5 mei als vrije dag in de CAO Kinderopvang: Wat betekent dit voor werknemers en kinderopvang?
juli 16, 2025
In Nederland is kinderopvang een essentieel onderdeel van de maatschappij, en om de veiligheid en kwaliteit van deze opvang te waarborgen, gelden er wettelijke eisen. Deze eisen worden door de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) gecontroleerd en uitgevoerd. Het toezicht op kinderopvang houdt in dat de GGD regelmatig inspecties uitvoert om te controleren of kinderopvanglocaties, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en gastouderopvang aan de wettelijke kwaliteitseisen voldoen. Deze artikkel geeft een overzicht van de eisten, toezichtsactiviteiten en inspectieprocedures die de GGD uitvoert in samenwerking met gemeenten en andere instanties.
De wettelijke kwaliteitseisen
De wettelijke kwaliteitseisen voor kinderopvang zijn vastgelegd in de Wet kinderopvang (WKO). Deze wet bepaalt wat een kinderopvanglocatie moet bieden om kinderen in een gezonde en veilige omgeving op te voeden. Kinderopvangvoorzieningen, zoals kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang, moeten aan deze eisen voldoen. Alleen dan kunnen zij geregistreerd worden in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Dit register is openbaar en kan online worden ingezien via de website van het LRK.
De eisen die worden gecontroleerd, richten zich op verschillende aspecten, zoals:
- Pedagogisch klimaat en beleid
- Voorschoolse educatie
- Deskundigheid van het personeel
- Veiligheid en gezondheidsvoorzieningen
- Inrichting en ruimtegebruik
- Groepsgrootte en kind-beroepskrachtverhouding
- Informatie- en klachtenbehandeling
- Administratieve controle, vooral bij gastouderbureaus
Deze eisen zijn niet alleen gericht op de fysieke omgeving, maar ook op het pedagogisch en emotionele klimaat, omdat jonge kinderen in hun vroege jaren kwetsbaar zijn en een positieve omgeving nodig hebben voor hun ontwikkeling.
Toezicht en inspecties
De GGD voert jaarlijks toezicht uit op kinderopvanglocaties. Deze toezichtsbezoeken kunnen zowel aangekondigd als onaangekondigd plaatsvinden. Het toezicht is gericht op het controleren van de naleving van de wettelijke eisen. De toezichthouder beoordeelt of de kinderopvang aan de kwaliteitseisen voldoet, inclusief de veiligheid, hygiëne, pedagogische kwaliteit en administratieve regels.
De GGD controleert in opdracht van de gemeenten. In verschillende regio’s is de GGD verantwoordelijk voor het uitvoeren van inspecties, zoals GGD IJsselland, GGD Hollands Midden, GGD regio Utrecht en GGD Zuid-Holland Zuid. Naast de GGD zijn ook andere instanties betrokken bij het controleren van kwaliteitsaspecten. Deze instanties zijn:
- Regionale brandweer (brandveiligheid)
- Voedsel- en Warenautoriteit (VWA) (voedselveiligheid en veiligheid van speeltoestellen)
- Inspectie SZW (arbeidsomstandigheden)
- Inspectie van het Onderwijs (kwaliteit van de voorschoolse educatie)
Na een inspectie schrijft de GGD een inspectierapport, dat openbaar is en beschikbaar is op de website van het Landelijk Register Kinderopvang. Dit rapport geeft een overzicht van de bevindingen en eventuele aandachtspunten. Als er aandachtspunten zijn, wordt een herstelaanbod gedaan. Dit betekent dat de kinderopvanglocatie een bepaalde periode krijgt om de gevonden tekortkomingen te corrigeren. Na verloop van tijd wordt beoordeeld of de herstelmaatregelen zijn uitgevoerd.
De rol van het Personenregister Kinderopvang (PRK)
Sinds 1 maart 2018 is het Personenregister Kinderopvang (PRK) van kracht. Dit register is een landelijke database waarin iedereen wordt ingeschreven die werkt of woont op een locatie waar kinderen worden opgevangen. Het doel van het PRK is om te zorgen voor een veilige omgeving voor kinderen. Iedereen die in de kinderopvang werkt, wordt continu gescreend op strafbare feiten die belemmerend of bezwaarlijk kunnen zijn voor het werken met kinderen. Als blijkt dat iemand een bedreiging vormt voor de veiligheid van kinderen, wordt er een signaal naar de werkgever of het gastouderbureau gestuurd.
Aanvullende eisen voor voorschoolse educatie
Sinds 1 juli 2018 zijn de kwaliteitseisen voor voorschoolse educatie (VVE) aangescherpt. Deze eisen zijn verankerd in het pedagogisch beleidsplan van de kinderopvanglocatie. Bovendien moeten pedagogisch medewerkers die werken in VVE-groepen beschikken over een aanvullend certificaat voor Voorschoolse Educatie. Ook moet er per locatie een specifiek opleidingsplan voor beroepskrachten zijn. Deze maatregelen zijn bedoeld om de kwaliteit van de voorschoolse educatie te verhogen en kinderen in hun vroege ontwikkeling te ondersteunen.
