn kinderopvangcentra verplicht om aan een reeks ruimtelijke, hygiënische en veiligheidsnormen te voldoen. Deze eisen zijn vastgelegd in de Nadere regels Kindercentra en worden grotendeels bepaald door het Bouwbesluit. Deze richtlijnen zijn van essentieel belang voor zowel de dagelijkse praktijk in kinderopvangcentra als voor de veiligheid van de kinderen die zich daar bevinden. In dit artikel wordt ingegaan op de belangrijkste bouw- en ruimte-eisen die van toepassing zijn op kinderopvangcentra in 2023.

Bouw- en ruimte-eisen

Hygiëne en wasruimten

Een van de kernaspecten van kinderopvang is hygiëne. In de Nadere regels Kindercentra zijn duidelijke eisen opgesteld voor wasruimten, die afgestemd moeten zijn op het aantal kinderen dat het centrum bezoekt. Een wasruimte moet minimaal voorzien zijn van een wasbak of aanrecht met warm en koud stromend water. Bij voorkeur is er ook een handdouche aanwezig.

De vloeren en wanden van het wasgedeelte moeten tot 1,80 meter boven de vloer bedekt zijn met een waterdicht en goed reinigbaar materiaal. Daarnaast moet er voor elk kind een eigen handdoek, washandje en tandenborstel beschikbaar zijn. Zeep en tandpasta moeten in voldoende mate aanwezig zijn. Dit is van groot belang om hygiëne te waarborgen en ziekteverspreiding te beperken.

Handenwassen is een essentiële maatregel in kinderopvangcentra. Daarom moet er een handenwasgelegenheid aanwezig zijn op een hoogte die voor kinderen bereikbaar is. Bovendien moet er in elk kindercentrum een EHBO-trommel aanwezig zijn, evenals een giflijst voor noodgevallen.

Toiletruimten

Toilet- en spoelgelegenheden moeten afgestemd zijn op de leeftijd en de fysieke kenmerken van de kinderen. De toiletruimten moeten zodanig zijn ingericht dat kinderen individueel bereikbaar zijn om bij te staan. Voor elk tiental kinderen of deel daarvan is ten minste één closetpot aanwezig. Deze closetpotten moeten in grootte en hoogte afgestemd zijn op de kinderen die het centrum bezoeken.

Daarnaast moet er in een kinderdagverblijf een aparte spoelgelegenheid zijn voor luiers en po’s. Dit zorgt voor een betere hygiëne en vermijdt overlast in andere delen van het centrum.

Buitenspeelterrein

Een kinderopvangcentrum moet beschikken over een buitenspeelterrein dat veilig, goed afgeschermde en goed afgevoerde is. Het doel van dit terrein is om kinderen in de natuur te kunnen laten spelen en te bewegen, wat essentieel is voor hun fysieke en psychische ontwikkeling. Het buitenspeelterrein moet voldoen aan de veiligheidsnormen van het Besluit veiligheid attractie- en speeltoestellen. De G.G.D. controleert regelmatig of deze normen worden nageleefd.

Veiligheid en brandveiligheid

Een kinderopvangcentrum moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit inzake brandveiligheid. De voorzieningen moeten voldoen aan de richtlijnen van gebouwen NEN 3892 en NEN 3894 van het Nederlands Normalisatie Instituut. Brandblusapparatuur die verplicht is aanwezig in het centrum moet jaarlijks gekeurd worden. Daarnaast moeten alle aanwijzingen van de commandant van de brandweer onverwijld worden opgevolgd.

Buitenruimtes en vensters moeten zodanig beveiligd zijn dat kinderen niet ongemerkt het centrum kunnen verlaten en onbevoegden niet ongemerkt binnen kunnen komen. Ruiten beneden 1,20 meter moeten uitgemaakt zijn van veiligheidsglas. Elektrische contactdozen moeten geaard en afgeschermd zijn, en bij voorkeur onbereikbaar voor kinderen.

In het centrum moet ook brandblusapparatuur aanwezig zijn. Deze apparatuur moet minimaal jaarlijks gekeurd worden. Voorwerpen en vloeistoffen die gevaar kunnen opleveren, zoals schoonmaakmiddelen, medicamenten en elektrische apparaten, moeten buiten bereik van kinderen worden opgeborgen.

