Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
Spruw, ook wel orale candidiasis genoemd, is een schimmelinfectie die relatief vaak voorkomt bij baby’s en jonge kinderen. De infectie wordt veroorzaakt door de gist Candida albicans en kan zowel in de mond van het kind als op de tepels van de moeder voorkomen, vooral tijdens de borstvoeding. Ongeveer 4% van de zuigelingen, meestal jonger dan zes weken, wordt getroffen door spruw. Deze aandoening kan ongemak veroorzaken, maar is over het algemeen niet ernstig en kan effectief behandeld worden.
Wat is Spruw?
Spruw is een schimmelinfectie van het mondslijmvlies. Candida albicans is een gist die normaal gesproken in kleine hoeveelheden aanwezig is in de mond en het maagdarmkanaal. Onder bepaalde omstandigheden, zoals een verminderde weerstand of een verstoring van de natuurlijke balans van bacteriën, kan deze gist overgroeien en een infectie veroorzaken. Bij baby’s kan dit gebeuren door besmetting via spenen, tepels of tijdens de geboorte, vooral als de moeder een vaginale schimmelinfectie heeft. Moedermelk, rijk aan melksuikers, biedt een ideale voedingsbodem voor Candida.
Oorzaken en Risicofactoren
Verschillende factoren kunnen de ontwikkeling van spruw bevorderen. Een onvoldoende ontwikkeld immuunsysteem bij baby’s speelt een belangrijke rol. Ook het gebruik van antibiotica kan een risicofactor zijn, omdat antibiotica de balans van bacteriën in het lichaam verstoort en de groei van Candida kan bevorderen. Een recent antibioticagebruik vereist extra alertheid op het ontstaan van schimmelinfecties. Daarnaast kunnen factoren zoals ziekte, oververmoeidheid en een vitaminetekort de vatbaarheid voor spruw vergroten.
Bij oudere kinderen kan spruw minder vaak voorkomen, maar het kan nog steeds optreden, bijvoorbeeld na een periode van ziekte of stress.
Symptomen van Spruw bij Kinderen
De symptomen van spruw kunnen variëren, maar omvatten doorgaans de volgende kenmerken:
- Witte vlekken: Witte, fluweelachtige zweertjes in de mond, op de tong, wangen of het gehemelte. Deze vlekken zijn vaak moeilijk weg te vegen en kunnen bloeden als men probeert ze te verwijderen.
- Roodheid en irritatie: Roodheid en irritatie van het mondslijmvlies.
- Pijn: Soms kan spruw pijn veroorzaken, waardoor het kind onrustig drinkt, klakkende geluiden maakt tijdens het drinken, de borst herhaaldelijk loslaat of de borst zelfs weigert.
- Luieruitslag: In sommige gevallen kan spruw gepaard gaan met een hardnekkige luieruitslag.
- Parelmoerachtige glans: De lippen kunnen een parelmoerachtige glans vertonen.
- Slikproblemen: Als de schimmel zich naar de slokdarm verspreidt, kunnen er slikproblemen, brandend maagzuur en hik optreden.
Bij oudere kinderen kunnen de symptomen subtieler zijn en zich uiten als jeuk of een branderig gevoel in de mond.
Spruw bij de Moeder: Tepelklachten
Spruw kan zich ook manifesteren bij moeders die borstvoeding geven. Symptomen bij de moeder zijn onder andere:
- Pijnlijke tepels: Pijn, jeuk, branderigheid en schilfering van de tepels.
- Rode tepels: De huid van de tepels en tepelhof kan roze tot rood zijn en glanzen. Bij een donkere huid kunnen tepel en tepelhof gehypopigmenteerd zijn.
- Speldenprikken: Een stekende pijn of speldenprikken in de borst tijdens en na de voeding.
- Verstopte melkkanaaltjes: Verstopte melkkanaaltjes en mastitis kunnen voorkomen.
Het is belangrijk te benadrukken dat de moeder soms geen symptomen ervaart, maar toch de infectie kan doorgeven aan haar baby.
Diagnose
De diagnose van spruw wordt meestal gesteld op basis van het klinische beeld. Een arts kan een uitstrijkje van het mondslijmvlies nemen en dit onder een microscoop onderzoeken om de aanwezigheid van Candida albicans te bevestigen.
Behandeling
De behandeling van spruw omvat zowel hygiënische maatregelen als medicatie.
Hygiënische maatregelen:
- Reinigen en drogen: Spoel de borsten af met schoon water en houd ze zo goed mogelijk droog.
- Wassen: Was beha's, zoogkompressen en spuugdoekjes op 60°C.
- Handhygiëne: Was de handen goed voor de voeding en na het verschonen van luiers.
- Schoonmaken: Kook fopspenen, kolfonderdelen en flessen dagelijks uit en vervang spenen wekelijks. Houd speelgoed dat in de mond van de baby komt schoon.
- Vermijd oude melk: Bewaar oude afgekolfde melk niet, omdat deze verontreinigd kan zijn.
Medicatie:
- Miconazol orale gel: Voor de baby kan miconazol orale gel worden voorgeschreven. De gel moet zo lang mogelijk in de mond worden gehouden en vervolgens worden doorgeslikt. De behandeling moet worden voortgezet tot ten minste één week na het verdwijnen van de klachten.
- Nystatine suspensie: Een andere optie is nystatine suspensie, die op dezelfde manier wordt toegediend.
- Fluconazol: In sommige gevallen kan fluconazol worden voorgeschreven.
- Miconazol zalf: Voor de moeder kan miconazol zalf worden gebruikt om de tepels te behandelen. De zalf moet na elke voeding worden aangebracht, na het reinigen en afdrogen van de tepels.
- Gentiaanviolet: Gentiaanviolet oplossing kan ook effectief zijn, maar veroorzaakt een paarsblauwe verkleuring van de huid.
In sommige gevallen kunnen probiotica worden aanbevolen voor zowel moeder als kind om de darmflora te ondersteunen en de weerstand te verbeteren.
Preventie
Hoewel spruw niet altijd te voorkomen is, kunnen de volgende maatregelen de kans op infectie verminderen:
- Goede hygiëne: Zorg voor een goede hygiëne bij het verzorgen van de baby en de moeder.
- Vermijd overmatig antibioticagebruik: Gebruik antibiotica alleen wanneer strikt noodzakelijk.
- Voeding: Een gevarieerde en evenwichtige voeding kan de weerstand versterken.
Wanneer een Arts Raadplegen?
Het is belangrijk om een arts te raadplegen in de volgende situaties:
- De baby drinkt slecht.
- De baby is tijdens de voeding erg onrustig.
- De baby heeft plekken op de billen waardoor de huid stuk gaat.
- De spruw is na 2 tot 3 weken nog niet weg.
Conclusie
Spruw is een veelvoorkomende schimmelinfectie bij baby’s en moeders die borstvoeding geven. Hoewel de infectie ongemak kan veroorzaken, is deze over het algemeen niet ernstig en kan effectief behandeld worden met hygiënische maatregelen en medicatie. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en tijdig een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
