Stichting Kinderopvang Oegstgeest: 35 jaar ervaring in kinderopvang van 0 tot 14 jaar
juli 16, 2025
In de huidige maatschappij wordt steeds meer aandacht besteed aan de creatieve ontwikkeling van jonge kinderen. Het keuzedeel Expressief talent speelt daarbij een centrale rol in de opleiding tot pedagogisch medewerker in de kinderopvang. Dit artikel biedt een overzicht van het concept, de doelen, de praktische toepassing in de kinderopvang en de kritische kanttekeningen die uit de opleidingen en ervaringen van docenten en studenten blijken.
Wat is het keuzedeel Expressief Talent?
Het keuzedeel Expressief talent is een onderdeel van de opleiding tot pedagogisch medewerker in de kinderopvang. Het richt zich op het ontwikkelen van creatieve vaardigheden bij zowel studenten als kinderen. Het doel is om kinderen te begeleiden bij het ontdekken en verder ontwikkelen van hun expressieve talenten in kunstvormen zoals muziek, beeldende vorming, dans, drama en beweging.
Volgens het opleidingsmateriaal van ROC Aventus is het keuzedeel opgedeeld in twee delen. In deel A leren studenten hun eigen creatieve interesses en talenten onderzoeken, terwijl in deel B het accent ligt op het toepassen van deze vaardigheden in creatieve activiteiten voor kinderen. Deze opbouw helpt studenten zich goed voor te bereiden op hun toekomstige rol in de kinderopvang.
Doelen en leerdoelen
De kern van het keuzedeel ligt in het stimuleren van creativiteit bij kinderen. Studenten leren:
- Hun eigen expressieve talenten en interesses te ontdekken en verder te ontwikkelen;
- Creatieve activiteiten te ontwerpen die aansluiten bij de ontwikkelingsniveaus van kinderen (motorisch, sociaal en cognitief);
- Kinderen te begeleiden in het creatief proces en te inspireren;
- Divergente activiteiten te bedenken die passen bij de behoeften en interesses van de doelgroep.
Het accent ligt hierbij op het creëren van een veilige en stimulerende omgeving waarin kinderen zich kunnen uiten en hun creativiteit kunnen ontwikkelen. Dit gebeurt via een proces van oriënteren, onderzoeken, maken en reflecteren. Studenten leren ook omgaan met feedback en reflecteren op hun eigen creatieve output.
Praktijkgerichte toepassing
Het keuzedeel is niet alleen gericht op theoretisch inzicht, maar ook op praktische toepassing. Tijdens de opleiding organiseren studenten creatieve activiteiten voor kinderen, waarbij ze leren om te gaan met verschillende kunstvormen en zintuigen. Bijvoorbeeld: een activiteit rondom het thema 'ridders' kan worden afgestemd op het zintuig van het ruiken en het gebruik van stoffen. Dit leidt tot activiteiten zoals het maken van een geurdoek of het bedenken van een verhaal dat met geuren en ridders te maken heeft.
Docenten zoals Judith Richel en Sanna van Putte van ROC Aventus hebben ervaring opgedaan met het organiseren van workshops waarin studenten leren hoe ze creatieve activiteiten met diepgang en afstemming op de doelgroep kunnen ontwikkelen. Een belangrijk aspect is hierbij het formuleren van onderzoeksvragen die de activiteit een richting geven. Dit helpt studenten om een actie te ontwikkelen die niet alleen creatief is, maar ook pedagogisch relevant.
Aandachtspunten en uitdagingen
Hoewel het keuzedeel Expressief talent veelbelovend is, zijn er ook uitdagingen die uit de opleidingen en ervaringen van docenten naar voren komen. Eén van de grote uitdagingen is het vormgeven van deel B van het keuzedeel, waarin studenten creatieve activiteiten uitvoeren met kinderen. Veel docenten vinden het moeilijk om dit deel zodanig te organiseren dat de activiteiten voldoende diepgang hebben en goed afgestemd zijn op de doelgroep.
