Aangifte van kinderopvangkosten: Wat ouders moeten weten
juli 16, 2025
De coronapandemie heeft een grote impact gehad op het functioneren van de kinderopvang in Nederland. Vanaf het begin van de crisis zijn er talloze richtlijnen, protocollen en regelingen opgesteld om de kinderopvang veilig te houden en de financiële lasten voor ouders zoveel mogelijk te verlichten. In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de maatregelen, richtlijnen en compensatieregelingen die gerelateerd zijn aan de kinderopvang tijdens de coronacrisis. De informatie is gebaseerd op recente publicaties en officiële besluiten van overheden en instellingen.
De huidige situatie
Sinds de opheffing van de coronamaatregelen is de kinderopvang weer volledig open. Er gelden geen aparte maatregelen meer voor kinderopvangcentra, maar het kabinet roept op om de huidige, dringende adviezen van het RIVM en de GGD’s te blijven volgen. De verspreiding van het virus kan verder worden beperkt door bijvoorbeeld het gebruik van mondkapjes bij risicogroepen en het naleven van hygiëne-richtlijnen.
Om te bepalen of een kind naar de kinderopvang mag, is er een zogenaamde beslisboom beschikbaar. Deze beslisboom is een vragenschema dat helpt bij het inschatten van of een kind of medewerker in quarantaine moet of gewoon naar de opvang mag. De beslisboom is een belangrijk hulpmiddel om beslissingen te nemen op basis van de huidige situatie van het kind of van een huisgenoot.
De beslisboom is ook van toepassing bij beslissingen over het basisonderwijs. Het document bevat bovendien informatie over hoe lang een kind eventueel thuis moet blijven of in quarantaine moet. Het is belangrijk om dit schema regelmatig te raadplegen, omdat de situatie snel kan veranderen. De beslisboom is beschikbaar via de officiële websites van het Rijk en andere betrokken instanties.
Quarantainebeleid en isolatieperiodes
In het protocol voor kinderopvang en corona zijn diverse wijzigingen doorgevoerd om het quarantainebeleid en isolatieperiodes aan te passen aan de huidige epidemiologische situatie. Een van de belangrijkste wijzigingen is dat er geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen personen met en zonder immuniteit. Dit betekent dat alle huisgenoten (categorie 1) of nauwe contacten (categorie 2) van iemand die positief test op corona in quarantaine moeten.
Het protocol maakt wel een onderscheid tussen contacten binnen de kinderopvang en contacten in de persoonlijke sfeer. Nauwe contacten binnen de kinderopvang of school vallen niet onder de quarantainebeleid. Dit wil zeggen dat kinderen of medewerkers die contact hebben met een positief getest persoon in de opvang of school, niet in quarantaine hoeven, tenzij de GGD anders aangeeft.
Daarentegen geldt dit wel voor nauwe contacten buiten de opvang, zoals bijvoorbeeld wanneer een kind contact heeft met een positief getest kind in de buitenschoolse omgeving. In dergelijke gevallen moet het kind in quarantaine.
Een andere wijziging betreft de isoleringsperiode voor personen die positief testen, maar asymptomatisch zijn. Deze periode is verlengd van 5 naar 7 dagen. Dit is het gevolg van een gewijzigd protocol voor bron- en contactonderzoek van het RIVM, dat is gebaseerd op adviezen van het OMT (Overlegorgaan Medische Toezicht).
Compensatieregelingen voor ouderbijdragen
De coronacrisis heeft ook financiële gevolgen gehad voor ouders die gebruik maken van kinderopvang. Tijdens de maanden dat de kinderopvang gedeeltelijk of volledig gesloten was, moesten ouders vaak hun kinderopvangbijdrage doornemen, terwijl ze het kind niet konden gebruiken. Daarom zijn er regelingen opgesteld om ouders deze extra kosten gedeeltelijk of volledig te vergoeden.
Een voorbeeld hiervan is de compensatieregeling ouderbijdragen kinderopvang gedurende de corona-crisis, die is ingevoerd in verschillende gemeenten. Deze regeling is bedoeld voor ouders zonder kinderopvangtoeslag, die tijdens de crisis geen gebruik hebben kunnen maken van de kinderopvang. De regeling is opgesteld in overleg met sectorvertegenwoordigers en is ook van toepassing op gastouders en gastouderbureaus.
