BBL-lerling in de kinderopvang: Kansen en voorwaarden voor werkgevers en leerlingen
juli 16, 2025
In de maatschappelijke discussie over de toekomst van de kinderopvang in Nederland speelt de vraag naar gratis toegang voor alle ouders een centrale rol. Sinds de toeslagenaffaire in 2018 is de druk op de regering om verandering te brengen in het huidige stelsel gestegen. In dit artikel geven we een overzicht van de standpunten van verschillende politieke partijen op het gebied van gratis kinderopvang, met aandacht voor de voorstellen, doelen en mogelijke financiële gevolgen, op basis van recente informatie.
De huidige situatie
Momenteel is kinderopvang in Nederland niet volledig gratis, maar wordt gedeeltelijk gesubsidieerd via de kinderopvangtoeslag. Ouders moeten een eigen bijdrage leveren, die afhankelijk is van het inkomen en het aantal kinderen. De toeslagenaffaire heeft echter geïllustreerd dat het huidige systeem fragiel is en dat er behoefte is aan een duurzamere en eerlijker oplossing.
Tegen deze achtergrond is het idee van een gratis kinderopvang voor iedereen in de politieke arena steeds meer in opkomst. Meer dan enkele partijen, met name van links, hebben duidelijk gemaakt dat ze voorstander zijn van een publieke basisvoorziening. Ook de VVD en D66, partijen die traditioneel terughoudend stonden tegenover gratis opvang, lijken in de richting van een meer centrale rol voor de overheid te bewegen.
Partijen voor gratis kinderopvang
GroenLinks en PvdA
GroenLinks en PvdA pleiten voor een gratis kinderopvang als publieke basisvoorziening. Ze zien kinderopvang als een fundamentele rechten en willen het winstoogmerk uit het systeem halen. Volgens hun voorstellen moet de kinderopvang toegankelijk zijn voor alle kinderen, ongeacht de financiële situatie van de ouders.
Een belangrijk aspect van hun visie is het stapsgewijze invoeren van gratis opvang voor alle dagen van de werkweek. In de tussentijd willen ze een prijsplafond invoeren om de kosten voor ouders te beperken. Bovendien willen ze kinderen met een taalachterstand, eenoudergezinnen en gezinnen met een sociaal-medicale indicatie voorrang geven en extra ondersteuning bieden.
D66
D66 is een van de partijen die recentelijk zijn omgesprongen naar het idee van gratis kinderopvang. In een aanzet met de VVD is gesproken over een regeerakkoord waarin gratis opvang een rol speelt. D66 wil samen met VVD voorstellen doen voor een stapsgewijze invoering van gratis kinderopvang, bijvoorbeeld twee of vier dagen per week.
Ook wil D66 een nieuw model ontwikkelen waarin kinderopvang rechtstreeks door de overheid betaald wordt, met een beperkte inkomensafhankelijke bijdrage van ouders. Dit zou het systeem eerlijker maken en de administratie vereenvoudigen.
Partij voor de Dieren
De Partij voor de Dieren wil dat kinderopvang gratis wordt voor gezinnen met een laag inkomen. Daarnaast wil de partij de arbeidseis afschaffen, die bepaalt dat beide ouders moeten werken om in aanmerking te komen voor subsidies.
Naast het kostenaspect is er ook aandacht voor de kwaliteit van de opvang. De partij wil investeren in het opleiden van pedagogisch medewerkers en het aantrekkelijker maken van de beroepsafdeling. Hierbij gaat het om zowel beter salaris als meer professionele zeggenschap.
VVD
De VVD heeft traditioneel terughoudend gestaan tegenover gratis kinderopvang, maar in de laatste tijd is er een duidelijke wending te zien. In het regeerakkoord met D66 wordt gesproken over een stapsgewijze invoering van gratis opvang. De VVD wil dat het systeem betaalbaar blijft en dat de overheid meer regie krijgt op bijvoorbeeld de woningmarkt en ruimtelijke ordening.
