De nieuwe start van Bam! Kinderopvang in Delft: Stabiliteit en groei na overname
juli 16, 2025
Wachtlijsten in de kinderopvang zijn in Nederland helaas al jarenlang een bekende realiteit. Zowel voor ouders als voor kinderopvangorganisaties zijn deze lijsten een bron van stress en onzekerheid. Ondanks de inspanningen van kinderopvanginstellingen en overheidsmaatregelen blijft het probleem aanhouden, met name in steden en regio’s waar de vraag naar kinderopvang sterk is. In dit artikel wordt ingegaan op de oorzaken van de wachtlijsten, de gevolgen voor ouders en het onderwijslandschap, en welke aanpakken kinderopvangorganisaties hanteren om het probleem zo ver mogelijk te omzeilen. Daarnaast worden praktische tips voor ouders besproken om de kans op een snelle plaatsing te vergroten.
De huidige situatie: hoe lang is een wachtlijst?
Volgens het onderzoek van de Nationale Vacaturebank hebben 70 procent van de kinderopvangcentra in Nederland een wachtlijst. Bijna 62 procent van de buitenschoolse opvangcentra heeft eveneens een wachtlijst. Deze percentages duiden op een landelijke schaarste aan beschikbare plekken, vooral in steden als Amsterdam, Utrecht en Rotterdam, waar de wachtlijsten vaak langer zijn dan elders in het land. In sommige gevallen moet een kind wel 18 maanden of langer wachten voordat een plek beschikbaar komt. Gemiddeld zijn wachttijden tussen de 6 en 12 maanden, afhankelijk van de leeftijd van het kind, de gewenste opvangdagen en de locatie.
Deze lange wachttijden worden onder andere veroorzaakt door het personeelstekort in de sector. Voor elke vier vacatures die openstaan, is slechts één werkzoekende beschikbaar. Dit tekort beperkt niet alleen het aantal beschikbare plekken, maar heeft ook gevolgen voor de kwaliteit van de zorg. Het personeelstekort is daarom een van de belangrijkste oorzaken van de wachtlijsten, zoals meerdere bronnen benadrukken.
Oorzaken van de wachtlijsten
De oorzaken van de wachtlijsten zijn meervoudig en samenhangend. Eén van de belangrijkste factoren is het personeelstekort, maar ook andere aspecten spelen een rol. Hieronder worden de meest voorkomende oorzaken toegelicht, op basis van de gegevens uit de beschikbare bronnen.
1. Personeelstekort
Het personeelstekort in de kinderopvangsector is een van de belangrijkste oorzaken van de wachtlijsten. Kinderopvangcentra hebben niet voldoende pedagogisch personeel om nieuwe groepen te openen of te vergroten. Hierdoor kunnen er geen extra plekken worden aangemaakt, terwijl de vraag groeit. Voor elke vier vacatures zijn er slechts één kandidaat beschikbaar. Dit leidt tot een gespannen arbeidsmarkt in de sector.
2. Strikte regelgeving
De regelgeving rondom kinderopvang bepaalt ook de beschikbaarheid van plekken. Zo zijn er maximale groepsgroottes vastgelegd in de wet, wat betekent dat een organisatie niet zomaar een groep kan vergroten als er extra vraag is. Dit beperkt de flexibiliteit van kinderopvangcentra om extra plekken aan te bieden, ook al is er behoefte.
3. Populaire locaties
In sommige steden is de vraag naar kinderopvang zo hoog dat bepaalde locaties overvol zijn. Ouders willen vaak een plek in een bepaalde wijk of bij een bepaalde opvang, waardoor de wachtlijsten bij die locaties extra lang worden. In steden zoals Amsterdam, Utrecht en Rotterdam is dit probleem het sterkst aanwezig.
4. Toename deeltijdopvang
Ook de toename van deeltijdopvang draagt bij aan de wachtlijsten. Meer gezinnen hebben nu behoefte aan deeltijdse opvang, bijvoorbeeld omdat ouders werken op gedeelde uren of de opvang nodig hebben voor extra dagen. Deze vraag is niet eenvoudig te omzetten in extra plekken, omdat ook deze situaties beperkt worden door het personeelstekort en de regelgeving.
5. Demografische veranderingen
In sommige gebieden is er een zogenoemde baby-boom aan het ontstaan. In nieuwe wijken met veel jonge gezinnen is de vraag naar kinderopvang snel toegenomen, maar het aanbod kon hier niet snel genoeg volgen. Dit heeft geleid tot lange wachttijden in deze regio’s.
Gevolgen voor ouders en kinderopvang
De wachtlijsten hebben niet alleen gevolgen voor kinderopvangorganisaties, maar ook voor ouders. Ouders die lang op de wachtlijst staan, moeten vaak tijdelijke oplossingen zoeken of hun werkrooster aanpassen. In sommige gevallen kiezen ouders ervoor om minder uren te werken of zelfs helemaal te stoppen, wat weer invloed heeft op de deelname aan de arbeidsmarkt. Volgens Suzanne van Malsen van de Nationale Vacaturebank is dit een kip-ei-probleem: zonder kinderopvang is het voor ouders lastiger om te werken, maar zonder deelname van ouders aan de arbeidsmarkt is de economie onder druk.
Voor kinderopvangcentra zijn lange wachtlijsten ook een uitdaging. Ze moeten strategieën ontwikkelen om wachtlijsten te beheren en ouders zo snel mogelijk een plek te kunnen bieden. Een aantal centra houden bijvoorbeeld regelmatig contact met ouders op de wachtlijst om te controleren of hun voorkeuren nog hetzelfde zijn. Op deze manier kunnen ouder die niet langer op zoek zijn naar opvang worden verwijderd uit de lijst, waardoor andere ouders sneller aan de beurt kunnen komen.
Voorrangsregels bij kinderopvangorganisaties
Om de wachtlijsten zo eerlijk mogelijk te beheren, hanteren kinderopvangorganisaties vaak voorrangsregels. Deze regels bepalen de volgorde in welke kinderen op de wachtlijst worden geplaatst. De regels zijn meestal transparant en worden vaak op de website van de organisatie beschreven. Hieronder zijn enkele voorbeelden van voorrangsregels.
1. Broertjes en zusjes van huidige leerlingen
Veel kinderopvangorganisaties geven voorrang aan broertjes en zusjes van kinderen die al geplaatst zijn in het centrum. Dit is een logische keuze, omdat ouders meestal willen dat hun kinderen bij elkaar op de opvang zitten.
2. Huidige leerlingen met extra dagen of wisselingen
Wanneer ouders extra dagen willen afnemen of dagen willen wisselen, krijgen hun kinderen vaak voorrang. Dit is bedoeld om bestaande ouders te ondersteunen bij aanpassingen in hun werk- of levensrooster.
3. Kinderen die al gebruik maken van een voorziening
Kinderen die al gebruik maken van een voorziening van de organisatie, zoals een peuterspeelgroep, krijgen vaak voorrang bij de overstap naar het kinderdagverblijf of de buitenschoolse opvang. Dit helpt bij de doorstroom en zorgt voor continuïteit in de opvang.
Tips voor ouders om de wachtlijst te omzeilen
Ondanks het feit dat ouders niet veel invloed hebben op het aantal beschikbare plekken, zijn er wel een aantal strategieën die de kans op een snelle plaatsing kunnen vergroten. Hieronder worden een aantal tips besproken, op basis van adviezen uit verschillende kinderopvangorganisaties.
1. Wees flexibel met dagen
Een van de meest voorkomende tips is om flexibel te zijn met dagen. Door meerdere dagen op te geven en open te zijn voor aanpassingen, wordt de kans op een plek groter. Kinderopvangorganisaties zoeken vaak naar ouders die bereid zijn om extra dagen te nemen of dagen te wisselen.
2. Inschrijven vroeg
Een andere aanbevolen strategie is om vroeg te inschrijven. In sommige gevallen wordt er al vóór de conceptie of zwangerschap een plek gereserveerd. Hoewel dit niet voor iedereen mogelijk is, kan het in bepaalde gevallen helpen om de wachtlijst te omzeilen.
3. Inschrijven bij meerdere locaties
Een aanrader is om bij meerdere locaties in te schrijven. Op deze manier kan de kans op een plek in minstens één locatie vergroot worden. Het is belangrijk om te controleren of het kind op dezelfde dagen kan worden opgenomen in meerdere centra.
4. Gebruik maken van voorrangsregels
Als een kind bijvoorbeeld broertjes of zusjes heeft die al geplaatst zijn in een centrum, kan het helpen om dit te benutten bij de inschrijving. Door te vragen of voorrangsregels van toepassing zijn, kan de wachttijd verkort worden.
5. Communicatie met de opvangorganisatie
Het is ook belangrijk om regelmatig contact te houden met de opvangorganisatie. Veel kinderopvangorganisaties vragen ouders om de 3 maanden of hun voorkeuren nog hetzelfde zijn. Dit helpt bij het beheren van de wachtlijst en kan leiden tot een snellere plaatsing.
Alternatieven voor wachtlijsten
Nieuwe ontwikkelingen in de sector bieden ook alternatieven voor wachtlijsten. Zo bieden sommige kinderopvangorganisaties nu bedrijfsplekken aan, waarbij werkgevers kinderopvangplekken inkopen voor hun medewerkers. Deze plekken zijn vaak gereserveerd en kunnen zo het probleem van wachtlijsten omzeilen. Een voorbeeld is Kindergarden, die via hun dienst WorkFamily Solutions bedrijven in staat stelt om kinderopvangplekken in te kopen. Op deze manier kunnen werknemers gegarandeerd een plek krijgen voor hun kind, zonder lang op de wachtlijst te hoeven staan.
Conclusie
Wachtlijsten in de kinderopvang zijn een complexe kwestie met meerdere oorzaken, waaronder het personeelstekort, de regelgeving en de vraag naar opvang. Voor ouders betekent dit vaak lange wachttijden en het opzoeken van tijdelijke oplossingen. Kinderopvangorganisaties proberen dit probleem op te lossen door voorrangsregels te hanteren en contact te houden met ouders op de lijst. Ouders kunnen de kans op een snelle plaatsing vergroten door flexibel te zijn, vroeg in te schrijven en alternatieven te overwegen. Nieuwe ontwikkelingen, zoals bedrijfsplekken, bieden ook hoop op een oplossing voor het probleem van wachtlijsten in de kinderopvangsector.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
