Fruit en groente in de kinderopvang: gezondheid, leren en afwisseling
juli 17, 2025
De kinderopvang speelt een centrale rol in de Nederlandse maatschappij, met name gezien de toename van de beroepsdeelname van ouders. De afgelopen jaren is er een duidelijke groei geconstateerd in het aantal kinderen dat gebruikmaakt van formele kinderopvang. Deze opvang wordt geregeld via de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen, die de regels en kwaliteitseisen voor verschillende vormen van kinderopvang bepalen. In dit artikel wordt ingegaan op de trends in het aantal kinderen in de kinderopvang, de verdeling over de verschillende vormen van opvang, en de relevante regelgeving die hierop van toepassing is.
Aantal kinderen in de kinderopvang: trends van 2015 tot 2023
Volgens de cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) is het totale aantal kinderen in formele kinderopvang in Nederland aanzienlijk toegenomen tussen 2015 en 2023. In 2015 waren er 764.330 kinderen in de kinderopvang, terwijl dit aantal in 2023 op 1.052.930 is gestegen. Deze toename duidt op een groeiende vraag naar kinderopvang, die waarschijnlijk te maken heeft met de verhogende beroepsdeelname van ouders en de wensen van ouders om hun kinderen in een betrouwbare omgeving te laten opgroeien.
Deze groei is verdeeld over drie vormen van formele kinderopvang: dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang. Voor dagopvang is het aantal kinderen in 2023 opgelopen tot 559.790, wat een aanzienlijke stijging is ten opzichte van 2015, toen dit aantal nog 406.480 was. Buitenschoolse opvang is eveneens toegenomen, van 408.850 in 2015 naar 565.440 in 2023. Gastouderopvang, in vergelijking met de andere vormen, liet in 2023 nog 111.580 kinderen in opvang, tegenover 141.510 in 2015.
Deze cijfers duiden op een duidelijke verandering in de voorkeuren van ouders en op de groeiende rol van kinderopvang in de maatschappij. Het is echter belangrijk op te merken dat deze cijfers alleen betrekking hebben op kinderen die gebruik maken van de kinderopvangtoeslag en zich dus binnen de formele kinderopvang bevinden. Informele opvang, zoals door familie of vrienden, valt hier niet onder.
Verdeling over vormen van kinderopvang
De verdeling van kinderen over de drie vormen van kinderopvang geeft inzicht in de voorkeuren van ouders. Dagopvang, ook wel kinderdagverblijf genoemd, richt zich vooral op jonge kinderen tot de leeftijd van vier jaar en is gedurende het hele jaar beschikbaar. Buitenschoolse opvang richt zich op kinderen in basisschoolleeftijd en is beschikbaar voor opvang voor en na schooltijd, tijdens vakanties en studie- en adviesdagen van leraren. Gastouderopvang biedt opvang in de woning van de gastouder of vraagouder en is vooral geschikt voor ouders die opvang nodig hebben op korte termijn of in specifieke situaties.
Deze drie vormen zijn onderdeel van de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen en zijn allemaal onderworpen aan bepaalde kwaliteitseisen en regelgeving. Zo mag een gastouder bijvoorbeeld maximaal zes kinderen tegelijk opvangen, inclusief eigen kinderen onder de tien jaar. Bovendien zijn er ruimtelijke eisen voor de opvang, zoals voldoende binnen- en buitenspeelruimte.
Ruimtelijke beleidsregels en regelgeving
De ruimtelijke beleidsregels voor kinderopvang zijn een belangrijk onderdeel van de regelgeving. Deze regels nemen de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen als uitgangspunt en leggen bepaalde eisen vast voor de opzet en locatie van kinderopvangvoorzieningen. Zo geldt voor kleinschalige kinderopvang dat maximaal zes kinderen van 0 tot 13 jaar op een locatie mogen worden opgevangen. Voor middelgrote en grootschalige kinderopvang zijn de aantallen hoger.
Daarnaast zijn er specifieke ruimtelijke eisen voor de opvang. Bijvoorbeeld moet er minimaal 3,5 m² bruto oppervlakte beschikbaar zijn per kind in de groepsruimte, inclusief ruimtes ingericht voor spelactiviteiten buiten de groepsruimte. Ook is er een minimum van 3 m² bruto buitenspeelruimte vereist per aanwezig kind. Deze eisen zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat kinderen voldoende ruimte hebben om zich te ontwikkelen en veilig te spelen.
Gastouderopvang: regels en toezicht
Gastouderopvang is een vorm van kinderopvang die door individuen wordt aangeboden, meestal in hun eigen woning of in die van een vraagouder. Deze vorm van opvang is erg geschikt voor ouders die opvang nodig hebben op korte termijn of voor kinderen die bijvoorbeeld ziek zijn. De regelgeving voor gastouderopvang legt een aantal beperkingen vast. Zo mag een gastouder maximaal zes kinderen tegelijk opvangen, waarbij er extra beperkingen zijn voor jonge kinderen. Bijvoorbeeld mag een gastouder maximaal vijf kinderen tot vier jaar, vier kinderen tot twee jaar en twee kinderen tot één jaar tegelijk opvangen, inclusief eigen kinderen.
Naast deze beperkingen zijn er ook eisen voor de registratie van gastouders. Een gastouder moet zijn of haar gegevens aanmelden bij een geregistreerd gastouderbureau, dat vervolgens een aanvraag tot exploitatie moet doen bij de gemeente. Daarnaast moet de gastouder een diploma of certificaat goed gastouderschap hebben, een VOG (voedings- en opvangverklaring) en een kopie van zijn of haar identiteitsbewijs. Het gastouderbureau is ook verantwoordelijk voor het doorgeven van het adres waar de opvang plaatsvindt.
De GGD controleert jaarlijks gastouderbureaus en steekproefsgewijs ook een deel van de gastouders. Deze controle is bedoeld om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de opvang aan de eisen voldoet en dat de veiligheid van de kinderen gewaarborgd is.
Invloed van de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen
De Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen is een belangrijk juridisch kader dat de regelgeving voor kinderopvang bepaalt. Deze wet geldt voor alle vormen van kinderopvang, inclusief dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderopvang en peuterspeelzaalwerk. Combinaties van deze vormen zijn mogelijk. De wet regelt niet alleen de kostenverdeling, maar ook de kwaliteit van de opvang.
De wet legt onder meer vast dat gastouders aangemeld moeten zijn bij een geregistreerd gastouderbureau en dat informele opvang, zoals door vrienden of familie, niet onder de wet valt. Dit betekent dat informele opvang niet aan dezelfde kwaliteitseisen is onderworpen als formele kinderopvang.
Conclusie
Het aantal kinderen in de kinderopvang in Nederland is de afgelopen jaren sterk toegenomen, wat duidt op een groeiende vraag naar betrouwbare en kwalitatief goede opvang. Deze opvang wordt geregeld via de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen, die de regels en kwaliteitseisen voor verschillende vormen van kinderopvang bepalen. De trends tonen aan dat zowel dagopvang, buitenschoolse opvang als gastouderopvang belangrijke functies vervullen in de maatschappij. De regelgeving en ruimtelijke beleidsregels zijn ontworpen om ervoor te zorgen dat kinderen in een veilige en geschikte omgeving worden opgevangen.
Het is belangrijk dat ouders, opvangverleners en andere betrokkenen zich bewust zijn van deze regelgeving en trends, zodat ze kunnen meewerken aan een kinderopvangsector die voldoet aan de behoeften van de maatschappij en de kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
