Vergoeding eigen bijdrage kinderopvang: Voorwaarden, processen en uitkomsten in 2023

De kinderopvang is een essentieel onderdeel van het dagelijks leven van vele gezinnen. Voor ouders die werken of studeren, is het gebruik van kinderopvang vaak onontbeerlijk. Omdat de kosten van kinderopvang aanzienlijk kunnen zijn, biedt de overheid verschillende subsidies en vergoedingen aan om deze financiële druk te verlichten. Eén van deze vergoedingen is de vergoeding eigen bijdrage kinderopvang. Deze vergoeding is bedoeld om ouders met bepaalde kenmerken te ondersteunen bij het betalen van hun aandeel in de kinderopvang. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de voorwaarden, het aanvraagproces, de financiering en de uitkomsten van deze vergoeding op basis van recente data.

Wat is de vergoeding eigen bijdrage kinderopvang?

De vergoeding eigen bijdrage kinderopvang is een vergoeding die door de gemeente wordt verstrekt aan ouders die behoren tot een bepaalde doelgroep. Deze vergoeding is bedoeld om het aandeel van ouders in de kosten van kinderopvang te verlagen, naast de al bestaande kinderopvangtoeslag die wordt uitgekeerd door de Belastingdienst. De vergoeding wordt verleend op basis van het aantal benodigde uren kinderopvang en wordt bepaald door de gemeente. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het tarief dat is vastgelegd voor de kinderopvang en kan worden vergoed tot een maximum dat door de gemeente is bepaald.

Doelgroepen voor de vergoeding

Niet alle ouders zijn automatisch in aanmerking gekomen voor de vergoeding eigen bijdrage kinderopvang. De gemeente stelt duidelijke voorwaarden voor wie deze vergoeding kan ontvangen. De doelgroepen zijn als volgt gedefinieerd:

1. Personen die werken en een aanvullende uitkering ontvangen op grond van de Participatiewet, IOAW of IOAZ.
2. Personen die een uitkering ontvangen en die een re-integratietraject of een inburgeringscursus volgen.
3. Studerenden die bijstand of bijzondere bijstand ontvangen op grond van de Participatiewet.
4. Studerenden die studiefinanciering ontvangen.

Ouders die behoren tot deze groepen kunnen aanvragen voor de vergoeding. Daarnaast geldt dat de ouder die de aanvraag indient, in de gemeente woont. Als de ouder een partner heeft met inkomsten en de kinderopvang niet door deze partner kan worden verzorgd, is er geen sprake van een vergoeding.

Aanvraagproces voor de vergoeding

Het aanvragen van de vergoeding eigen bijdrage kinderopvang is een formele procedure die via schriftelijke aanvraag wordt gedaan. Ouders moeten gebruik maken van het door de gemeente vastgestelde aanvraagformulier en bepaalde bewijsstukken bijvoegen. Deze documenten zijn:

• Een plaatstingsbewijs van de kinderopvang.
• Een (voorlopige) beschikking van de toekenning kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst.
• Indien van toepassing, een verklaring van inschrijving bij een opleiding of cursus inburgering.

De aanvraag kan worden ingediend bij de gemeente, en na goedkeuring begint het proces van vergoeding. De vergoeding wordt meestal uitgekeerd in de vorm van voorschotten, en pas na ontvangst van de definitieve beschikking van de Belastingdienst wordt de vergoeding definitief vastgesteld.

Verplichtingen van ouders

Ouders die de vergoeding ontvangen, hebben bepaalde verplichtingen. Zo moeten zij de gemeente onmiddellijk informeren over veranderingen in relevante gegevens, zoals inkomensveranderingen of verandering in de benodigde uren kinderopvang. Als deze verplichtingen niet worden nageleefd, kan de vergoeding worden herzien of zelfs ingetrokken.

De gemeente heeft het recht om de vergoeding in te trekken in de volgende gevallen:

• Als er sprake is van onjuiste of onvolledige informatie die leidt tot een te hoog of ten onrechte verstrekte vergoeding.
• Als er nadien een andere vergoeding voor dezelfde doelgroep is ontvangen.
• Als de vergoeding niet is gebruikt voor het doel waarvoor zij is verstrekt.

In geval van herziening of intrekking van de vergoeding, kan de gemeente de ten onrechte verstrekte vergoeding terugvorderen op basis van de Burgerlijk Wetboek.

Financiële uitkomsten in 2023

In 2023 is het CBS in staat geweest om de totale kosten van kinderopvang in kaart te brengen. Ouders betaalden gemiddeld 3.210 euro aan kinderopvang in dat jaar. De totale opvangkosten bedroegen gemiddeld 8.950 euro, waarvan 64 procent (5.740 euro) werd vergoed via de kinderopvangtoeslag. Het aandeel dat ouders zelf moesten betalen bestond uit 2.690 euro aan eigen bijdrage volgens de vastgestelde maximum uurprijs, en 520 euro extra aanwezig vanwege hogere uurtarieven dan het gemaximeerde tarief.

Driekwart van de ouders betaalde in 2023 voor minimaal één kind een hoger uurtarief dan de maximum uurprijs. Dit is een indicatie van de financiële druk die ouders ondervinden, ook na het ontvangen van subsidies en vergoedingen. De vergoeding eigen bijdrage kinderopvang kan hierbij een belangrijke rol spelen, vooral voor ouders die behoren tot de doelgroepen.

Vergoedingspercentage en het aantal kinderen

Het vergoedingspercentage varieert afhankelijk van het aantal kinderen in de opvang. Voor ouders met één kind in de opvang bedroegen de kosten gemiddeld 6.130 euro, waarvan 62 procent werd vergoed. Ouders met twee kinderen betaalden gemiddeld 11.760 euro, waarvan bijna 66 procent werd vergoed. Voor ouders met drie of meer kinderen in de opvang bedroegen de kosten gemiddeld 16.580 euro, met een vergoeding van bijna 68 procent.

Het vergoedingspercentage neemt toe met het aantal kinderen, vooral voor ouders met een inkomen vanaf 26.945 euro in 2023. Deze ouders kregen relatief meer vergoeding voor het tweede en volgende kind in de opvang. Dit betekent dat ouders met meerdere kinderen een groter deel van hun kinderopvangkosten kunnen compenseren via subsidies en vergoedingen.

Beperkingen en uitdagingen

Ondanks de beschikbaarheid van subsidies en vergoedingen blijft kinderopvang een aanzienlijke financiële belasting voor vele gezinnen. De uurtarieven van kinderopvang zijn in veel gevallen hoger dan het maximum tarief dat is vastgesteld, wat leidt tot extra kosten voor ouders. Ook is het aanvraagproces voor de vergoeding eigen bijdrage kinderopvang formeel en vereist het verstrekken van bewijsstukken, wat voor sommige ouders een uitdaging kan vormen.

Daarnaast zijn er beperkingen in de toegang tot de vergoeding. Niet alle ouders zijn in aanmerking gekomen voor deze vergoeding, en enkele doelgroepen zijn uitgesloten, zoals ouders die niet behoren tot de genoemde categorieën. Ook is er geen vergoeding verleend aan ouders die een partner hebben die de kinderopvang kan verzorgen zonder dat zij zelf kinderopvang nodig hebben.

Conclusie

De vergoeding eigen bijdrage kinderopvang is een belangrijke maatregel die wordt verstrekt aan bepaalde doelgroepen van ouders om de financiële druk van kinderopvang te verlichten. Deze vergoeding is verleend op basis van het aantal benodigde uren kinderopvang en de vastgestelde tarieven. De aanvraagprocedure is formeel en vereist het verstrekken van bewijsstukken, en ouders die de vergoeding ontvangen hebben bepaalde verplichtingen. In 2023 betaalden ouders gemiddeld 3.210 euro aan kinderopvang, waarvan deel van deze kosten kon worden vergoed via subsidies. Het vergoedingspercentage was hoger voor ouders met meerdere kinderen, wat aantoont dat subsidies en vergoedingen vooral gunstig werken voor gezinnen met meer kinderen.

De vergoeding eigen bijdrage kinderopvang speelt een rol in de financiering van kinderopvang voor bepaalde groepen ouders, maar blijft een beperkte hulp in vergelijking met de totale kosten. Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van de voorwaarden, het aanvraagproces en de beperkingen van deze vergoeding om zoveel mogelijk gebruik te maken van de beschikbare hulp.

Bronnen

1. Beleidsregel Vergoeding eigen bijdrage kinderopvang
2. Ouders betaalden gemiddeld 3.210 euro aan kinderopvang in 2023
3. Financiële regelgeving en budgetteringsbeleid