Verwarming en elektriciteit

De verwarmingsapparaten moeten zodanig opgesteld zijn dat kinderen zich daaraan niet kunnen verwonden. Bovendien moeten de bedieningsorganen onbereikbaar zijn voor kinderen. Elektrische voorzieningen moeten veilig zijn en voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Bijvoorbeeld, contactdozen moeten geaard zijn en zo ver mogelijk onbereikbaar voor kinderen.

Veiligheid bij evacuatie

In het geval van brand of noodtoestand is het van groot belang dat kinderopvangcentra over voldoende ontvluchtroutes beschikken. De voorzieningen voor brandveiligheid en veilige ontvluchting moeten voldoen aan de richtlijnen van het Bouwbesluit. Bovendien moet er binnen het centrum een telefoon aanwezig zijn, in de directe omgeving waarop het algemeen alarmnummer en het telefoonnummer van de huisarts zijn aangebracht.

Garderobe en opslagruimte

De garderobes in het centrum moeten buiten de verblijfsruimten liggen om hygiëne en ordening te waarborgen. De kapstokken moeten veilig zijn en op een hoogte worden aangebracht die voor kinderen bereikbaar is. De afstand tussen de haken moet minimaal 18 cm zijn. Dit zorgt voor voldoende ruimte om kleding op te hangen en te voorkomen dat kinderen hun kleding niet kunnen bereiken.

Daarnaast moet er voldoende opslagruimte aanwezig zijn voor speelgoed, leermiddelen en linnengoed. In centra die langer dan vier uur per dag open zijn, moet er ook een bergruimte voor linnengoed aanwezig zijn of een geschikte bergruimte voor te wassen linnengoed.

Personeelsruimten

Het kinderopvangcentrum moet ook over voldoende ruimte beschikken voor het personeel. De leiding van het centrum moet beschikken over een aparte ruimte. Ook de kinderleiders moeten over een aparte ruimte beschikken die afgestemd is op het aantal leiders. Administratief personeel moet een aparte kantoorruimte hebben.

Een vergaderruimte waarin ouders kunnen vergaderen wordt aanbevolen. Dit is van belang voor communicatie en het bespreken van zaken die betrekking hebben op de kinderopvang.

Brandveiligheid en EHBO

Het centrum moet beschikken over voldoende EHBO-middelen en ten minste één functionaris moet in bezit zijn van een geldig EHBO-diploma of een kinder-EHBO-certificaat. Dit is van groot belang in noodsituaties waarbij directe medische hulp nodig is.

De brandblusapparatuur moet jaarlijks gekeurd worden. Bovendien moeten alle aanwijzingen van de commandant van de brandweer onverwijld worden opgevolgd. Dit betreft bijvoorbeeld veiligheidsgewichten, branddeuren en andere veiligheidsmaatregelen.

Toezicht en controle

De G.G.D. is verantwoordelijk voor de controle op de naleving van de Nadere Regels Kindercentra. Ze hanteren criteria die voortvloeien uit de regels en voeren regelmatig hygiëne- en veiligheidsbezoeken uit. Van elk bezoek wordt een rapportage gemaakt die beschrijft of de eisen worden nageleefd. In geval van tekortkomingen kunnen er maatregelen genomen worden om de situatie te verbeteren.

De burgemeester en wethouders van de gemeente houden de beslissing op de aanvraag voor een vergunning voor een kinderopvangcentrum totdat er een beslissing is genomen over de bouwvergunning. Dit betekent dat de afdelingen voor kinderopvang en bouwtoezicht samen moeten werken bij de beoordeling van vergunningaanvragen.

Conclusie

De bouw- en ruimte-eisen voor kinderopvangcentra in 2023 zijn duidelijk vastgelegd in de Nadere regels Kindercentra en het Bouwbesluit. Deze eisen zijn van essentieel belang voor de veiligheid, hygiëne en kwaliteit van de kinderopvang. Zowel binnen- als buitengebieden moeten voldoen aan strikte normen die gericht zijn op de veiligheid van kinderen en het welzijn van het personeel. De G.G.D. speelt een belangrijke rol bij het toezicht en de naleving van deze regels. Voor ouders, verzorgers en professionals in de kinderopvang is het van belang om deze eisen te kennen en te begrijpen, zodat ze kunnen bijdragen aan een veilige en kwalitatief goede kinderopvang.

Bronnen

1. Rijksfinancien.nl
2. Lokale regelgeving
3. Kinderopvangtotaal.nl