Kinderopvangtoeslag: Alles wat ouders weten moeten over aanvragen, voorwaarden en financiering
juli 16, 2025
In de kinderopvang speelt gezondheid en hygiëne een centrale rol om zowel de kinderen als het personeel te beschermen tegen ziekten en infecties. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft uitgebreide richtlijnen ontwikkeld voor de kinderopvangsector, die als leidraad dienen voor het opstellen van protocols, het beheren van ziektebeelden en het waarborgen van een gezonde leefomgeving. Deze richtlijnen zijn van essentieel belang voor kinderopvangorganisaties, ouders en andere betrokken partijen. Het artikel geeft een overzicht van de belangrijkste onderwerpen: hygiëne, ziektebeleid, voedselveiligheid en communicatie in de kinderopvang, allemaal met nadruk op de RIVM-richtlijnen.
Het RIVM biedt uitgebreide richtlijnen over hygiëne in de kinderopvang, die betrekking hebben op zowel persoonlijke hygiëne als het schoonhouden van ruimtes. Deze richtlijnen zijn uitgewerkt in een brochure die specifiek is voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. De brochure bevat onder andere een protocol voor handenwassen, adviezen over schoonmaken, het geven van medicijnen en het voorkomen van ongedierte. Bovendien worden hygiënetips en -richtlijnen verstrekt voor kinderen van 0 tot 4 jaar en voor kinderen van 4 tot 12 jaar via het programma ‘Gezonde Kinderopvang’.
Het is belangrijk om te benadrukken dat kinderopvangorganisaties niet verplicht zijn om deze richtlijnen van het RIVM in te voeren. Toch worden ze vaak gebruikt als houvast bij het opstellen van hygiënemaatregelen. De GGD beoordeelt tijdens de jaarlijkse inspectie of de kinderopvangorganisatie voldoende hygiënemaatregelen heeft genomen. De oudercommissie kan in dat kader adviseren dat een kinderopvangorganisatie wel met deze richtlijnen zou moeten werken.
Alle kinderopvangorganisaties moeten een ziektebeleid opstellen, waarin staat wanneer kinderen wel of niet naar de kinderopvang mogen komen als ze ziek zijn. Dit beleid wordt door de kinderopvang zelf gecreëerd en is gebaseerd op hoe het kind zich voelt in de groep en of het nog realistisch is dat de pedagogisch medewerker voor het kind kan zorgen. Sommige kinderziekten zijn besmettelijk, maar wanneer bekend is dat een kind een bepaalde ziekte heeft, kan het besmettingsgevaar al zijn geweken. Dus besmettelijkheid is niet altijd een reden om een kind niet naar de kinderopvang te laten komen.
Het RIVM heeft ook een brochure uitgebracht over de meest voorkomende kinderziekten, inclusief infectieziekten. Deze brochure legt uit wanneer de huisarts moet worden ingeschakeld, wanneer 112 moet worden gebeld en of een ziekte moet worden gemeld bij de GGD. Bovendien bevat het document een hoofdstuk over vaccinaties, wat van groot belang is voor de preventie van besmettelijke ziekten.
Een goed voedingsprotocol speelt een essentiële rol in het waarborgen van de gezondheid en het welzijn van kinderen in de kinderopvang. De RIVM-richtlijnen voor de kinderopvang vormen de basis voor voedselveiligheid en hygiëne. Deze richtlijnen zijn in de wet vastgelegd via de zogenaamde Warenwet Hygiëne van Levensmiddelen. Deze wet geldt voor iedereen die maaltijden aanbiedt aan anderen, waaronder kinderopvanglocaties. De maatregelen zijn gebaseerd op drie basisprincipes: voedselveiligheid, hygiëne en voedingswaarde.
Gezonde maaltijden zijn essentieel voor kinderen, omdat ze vol energie en plezier kunnen spelen en leren. Buiten de veiligheid van het eten is het ook belangrijk dat de maaltijden een goede voedingswaarde hebben. Het RIVM stelt hierbij adviezen en richtlijnen, die als uitgangspunt dienen voor het opstellen van voedingsprotocollen in kinderopvangen.