Een andere uitdaging is het differentiëren naar verschillende leeftijdsgroepen. Oud-studente Suzanne vertelde bijvoorbeeld dat ze tijdens haar stage creatieve activiteiten moest bedenken voor kinderen van 11 tot 15 jaar, een leeftijdsgroep waarvoor in de opleiding relatief weinig aandacht is. Dit roept vragen op over hoe goed de opleiding voorbereidt op alle mogelijke doelgroepen in de kinderopvang.
Rol van de docent in het keuzedeel
De rol van de docent in het keuzedeel is cruciaal. Zij moeten niet alleen kennis en vaardigheden overbrengen, maar ook actief betrokken zijn bij het creatieve proces van de studenten. Docenten zoals Judith en Sanna helpen studenten om creatieve activiteiten te bedenken en uit te voeren, en geven feedback op basis van pedagogische doelen en de behoeften van de kinderen.
Een belangrijk aspect is ook het inzicht geven in hoe je je in kunt leven in de kinderdoelgroep. Dit betekent dat studenten leren zich te verdiepen in de ervaringen en behoeften van kinderen, en hieruit activiteiten te ontwikkelen die betekenisvol zijn voor hen. Zoals een deelnemer tijdens een online bijeenkomst stelde: "De student zou weer kind moeten worden, zich moeten verdiepen in de doelgroep en voelen hoe iets voelt voor een kind. Van daaruit moet je dan aansluiten bij hun interesses."
Stage en toepassing in de praktijk
De stage is een essentieel onderdeel van het keuzedeel. Tijdens de stage lopen studenten een praktijkplek op, bijvoorbeeld een kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang of een kindercentrum. Op deze plek toepassen ze de leerstof en ontwikkelen ze creatieve activiteiten voor kinderen. Hierbij wordt studenten ondersteund door een stagebegeleider die hen helpt om het meeste uit de stage te halen.
Het ROC Aventus benadrukt dat de stage een unieke kans is om ervaring op te doen en te leren hoe het werken in de praktijk werkt. Studenten kunnen hierbij ook hun eigen creatieve talenten inzetten, zoals het organiseren van een kunsttentoonstelling of het bedenken van een theaterstuk dat aansluit bij een thema.
Evaluatie en verdere ontwikkeling
Hoewel het keuzedeel Expressief talent veel voordelen biedt, zijn er ook kritische kanttekeningen. Tijdens een online bijeenkomst werd duidelijk dat er nog veel te leren is over hoe het keuzedeel het beste kan worden uitgevoerd. Docenten en studenten zijn het erover eens dat deel B van het keuzedeel complexer is dan verwacht, en dat er nog veel discussie is over hoe je studenten het beste kunt voorbereiden op het werken met kinderen in een creatieve context.
De opleiding is daarom in ontwikkeling. Er worden workshops georganiseerd, zoals die van Kleintjekunst, waarin studenten en docenten nieuwe ideeën en aanpakken delen. Deze samenwerking helpt om het keuzedeel steeds beter af te stemmen op de behoeften van zowel studenten als kinderen.
Conclusie
Het keuzedeel Expressief talent speelt een belangrijke rol in de opleiding tot pedagogisch medewerker in de kinderopvang. Het richt zich op het ontwikkelen van creatieve vaardigheden bij zowel studenten als kinderen en biedt een unieke kans om kinderen te begeleiden in hun creatieve proces. Tijdens de opleiding leren studenten hoe ze creatieve activiteiten kunnen bedenken en uitvoeren, en hoe ze deze aansluiten op de behoeften en interesses van de doelgroep.
Ondanks de voordelen zijn er ook uitdagingen. Het vormgeven van creatieve activiteiten met diepgang is complex, en het differentiëren naar verschillende leeftijdsgroepen is niet altijd eenvoudig. Docenten en studenten zijn er echter van overtuigd dat het keuzedeel een waardevolle toevoeging is aan de opleiding. Door samenwerking en reflectie kan het keuzedeel nog verder worden ontwikkeld, waardoor studenten beter voorbereid worden op hun toekomstige rol in de kinderopvang.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
