Kinderopvang op Aruba: Aandacht voor Kwaliteit, Veiligheid en Ontwikkeling
juli 17, 2025
In 2023 verscheen de herziene Beroepscode Kinderopvang, een document dat de beroepswaarden en -normen van pedagogisch professionals in de kinderopvang samenvat. Deze beroepscode is ontwikkeld om professionals in staat te stellen om bewuster te zijn van hun rol in de opvoeding, verzorging en ontwikkeling van kinderen. Binnen de kinderopvangsector is het beroepsethiek een belangrijke basis van het werk. De herziene beroepscode helpt professionals bij het nemen van verantwoordelijkheid voor hun werk, en draagt bij aan een versterking van hun professionele zeggenschap. Binnen dit artikel worden de doelstellingen, inhoud en praktische toepassing van de beroepscode toegelicht, evenals de betrokkenheid van verschillende organisaties in het ontwikkelings- en implementatieproces.
De Beroepscode Kinderopvang is een code die de beroepsethiek en -waarden van pedagogisch professionals in de kinderopvang beschrijft. Het is geen boekje met regels of protocollen, maar een hulpmiddel dat professionals aanzet tot het samen nadenken over hun werk. Volgens Roelie van der Poel, beleidsmedewerker bij PPINK, is de beroepscode geen eind op zich, maar een instrument dat professionals helpt bij het nemen van verantwoordelijkheid voor hun beroep. De beroepscode is ontwikkeld in samenwerking met verschillende partijen, waaronder PPINK, Kinderopvang Werkt! en het werkveld zelf.
Lonneke van Dijk benadrukt dat de beroepscode de kernwaarden en normen van pedagogisch professionals beschrijft, en dat deze ethiek een belangrijke basis vormt van het beroep. De code helpt professionals bij het herkennen van ethische dilemma's en het nemen van bewuste beslissingen. Het doel is om professionals te ondersteunen bij het verbeteren van de kwaliteit van de kinderopvang en het verhogen van hun zeggenschap in het beroep.
De herziening van de beroepscode in 2023 had als doel de praktische toepasbaarheid en herkenbaarheid van de code te verhogen. Er is een klankbordgroep geweest met deelnemers van verschillende kinderopvangorganisaties, waardoor de inhoud van de code dichter bij de werkelijkheid van het werkveld is gekomen. De voorbeelden in de beroepscode zijn herkenbaar en actueel, waardoor professionals snel kunnen zien dat de code over zaken gaat die zij dagelijks tegenkomen.
Lonneke benadrukt dat de herziening is ontwikkeld met feedback van professionals, waardoor de code beter aansluit bij de dagelijkse praktijk. Het resultaat is een beroepscode die pedagogisch professionals uitnodigt tot het nemen van verantwoordelijkheid, het delen van gedachten over ethische dilemma's, en het zoeken naar oplossingen die passen bij de waarden van het beroep.
De beroepscode is ontworpen om in de praktijk te worden toegepast. Een van de manieren waarop dit gebeurt, is via Het Kinderopvang Dilemmaspel. Dit spel is ontwikkeld in twee varianten: een snelle variant voor een half uur, en een uitgebreide variant die ongeveer een uur duurt. In de snelle variant leren professionals de beroepscode kennen en oefenen zij met het herkennen van dilemma’s en het in gesprek gaan over deze zaken. In de uitgebreide variant leren zij hoe zij een dilemma goed onderzoeken en hoe zij hun keuze onderbouwen.
Het Dilemmaspel is bedoeld om professionals te ondersteunen bij het nemen van ethische beslissingen en het versterken van hun professionele zeggenschap. Door middel van dit spel kunnen pedagogisch professionals in een veilige omgeving leren omgaan met dilemma’s die in de kinderopvang voorkomen.
PPINK en Kinderopvang Werkt! spelen een centrale rol bij de implementatie en verdere ontwikkeling van de beroepscode. In 2024 zullen zij regelmatig posts plaatsen op sociale media om professionals te informeren en enthousiast te maken over de beroepscode. Daarnaast zullen er bijeenkomsten georganiseerd worden waarbij het Dilemmaspel wordt gespeeld voor pedagogisch coaches.
Daarnaast wordt er een link gelegd met het Kwaliteitskader Kinderopvang, het Expertisecentrum Kinderopvang, en het vervolg op de motie over professionele zeggenschap bij de wijziging van de Wet Kinderopvang. Deze samenwerking dient om de beroepscode te verankeren in het bredere beroepskader en te zorgen voor een consistente aanpak in de kinderopvangsector.
De beroepscode is niet alleen ontwikkeld in samenwerking met professionals, maar ook in dialoog met een ethicus. Nada Dijkema heeft bijgedragen aan de eerste conceptversie van de beroepscode. Daarna is er een feedbackronde geweest onder professionals, waarin mening en ideeën zijn uitgewisseld over de inhoud en de praktische toepassing van de code.
Lonneke benadrukt dat het ontwikkelen van de beroepscode geen eind op zich is, maar een continu proces. Door middel van discussies over voorbeelden en situaties die in de code zijn opgenomen, is er een brede steun ontstaan voor de herziene code. De beroepscode is dus ontwikkeld met het oog op de praktijk, en is bedoeld als een instrument voor professionals om bewuster en ethisch te werken.
De beroepscode is geen strafbare wet of een lijst met verboden. Het is een hulpmiddel dat professionals ondersteunt bij het nemen van verantwoordelijkheid voor hun werk. Volgens Roelie van der Poel draagt de beroepscode bij aan een versterking van het beroep. Het helpt professionals bij het herkennen van ethische dilemma's en het zoeken naar oplossingen die passen bij de waarden van het beroep.
De beroepscode draagt ook bij aan het verhogen van het werkplezier. Door samen te nadenken over ethische kwesties en de waarden van het beroep, kunnen professionals zich meer identificeren met hun werk. Dit leidt tot een versterking van het professionele zelfbeeld en een groter gevoel van zeggenschap.
De herziene beroepscode is nog maar nieuw, maar er zijn al plannen voor de toekomst. In 2024 zal PPINK actief blijven met het promoveren van de beroepscode via sociale media en via praktijkgerichte activiteiten. Daarnaast wordt er gekeken naar hoe de beroepscode verder kan worden verankerd in het bredere kader van de kinderopvangsector.
Er is ook aandacht voor de rol van de beroepscode in het kader van de wetgeving. De motie over professionele zeggenschap bij de wijziging van de Wet Kinderopvang is een voorbeeld van hoe de beroepscode kan worden verankerd in de juridische context. De beroepscode kan hierbij dienen als een praktisch instrument om professionele zeggenschap te versterken en te onderbouwen.
De herziene Beroepscode Kinderopvang is een belangrijk instrument voor pedagogisch professionals in de kinderopvangsector. Het helpt hen bij het nemen van verantwoordelijkheid voor hun werk, het herkennen van ethische dilemma’s, en het zoeken naar oplossingen die passen bij de waarden van het beroep. De beroepscode is ontwikkeld in samenwerking met professionals en is bedoeld als een hulpmiddel, niet als een lijst met regels. Het draagt bij aan een versterking van de professionele zeggenschap en het werkplezier van medewerkers in de kinderopvang. In de toekomst is er aandacht voor de verdere implementatie van de beroepscode in het bredere beroepskader en in de wetgeving.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet