Braken bij Kinderen: Oorzaken, Behandeling en Wanneer een Arts Raadplegen

Braken is een veelvoorkomend verschijnsel bij kinderen, variërend van een milde reactie op een maagdarminfectie tot een symptoom van een ernstiger onderliggende aandoening. Het is belangrijk voor ouders en verzorgers om de mogelijke oorzaken van braken te begrijpen, te weten wanneer er actie moet worden ondernomen en hoe ze hun kind het beste kunnen ondersteunen. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken van braken bij kinderen, met name in de leeftijd van twee jaar, en geeft richtlijnen voor thuisbehandeling en wanneer professionele medische hulp noodzakelijk is.

Wat is Braken?

Braken is de onwillekeurige uitstoot van de maaginhoud via de mond. Het is een beschermingsmechanisme van het lichaam om schadelijke stoffen te verwijderen. Bij jonge kinderen wordt soms gesproken van spugen, wat een minder krachtige uitstoot is. Braken kan gepaard gaan met misselijkheid, buikpijn en een algemeen gevoel van onwel zijn.

Oorzaken van Braken bij Kinderen

Er zijn diverse oorzaken van braken bij kinderen. De ernst van de onderliggende oorzaak varieert aanzienlijk. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

• Maagdarminfecties: Dit zijn de meest frequente oorzaken van braken bij kinderen. Deze infecties kunnen virale of bacteriële oorsprong hebben en gaan vaak gepaard met diarree, buikpijn en soms koorts. Het rotavirus is een bijzonder besmettelijk virus dat vaak maagdarminfecties veroorzaakt.
• Wagenziekte: Sommige kinderen zijn gevoelig voor bewegingsziekte, wat kan leiden tot misselijkheid en braken tijdens autoritten, boottochten of vliegreizen.
• Zonnesteek: Overmatige blootstelling aan de zon en inspanning bij warm weer kan leiden tot oververhitting en braken.
• Voedselallergie: Een allergische reactie op bepaalde voedingsmiddelen kan braken veroorzaken, vaak in combinatie met huiduitslag of andere allergische symptomen.
• Reflux: Bij baby's is reflux een veelvoorkomende oorzaak van braken. Dit ontstaat wanneer de maaginhoud terugstroomt in de slokdarm, omdat de maagklep nog niet volledig ontwikkeld is.
• Andere oorzaken: Minder vaak voorkomende oorzaken zijn hersenschudding, migraine, blindedarmontsteking, hersenvliesontsteking, en in zeldzame gevallen, een glutenintolerantie (coeliakie).

Braken bij Verschillende Leeftijden

De incidentie van braken varieert met de leeftijd. De hoogste piek wordt waargenomen bij kinderen tussen de 0 en 1 jaar, met 55,1 per 1000 patiënten per jaar, en tussen de 2 en 4 jaar, met 23,2 per 1000 patiënten per jaar. Naarmate kinderen ouder worden, neemt de incidentie af.

Wanneer een Arts Raadplegen?

Het is belangrijk om te weten wanneer braken een teken van zorg is en professionele medische hulp vereist. De volgende situaties vereisen onmiddellijke aandacht:

• Baby's jonger dan 3 maanden: Als een baby jonger dan 3 maanden meer dan 2 voedingen overgeeft.
• Braakselkleur: Braaksel dat groen, rood, bruin of zwartachtig is.
• Uitdroging: Tekenen van uitdroging, zoals algemene malaise, droge mond en ogen, dorst, verminderde urineproductie of ingevallen ogen.
• Aanhoudend braken: Als het kind vaak braakt en geen vloeistoffen kan binnenhouden.
• Ernstige buikpijn: Braken gepaard gaand met aanhoudende en hevige buikpijn die toeneemt.
• Neurologische symptomen: Braken in combinatie met koorts, hoofdpijn, duizeligheid of een stijve nek.
• Trauma: Braken na een val of klap op het hoofd.
• Specifieke medische aandoeningen: Kinderen met diabetes type 1 die braken, vereisen onmiddellijke medische aandacht.

Thuisbehandeling bij Braken

In veel gevallen kan braken thuis behandeld worden. De belangrijkste focus ligt op het voorkomen van uitdroging.

• Vochttoevoer: Geef het kind kleine, frequente slokjes vocht, zoals water of thee. Bij herhaaldelijk braken is het belangrijk om om de 5 tot 10 minuten een slokje te geven.
• ORS (Oral Rehydration Solution): ORS is een oplossing van zouten en druivensuiker die helpt om de verloren vloeistoffen en elektrolyten aan te vullen. Het is effectiever dan verdunde vruchtensappen of appelsap.
• Voeding: Vermijd vast voedsel totdat het misselijke gevoel is verdwenen. Begin daarna met lichte, makkelijk verteerbare voeding.
• Rust: Laat het kind rusten en vermijd inspanning.

Medicatie

Medicatie tegen braken, zoals ondansetron of metoclopramide, moet alleen worden toegediend in gevallen die dat rechtvaardigen, zoals bepaald door een arts.

Preventie

Hoewel niet alle gevallen van braken voorkomen kunnen worden, zijn er maatregelen die genomen kunnen worden om het risico te verminderen:

• Hygiëne: Zorg voor goede hygiëne, zoals regelmatig handen wassen, om de verspreiding van maagdarminfecties te voorkomen.
• Voedselveiligheid: Zorg voor veilige voedselbereiding en -opslag.
• Vaccinatie: Volg het vaccinatieschema, inclusief de doses rotavirusvaccin.

Specifieke Situaties

• Cyclisch braken syndroom: Een zeldzame aandoening waarbij kinderen last hebben van onverklaarbare aanvallen met braken. Een arts moet in dit geval worden geraadpleegd.
• Reflux bij baby's: Houd de baby zoveel mogelijk rechtop, voed vaker en in kleinere porties.

Conclusie

Braken is een veelvoorkomend symptoom bij kinderen met diverse oorzaken. Het is belangrijk om de oorzaak te identificeren en te bepalen wanneer professionele medische hulp noodzakelijk is. Thuisbehandeling richt zich voornamelijk op het voorkomen van uitdroging door middel van frequente vochttoevoer en, indien nodig, ORS. Door alert te zijn op de symptomen en de juiste maatregelen te nemen, kunnen ouders en verzorgers hun kinderen effectief ondersteunen bij braken.

Bronnen

1. JM Ouders
2. Jebentmama
3. Gezondheidsnet
4. NHG-richtlijn
5. Allesoverkinderen
6. Thuisarts
7. Babyhelp