Het RIVM ondersteunt ook het programma ‘Gezonde Kinderopvang’, dat gericht is op het bevorderen van een gezonde start voor jonge kinderen. Dit programma richt zich op gezondheidsbevordering en het aanbieden van een gezonde leefstijl voor kinderen van 0 tot 4 jaar. De aanpak is vergelijkbaar met de Gezonde School-uitkomsten en richt zich op het opbouwen van gezondheidsgerichte competenties bij jonge kinderen.
De Brancheorganisatie Kinderopvang en andere partners bieden scholingen zoals ‘Een Gezonde Start’, waarin actuele kennis over gezonde leefstijl bij jonge kinderen aan bod komt. Deze scholingen vergroten de vaardigheden van pedagogisch medewerkers in het werken aan gezonde leefstijl. Het RIVM Centrum Gezond Leven, onderdeel van het RIVM, speelt een actieve rol in het programma door samenwerking en ondersteuning te bieden aan kinderopvangorganisaties.
In tijden van corona zijn extra hygiënemaatregelen van toepassing in de kinderopvang. Het RIVM heeft een richtlijn uitgebracht over het binnen- en buitenmilieu in de kinderopvang, met adviezen over luchten en ventileren. Bovendien is er een protocol opgesteld door de Brancheorganisatie Kinderopvang in samenwerking met andere branchepartijen, zoals BOinK, Voor Werkende Ouders en FNV, in samenspraak met SZW.
Dit protocol dient als handreiking voor de kinderopvangsector bij het werken in tijden van corona en vertaalt de richtlijnen van het RIVM naar de specifieke situatie van de kinderopvang. Het protocol bevat algemene maatregelen voor de gehele sector, zoals het aanhouden van 1,5 meter afstand tussen medewerkers onderling en tussen medewerkers en ouders. Tussen kinderen en tussen medewerkers en kinderen hoeft geen afstand bewaard te worden.
Bij het opstellen van maatregelen is het belangrijk om deze te bespreken met de oudercommissie en eventueel ook met de kinderen, zeker bij jonge kinderen die op een speelse manier leren omgaan met de maatregelen. Buiten- en buitenschoolse opvanglocaties stemmen de maatregelen af met betrokken basisscholen en andere relevante partijen, zoals sportverenigingen.
Goede communicatie is essentieel bij het opstellen en uitvoeren van hygiënemaatregelen en protocols in de kinderopvang. De verschillende brancheorganisaties communiceren naar hun achterban en hebben posters ontwikkeld voor hygiëne en het houden van afstand in de opvang. Deze posters helpen bij het verduidelijken van de maatregelen voor ouders en kinderen.
Kinderopvanglocaties en gastouders communiceren ook naar de ouders over de maatregelen. Het is belangrijk dat deze regels helder en voorspelbaar zijn, zowel voor de ouders als voor de kinderen. De informatie wordt opgehangen in de locaties en via digitale middelen zoals ouder-apps en e-mail gecommuniceerd. De Rijksoverheid informeert over het protocol via www.rijksoverheid.nl en www.veranderingenkinderopvang.nl.
Een aantal algemene richtlijnen uit het protocol zijn: - Tussen medewerkers onderling moet altijd 1,5 meter afstand bewaard worden. - Tussen medewerkers en ouders moet ook 1,5 meter afstand bewaard worden. - Tussen kinderen en medewerkers hoeft geen afstand bewaard te worden. - Het gebruik van mondneusmaskers tijdens het pedagogisch werk wordt afgeraden. - Breng- en haalmomenten zijn kort en kinderen worden door één volwassene gebracht en gehaald.
In de kinderopvang is het van groot belang om de gezondheid en hygiëne van kinderen en medewerkers te waarborgen. Het RIVM biedt uitgebreide richtlijnen en brochures die als uitgangspunt dienen voor het opstellen van hygiënemaatregelen, ziektebeleid en voedingsprotocollen. Deze richtlijnen zijn ontworpen om kinderopvangorganisaties te ondersteunen in het creëren van een veilige en gezonde omgeving. Het programma ‘Gezonde Kinderopvang’ helpt bij het bevorderen van een gezonde leefstijl bij jonge kinderen, terwijl de richtlijnen voor corona extra maatregelen bepalen. Goede communicatie en samenwerking met ouders en andere partijen zijn essentieel voor het succesvol uitvoeren van deze maatregelen. Voor ouders en medewerkers is het belangrijk om deze richtlijnen te kennen en te begrijpen, zodat een gezonde en veilige kinderopvang werkelijkheid kan worden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet