BBL-opleiding Pedagogisch Medewerker Kinderopvang: Wegwijzer voor Werken en Leren
juli 16, 2025
De concentratie van een kind is een belangrijk aspect van zijn ontwikkeling, essentieel voor leren, spelen en sociale interactie. Het vermogen om aandacht te richten en vast te houden, verandert aanzienlijk met de leeftijd. Dit artikel biedt een overzicht van de ontwikkeling van concentratie bij kinderen, mogelijke oorzaken van concentratieproblemen en manieren om de concentratie te verbeteren, gebaseerd op beschikbare informatie.
Ontwikkeling van Concentratie
De ontwikkeling van concentratie verloopt in fasen, gekoppeld aan de cognitieve ontwikkeling van het kind. Bij zeer jonge baby’s, tot 12 maanden oud, is er nog geen sprake van echte concentratie, maar vindt er wel een snelle ontwikkeling plaats in het herkennen van geluiden en voorwerpen en het coördineren van bewegingen. Een baby van 10 tot 12 maanden kan zijn aandacht ongeveer 1 minuut vasthouden.
Naarmate kinderen ouder worden, neemt hun concentratievermogen toe. Een kind van 2 jaar kan zich gemiddeld 2 tot 3 minuten concentreren op een gerichte opdracht, terwijl een 4-jarig kind dit 4 tot 6 minuten volhoudt. Een 5-jarig kind kan zijn aandacht ongeveer 6 tot 8 minuten richten op een taak. Het is belangrijk op te merken dat de concentratie tijdens vrij spel vaak langer aanhoudt dan bij een gerichte opdracht.
Vanaf 6 jaar neemt het concentratievermogen verder toe. Een 6-jarig kind kan zich gemiddeld 10 minuten concentreren, terwijl een 8-jarig kind dit 15 minuten kan volhouden. Een 10-jarig kind kan zijn aandacht ongeveer 20 minuten bij een opdracht houden, en een 13-jarig kind ongeveer 30 minuten. De concentratie bereikt een hoogtepunt op jongvolwassen leeftijd, waarna deze geleidelijk afneemt.
Oorzaken van Concentratieproblemen
Concentratieproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Factoren in de omgeving kunnen een rol spelen, zoals te veel lawaai, een drukke en rommelige omgeving, een gebrek aan structuur in de lessen of een onrustige thuissituatie. Het is belangrijk om de oorzaak van het concentratieprobleem te onderzoeken voordat er actie wordt ondernomen.
Concentratieproblemen kunnen negatieve gevolgen hebben. Kinderen met concentratieproblemen kunnen moeite hebben met het begrijpen van leerstof, waardoor ze de uitleg maar half meekrijgen en opdrachten niet volledig afmaken. Dit kan leiden tot een negatief zelfbeeld, frustratie en verminderde motivatie. In sommige gevallen kunnen kinderen met concentratieproblemen de klas afleiden, wat kan leiden tot sociale problemen.
Manieren om Concentratie te Verbeteren
Er zijn verschillende manieren om de concentratie van een kind te verbeteren. Het is belangrijk om te beginnen met het identificeren van de oorzaak van de concentratieproblemen.
Een afwisseling van activiteiten en taken kan helpen. Het is niet realistisch om van een 6-jarig kind te verwachten dat hij 30 minuten achter elkaar aan één taak werkt. Kortere, afwisselende activiteiten zijn effectiever. Ook is het belangrijk dat de taak niet te makkelijk of te moeilijk is, omdat dit kan leiden tot verveling of frustratie.
Beweging speelt een belangrijke rol bij het verbeteren van de concentratie. Onderzoek heeft aangetoond dat beweging tijdens een les of activiteit de concentratie van een kind kan bevorderen.
Het spelen van (geheugen)spelletjes, zoals memory, dammen, of raadsels oplossen, kan de concentratie stimuleren.
Het opsplitsen van een grote opdracht in kleinere, behapbare taken kan helpen. In plaats van te zeggen: "Ruim je kamer op", is het effectiever om te zeggen: "Doe alle knuffels in de mand", "Plaats de boeken in de boekenkast", enzovoort.
Het gebruik van een stopwatch kan een spelletje van een taak maken en het kind motiveren om zich te concentreren en de taak sneller te voltooien.
Complimenten en beloningen kunnen de motivatie en concentratie van een kind verhogen. Een compliment voor geconcentreerd werken of een kleine beloning na het voltooien van een taak kan positief werken.
Het creëren van een prikkelarme omgeving is essentieel. Dit betekent een opgeruimde werkplek met zo min mogelijk afleiding en een rustige omgeving. Een koptelefoon kan helpen om omgevingsgeluiden te verminderen.
Het is belangrijk om te onthouden dat kinderen behoefte hebben aan structuur en routine. Een vaste dagindeling met regelmatige tijden voor spelen, leren en rust kan de concentratie bevorderen.
Aandachtspunten voor Ouders en Opvoeders
Bij het ondersteunen van de concentratie van een kind is het belangrijk om zelf rust uit te stralen, langzaam en duidelijk te praten en het aantal naschoolse activiteiten te beperken. Het is ook belangrijk om de motivatie van het kind te stimuleren en te zorgen voor voldoende rust en slaap.
Het is belangrijk om te beseffen dat concentratie een vaardigheid is die aangeleerd en geoefend moet worden. Door kinderen te helpen bij het ontwikkelen van strategieën om hun aandacht te richten en vast te houden, kunnen ouders en opvoeders een belangrijke bijdrage leveren aan hun leerproces en welzijn.
Beperkingen en Onzekerheden
De beschikbare informatie geeft een algemeen beeld van de ontwikkeling van concentratie bij kinderen en manieren om deze te verbeteren. Er zijn echter beperkingen aan de informatie. De informatie is gebaseerd op gemiddelden en individuele verschillen kunnen aanzienlijk zijn. Het is belangrijk om rekening te houden met de unieke behoeften en mogelijkheden van elk kind.
Sommige bronnen vermelden de voordelen van bepaalde vitamines en mineralen voor de concentratie, maar dit is niet verder uitgewerkt.
Conclusie
De concentratie van een kind ontwikkelt zich in fasen, gekoppeld aan de cognitieve ontwikkeling. Het vermogen om aandacht te richten en vast te houden, neemt toe met de leeftijd, maar kan beïnvloed worden door verschillende factoren, zoals de omgeving en de motivatie van het kind. Door een prikkelarme omgeving te creëren, activiteiten af te wisselen, beweging te stimuleren en positieve bekrachtiging te geven, kunnen ouders en opvoeders de concentratie van een kind ondersteunen en bevorderen. Het is belangrijk om de oorzaak van concentratieproblemen te onderzoeken en rekening te houden met de individuele behoeften en mogelijkheden van elk kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
