Gratis kinderopvang in Nederland: Wat is de huidige situatie en wat betekent dit voor ouders en de sector?
juli 16, 2025
Gezonde kinderopvang is een belangrijk onderdeel van de alledaagse zorg voor jonge kinderen. Het draait niet alleen om de voeding die op de locatie wordt aangeboden, maar ook om het stimuleren van beweging, het ondersteunen van mentale gezondheid en het bevorderen van een duurzame leefstijl. In Nederland zijn er tal van initiatieven en programma’s gericht op het bevorderen van gezonde kinderopvang. Deze worden onder andere uitgevoerd door het programma “Gezonde Kinderopvang”, dat zich richt op zowel kinderopvangprofessionals als ouders. In dit artikel bespreken we de kernactiviteiten van dit programma, de beschikbare ondersteuning en hoe ouders hierin kunnen meewerken.
Het programma Gezonde Kinderopvang
Het programma Gezonde Kinderopvang is ontwikkeld om kinderopvanginstellingen te ondersteunen bij het bevorderen van een gezonde leefstijl bij jonge kinderen. Dit programma richt zich op drie kerngebieden: gezonde voeding, beweging en mentale gezondheid. Het programma biedt onder andere trainingsmogelijkheden, materiaalsteun en praktische tips om gezondheid in de kinderopvang te bevorderen. Tot op heden zijn er al 1.438 locaties in Nederland die een coach Gezonde Kinderopvang in dienst hebben. Deze coaches zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van gezondheidsgerichte activiteiten binnen de kinderopvang.
Aanvragen als coach Gezonde Kinderopvang
Een van de mogelijkheden die het programma biedt, is de aanvraag voor een bijdrage van maximaal €550 per coach. Deze bijdrage kan worden gebruikt voor het organiseren van voeding gerelateerde activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan een kookles, een moestuinproject of een bezoek aan een boerderij. Deze regeling is beschikbaar tot eind 2025 en is alleen toegankelijk voor professionals die zijn opgeleid tot coach Gezonde Kinderopvang via de tweedaagse train-de-trainer.
De aanvraagprocedure verloopt via de website Mijn Gezonde Kinderopvang. Een coach logt in en volgt een aantal stappen: 1. Aanvragen via Mijn Gezonde Kinderopvang 2. Toekenning: via een e-mail ontvangt de coach een bevestiging of afwijzing van de aanvraag 3. Bijdrage: bij toekenning ontvangt de coach het aangevraagde bedrag 4. Verantwoorden: de coach moet een aantal vragen beantwoorden en een foto of filmpje uploaden van de activiteit
De regeling is opnieuw toegankelijk voor coaches die de bijdrage eerder hebben ontvangen, mits er voldoende middelen beschikbaar zijn. Als er veel aanvragen binnenkomen, krijgen de eerst ingezonden aanvragen voorrang. Voor hulp bij het aanvraagproces is er een e-mailadres beschikbaar: [email protected].
Regionale mogelijkheden
Naast het aanvragen van een bijdrage, kunnen coaches ook gebruikmaken van regionale aanbiedingen. Op de provinciepagina’s van Gezonde Kinderopvang zijn overzichten beschikbaar van activiteiten zoals kookworkshops, bezoeken aan boerderijen en hulp bij het opzetten van een moestuin. Ook is er de mogelijkheid om contact op te nemen met de Jong Leren Eten makelaars voor verdere ondersteuning.
Activiteiten in de kinderopvang
Gezonde kinderopvang houdt in dat kinderen op een creatieve manier leren omgaan met gezonde keuzes. Dit gebeurt bijvoorbeeld via praktische activiteiten zoals het zelf snijden van groenten of het maken van een fruit- of groentesmoothie. Dit helpt kinderen om bewust te worden van voedingswaarden en te ontwikkelen tot kritische consumenten van gezonde producten.
Daarnaast speelt beweging een centrale rol. Kinderopvanginstellingen organiseren dagelijks motorische activiteiten, zoals balspelen, klimmen of het opstellen van een hindernisbaan. Buiten spelen is standaard ingebouwd in het programma, ongeacht het weer. Deze activiteiten zijn essentieel voor de fysieke en cognitieve ontwikkeling van kinderen.