De partij wil ook het minimumloon verhogen en de lasten op arbeid verlagen, zodat werken lonender wordt. Hiermee hoopt de VVD de financiële druk op gezinnen te verminderen.
CDA
Het CDA pleit voor een nieuw model waarin de kinderopvang rechtstreeks door de overheid betaald wordt, met een beperkte inkomensafhankelijke bijdrage van ouders. Dit model zou het huidige systeem vereenvoudigen en eerlijker maken. Het CDA wil ook samenwerken met andere partijen om een duurzame oplossing te vinden voor de kinderopvangcrisis.
Forum voor Democratie
Forum voor Democratie wil de kinderbijslag omzetten in een kindgebonden aftrekpost in de inkomstenbelasting. Deze aftrekpost zou pas in werking treden boven de belastingvrije voet. Ook wil de partij uitkeringen en toeslagen afschaffen voor mensen die in het buitenland verblijven.
De partij benadrukt dat kinderopvang niet langer een obstakel mag zijn voor ouders die willen werken. Ze pleiten voor een systeem waarin de basisbehoeften van iedereen zijn gedekt, waaronder ook kinderopvang.
Financiële aspecten
Een van de belangrijkste vragen rond gratis kinderopvang is: wat kost het? D66 heeft reeds laten berekenen door het Centraal Planbureau hoe gratis kinderopvang gefinancierd kan worden. Volgens hun voorstellen zouden lage en middeninkomens er op vooruitgaan, terwijl de hoogste inkomens iets meer belasting zouden betalen. Bovendien zijn er plannen om de belastingontwijking aan te pakken en de belastingen te vergroenen.
Andere partijen, zoals GroenLinks en PvdA, benadrukken dat het afschaffen van toeslagen een deel van de kosten kan dekken. Daarnaast pleiten zij voor hogere belastingen op hogere inkomsten en winsten.
De rol van de vakbonden
De vakbond FNV is een andere belangrijke speler in de discussie over gratis kinderopvang. Ze zien gratis toegang tot kinderopvang als een verstandige investering in de toekomst. Volgens FNV zou gratis opvang ervoor zorgen dat ouders arbeid en zorg beter kunnen combineren. De kosten voor het initiatief kunnen volgens de vakbond deels worden gedekt door het afschaffen van de kinderopvangtoeslag en deels door hogere belastingen op winsten en hogere inkomsten.
Kritische kanttekeningen en uitdagingen
Hoewel veel partijen voorstander zijn van gratis kinderopvang, blijven er uitdagingen bestaan. Zo is het niet duidelijk hoe de toegang tot kinderopvang op lange termijn moet worden gereguleerd, vooral in regio’s waar er al nu een tekort is aan plekken. Daarnaast is het niet gegarandeerd dat alle partijen het eens zijn over de manier waarop de kosten moeten worden gedekt.
Daarom benadrukken ook partijen zoals de VVD en D66 dat de invoering stapsgewijs moet gebeuren. Volgens politiek commentator Frits Wester is het een kwestie van tijd voordat gratis opvang werkelijk op de agenda komt, maar de invulling is nog onduidelijk.
Conclusie
Gratis kinderopvang is in de huidige politieke discussie een belangrijk onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt. Zowel links- als rechtsgerichte partijen zijn er in verschillende mate voorstander van, hoewel de voorstellen en de manier van uitvoering varieert. Het belangrijkste doel is om kinderopvang toegankelijker en eerlijker te maken, zodat ouders beter kunnen werken en zorgen combineren.
De komende jaren zal het duidelijk worden of en hoe de ideeën van gratis opvang concreet worden gerealiseerd. Tegen de achtergrond van de toeslagenaffaire en de groeiende druk op de kinderopvangsector lijkt het een kwestie van tijd voordat de regering een definitieve oplossing presenteert.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