Registratie van kinderopvanglocaties
Als iemand een kinderopvang wil opstarten, moet hij of zij zich eerst registreren bij de GGD. De registratieproces begint met het invullen van een aanvraagformulier. Dit formulier, samen met de benodigde documenten, wordt ingezonden naar de GGD. Na de registratie voert de GGD een inspectie uit om te controleren of de locatie aan alle kwaliteitseisen voldoet. Als dat het geval is, wordt de locatie opgenomen in het Landelijk Register Kinderopvang. Het duurt maximaal tien weken voordat een locatie is geregistreerd.
Let op: pas wanneer een kinderopvanglocatie geregistreerd staat in het LRK, mag deze officieel kinderopvang aanbieden. In sommige gemeenten zijn er kosten verbonden aan de registratie. Deze kosten zijn beschikbaar via de website van de betreffende gemeente.
Wijzigingen in kinderopvang
Als er wijzigingen optreden in een kinderopvanglocatie, zoals een verandering in het aantal kinderplaatsen, een verhuizing of een wijziging in het houden of het aanbod van voorschoolse educatie, dient deze wijziging aan de gemeente doorgegeven te worden. In sommige gemeenten kan dit ook via de GGD regio Utrecht. Deze procedure zorgt ervoor dat alle wettelijke eisen opnieuw worden gecontroleerd en dat de kwaliteit van de kinderopvang op peil blijft.
De invloed van de Wet IKK
Sinds 1 januari 2018 is de Wet innovatie en kwaliteit kinderopvang (Wet IKK) van kracht. Deze wet stelt hogere eisen aan de kwaliteit van kinderopvang en schapte nieuwe kwaliteitseisen. De Wet IKK biedt kinderopvangorganisaties meer vrijheid in het inrichten van hun beleid. De houder van een kinderopvanglocatie kan nu zelf bepalen hoe het doel van een veilige en ontwikkelingsgerichte opvang bereikt wordt. De toezichthouder beoordeelt of deze inrichting in de praktijk voldoet aan de eisen.
Hygiëne en infectiebeheer
Hygiëne en infectiebeheer zijn essentiële aspecten van kinderopvang. De GGD werkt samen met het RIVM om hygiënerichtlijnen voor kinderopvanglocaties te ontwikkelen. Deze richtlijnen zijn beschikbaar via de website van het RIVM en geven aan hoe instellingen werken met hygiëne, ziektepreventie en infectiebeheer. Daarnaast is er een app beschikbaar, de Kiddi App, die kindercentra ondersteunt bij het beheersen van hygiëne- en infectieziekteproblemen. Deze app is gratis te downloaden via de App Store en Google Play.
Samenwerking met ouders
Ouders spelen een cruciale rol in de kinderopvang. Het is belangrijk dat ouders betrokken zijn bij het kiezen van een kinderopvanglocatie. Het Landelijk Register Kinderopvang geeft ouders toegang tot inspectierapporten en andere informatie over kinderopvanglocaties. Deze informatie helpt ouders om een weloverwogen keuze te maken over de kinderopvang van hun kind.
Bovendien kan een ouder contact opnemen met de GGD als er twijfels zijn over de kwaliteit van een kinderopvanglocatie. De GGD stelt dan een inspectie in om te controleren of de locatie aan de eisen voldoet. Als dat niet het geval is, kan er een herstelaanbod gedaan worden.
Conclusie
De GGD speelt een belangrijke rol in het toezicht op kinderopvang in Nederland. Door regelmatige inspecties en controle op wettelijke eisen, zorgt de GGD ervoor dat kinderen in een veilige en gezonde omgeving worden opgevangen. De eisen die worden gecontroleerd richten zich op de pedagogische kwaliteit, veiligheid, hygiëne en administratie. Daarnaast is er een landelijke registratie voor kinderopvanglocaties, waardoor ouders en professionals toegang hebben tot inspectierapporten en andere relevante informatie.
De samenwerking tussen de GGD, gemeenten, andere inspectieinstanties en ouders zorgt ervoor dat de kwaliteit van kinderopvang hoog blijft. Door de invoering van nieuwe wetten, zoals de Wet IKK en het Personenregister Kinderopvang, wordt de kinderopvang steeds veiliger en beter afgestemd op de behoeften van kinderen. Het is van groot belang dat zowel kinderopvangorganisaties als ouders deze regels en richtlijnen goed begrijpen en naleven, om zo een betere toekomst voor kinderen te garanderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