De regeling is niet alleen bedoeld voor kinderen zonder sociaal-medicale indicatie, maar ook voor kinderen met een sociaal-medicale indicatie (SMI). De vergoeding is afhankelijk van de reguliere kinderopvangbijdrage die ouders normaliter betalen. De regeling is geldig vanaf 16 maart 2020 en is in sommige gemeenten verlengd tot eind 2020 of begin 2021.
Ouders die in aanmerking komen voor deze regeling, kunnen aanvragen om hun ouderbijdrage gedeeltelijk of volledig terug te krijgen. De regeling is gebaseerd op de Algemene subsidieverordening en andere beleidsregels van de gemeenten. In sommige gevallen is het nodig om aanvullende documentatie te leveren om aan te tonen dat de kinderopvang daadwerkelijk niet gebruikt kon worden.
Toezicht en handhaving tijdens de corona-crisis
Het toezicht en de handhaving op kinderopvang zijn tijdens de coronacrisis anders verlopen dan normaal. Omdat de situatie snel veranderde en er maatregelen werden genomen die het werk van GGD’s en gemeenten beïnvloedden, zijn de toezichtsactiviteiten aangepast. Zo is het aantal verplichte inspecties in 2020 afhankelijk van het type kinderopvang tussen 57% en 75% uitgevoerd. Een deel van het toezicht vond op afstand plaats.
De Inspectie van het Onderwijs, die als interbestuurlijk toezichthouder fungeert, heeft in haar jaarlijks rapport van 2020 onderstreept dat goede communicatie en samenwerking tussen gemeenten en GGD’s belangrijk was om te kunnen inspelen op de veranderende situatie. Handhaving is vaak verzet of verlicht, rekening houdend met de verzachtende omstandigheden en overmacht die verband houden met de coronacrisis.
De GGD’s hebben ook onderzoek gedaan naar de ervaringen met toezicht tijdens de crisis. Het resultaat is dat er in 2020 minder standaardtoezicht is geweest, maar dat er wel aandacht is geweest voor de veiligheid van kinderen en de naleving van de coronamaatregelen in de kinderopvang.
Communicatie en klachtenbehandeling
Tijdens de coronacrisis is er vaak aandacht voor communicatie met ouders en medewerkers. Bijvoorbeeld wanneer pers of media contact zoekt met een kinderopvangorganisatie, is het aan te raden om medewerkers en communicatieafdelingen goed te informeren en voor te bereiden. Ook kan het nuttig zijn om landelijke en lokale pers te verwijzen naar de BMK (Brancheorganisatie Kinderopvang) voor woordvoering en professionele antwoorden.
Voor ouders die vragen hebben over het coronavirus, wordt aangeraden om contact op te nemen met de GGD in hun regio. Daarnaast zijn er ook meerdere online bronnen beschikbaar, zoals de websites van het RIVM, de Rijksoverheid en het Ministerie van VWS.
Conclusie
De coronacrisis heeft de kinderopvang in Nederland aanzienlijk beïnvloed. De maatregelen, richtlijnen en compensatieregelingen die zijn opgesteld, zijn bedoeld om zowel de veiligheid van kinderen en medewerkers te waarborgen als de financiële lasten voor ouders zoveel mogelijk te verlichten. Het is belangrijk om deze richtlijnen en protocollen goed te volgen, omdat de situatie snel kan veranderen.
Hoewel de coronamaatregelen zijn opgeheven, blijven er adviezen en richtlijnen gelden die het verloop van de pandemie kunnen beïnvloeden. Het gebruik van de beslisboom, het naleven van hygiëne-richtlijnen en het inschakelen van de GGD of andere betrokken instanties zijn essentieel om de kinderopvang veilig en functioneel te houden.
De ervaringen uit de crisis tonen aan dat goede communicatie, samenwerking en flexibiliteit belangrijk zijn bij het beheren van crisis situaties. Door dit aan te houden, kan de kinderopvang in Nederland blijven functioneren als een veilige en betrouwbare plek voor kinderen, ouders en medewerkers.
Bronnen
- Gastouderland.nl - Coronamaatregelen en kinderopvang
- Nieuwsbrief kinderopvang en coronamaatregelen - Rijksoverheid.nl
- Regeling compensatie ouderbijdragen kinderopvang in Dalfsen - Lokale regelgeving
- Aanwijzingsbesluit toezicht kinderopvang in Barendrecht - Lokale regelgeving
- Checklist corona en kinderopvang - Maatschappelijke Kinderopvang
- Toezicht en handhaving kinderopvang tijdens corona - GGD GHOR
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