Mentale gezondheid
Naast fysieke gezondheid is ook mentale gezondheid een belangrijk onderdeel van gezonde kinderopvang. Kinderen leren van jong af aan omgaan met emoties en ontwikkelen strategieën voor het opbouwen van rust en ontspanning. Dit kan bijvoorbeeld via het opzetten van een rustige leeshoek of het introduceren van korte mindfulness-oefeningen. Deze activiteiten helpen kinderen om stress te beheren en een positieve houding te ontwikkelen.
Ondersteuning voor ouders
Ouders spelen een cruciale rol in de gezonde opvoeding van hun kind. Gezonde kinderopvang richt zich daarom ook op ouders en biedt ondersteuning om gezonde gewoontes thuis te bevorderen. Kleine aanpassingen, zoals het samen koken of het organiseren van een dagelijkse wandeling, kunnen een groot verschil maken. Via de nieuwsbrief van de kinderopvang worden ouders regelmatig geïnformeerd over gezonde recepten en tips.
Een voorbeeld van een gezonde traktatie die geschikt is voor kinderen van 0 tot 12 jaar, is fruitspiesjes. Deze kunnen gemaakt worden door stukjes aardbei, druif (gehalveerd voor jonge kinderen), banaan en meloen op een satéprikker te rijgen. Voor kleintjes zijn veilige, stompe prikkers aan te raden. Een andere creatieve optie zijn mini-bananen-dolfijnen. Dit wordt gemaakt door een banaan doormidden te snijden en een blauwe bes in de opengesneden bovenkant te plaatsen. Dit kan verder versierd worden met een gezichtje via een eetbare stift of rozijntjes.
Opleiding en samenwerking
Om het programma Gezonde Kinderopvang verder te versterken, zijn er ook opleidingen beschikbaar voor kinderopvangprofessionals. De train-de-trainer cursus leert professionals werken volgens de aanpak van Gezonde Kinderopvang en oefent hen in trainings- en communicatievaardigheden. Deze cursus is verplicht om in aanmerking te komen voor de beschikbare subsidies en activiteiten.
Daarnaast is er ook aandacht voor samenwerking tussen coaches. Via de tool 'Wij als organisatie' kunnen collega’s samenwerken aan het bevorderen van gezonde kinderopvang. Deze tool helpt bij het uitwisselen van ervaringen en het ontwikkelen van gezondheidsstrategieën voor de organisatie. Deze aanpak zorgt ervoor dat gezondheid een onderdeel wordt van de algemene werkwijze van de kinderopvang.
Nieuwe ontwikkelingen
Het programma Gezonde Kinderopvang blijft zich ontwikkelen en brengt regelmatig nieuwe initiatieven en projecten op tafel. Een voorbeeld is de nieuwe podcast over motorische achterstand. In deze aflevering geven experts advies over hoe kinderen met een motorische achterstand op een plezierige manier kunnen leren bewegen. Ook is er een nieuwe samenwerkingstool gelanceerd voor coaches, die hen ondersteunt bij het samenwerken met collega’s. Deze tool maakt het mogelijk om gezondheidsstrategieën op een gestructureerde manier te ontwikkelen en te delen.
Conclusie
Gezonde kinderopvang is een integraal onderdeel van de zorg voor jonge kinderen. Het programma Gezonde Kinderopvang biedt een breed scala aan activiteiten en ondersteuning om gezondheid in de kinderopvang te bevorderen. Zowel kinderopvangprofessionals als ouders kunnen hierbij betrokken worden. Via subsidies, opleidingen en praktische tips wordt gezondheid op een creatieve manier verankerd in de alledaagse zorg. Deze aanpak draagt bij aan een gezonde groei en ontwikkeling van kinderen en helpt hen om bewust om te gaan met hun lichaam en geest. Het programma benadrukt dat gezondheid niet alleen een individuele verantwoordelijkheid is, maar ook een collectieve inspanning die wordt gedeeld door de kinderopvang, ouders en professionals.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
