Speelgoed rouleren: hoe, waarom en wat zijn de voordelen voor kinderen

In een tijd waarin kinderen gemiddeld honderden speelgoedstukken in huis hebben, is het steeds belangrijker om te overwegen hoe speelgoed wordt aangeboden en beheerd. Een van de effectieve methodes die steeds vaker wordt toegepast in zowel huishoudens als kinderopvang en kinderjaren, is het speelgoed rouleren. Dit systeem houdt het speelgoed fris, stimuleert creativiteit en helpt bij het beheersen van rommel. In dit artikel worden de concepten van speelgoed rouleren, de praktische implementatie en de voordelen daarvan in detail besproken, op basis van actuele en betrouwbare informatie.

Wat is speelgoed rouleren?

Speelgoed rouleren is een strategie waarbij ouders of begeleiders regelmatig het beschikbare speelgoed voor kinderen wisselen. In plaats van al het speelgoed tegelijk beschikbaar te stellen, wordt slechts een selectie aan kinderen aangeboden. Het overige speelgoed wordt opgeborgen en vervolgens op een later moment weer ingevoerd. Deze wisseling zorgt ervoor dat het speelgoed blijft boeien en dat kinderen opnieuw leren waarderen wat ze hebben.

Volgens de informatie in de bronnen is speelgoed rouleren een manier om de interesse en betrokkenheid van kinderen te behouden. Hierbij worden speelgoedstukken in kleine groepen verdeeld, waarna deze groepen op een gepland tijdstip worden ingewisseld. Het rouleren kan bijvoorbeeld elke 1-3 maanden gebeuren, afhankelijk van de behoeften en het tempo van het kind [1].

Waarom speelgoed rouleren?

1. Beperking van oververzadiging

Een van de belangrijkste redenen om speelgoed te rouleren is het voorkomen van oververzadiging. Wanneer kinderen te veel keuzes tegelijkertijd hebben, kan dit juist afleidend werken. Speelgoed dat op de achtergrond blijft liggen, verliest zijn aantrekkingskracht en wordt soms niet eens meer gespeeld. Door het speelgoed te rouleren, worden de keuzes beperkt, waardoor kinderen zich meer kunnen concentreren op een kleiner aantal speelgoedstukken [9].

2. Stimulation van creativiteit

Speelgoed rouleren stimuleert kinderen om creatiever te spelen. Wanneer het speelgoed regelmatig verandert, moeten kinderen nieuwe manieren bedenken om ermee om te gaan. Dit leidt tot verrijkende speelervaringen en kan helpen bij de ontwikkeling van probleemoplossend vermogen. Creatief speelgoed, zoals bouwblokken of rollenspelitems, wordt opnieuw ontdekt wanneer het na een tijd weer terugkomt [10].

3. Verlenging van speelgoedlevensduur

Door het speelgoed niet permanent beschikbaar te stellen, wordt het minder snel versleten. Ook is er een lagere kans dat kinderen speelgoed verleuren of beschadigen. Speelgoed rouleren helpt dus bij het verlengen van de levensduur van speelgoed, wat economisch en duurzaam voordelig is [1].

4. Versterking van aandachtsspanne

Wetenschappelijk is aangetoond dat kinderen met een overvolle speelruimte sneller afleiden en minder lang met één speelgoedstuk blijven spelen. Speelgoed rouleren helpt bij het vergroten van de aandachtsspanne en het creëren van een rustiger speelomgeving. Hierdoor kan het kind zich beter focussen op de speelactiviteiten die worden aangeboden [9].

5. Bevordering van levenslang leren

Speelgoed rouleren ondersteunt ook het leren van nieuwe vaardigheden. Kinderen ontdekken nieuwe speelgoedstukken die specifiek zijn gericht op hun motoriek, cognitie of sociaal gedrag. Dit helpt hen om zich te ontwikkelen op meerdere vlakken, inclusief fijne motoriek (bijvoorbeeld puzzels), grote motoriek (zoals op afstand bestuurde boten), en sociale vaardigheden (bijvoorbeeld speelgoed dat groepsactiviteiten bevordert) [10].

Hoe organiseren je een speelgoed rouleren systeem?

1. Categorieën opstellen

Het eerste stappenplan bij het opzetten van een speelgoed rouleren systeem is het categoriseren van het speelgoed. Deel het speelgoed op op basis van type, zoals:

Bouwspeelgoed (bouwstenen, houten blokken)
Creatief speelgoed (tekenen, kleurpotloden, speelgoed dat ontdekkingsreisjes mogelijk maakt)
Rollenspel (kleding, poppen, keuken)
Motoriek (speelgoedbootjes, bal, trampoline)
Puzzels en cognitief speelgoed

Door de speelgoedstukken in duidelijke groepen te verdelen, wordt het rouleren makkelijker te plannen [1].

2. Speelgoed opbergen

Niet alle speelgoedstukken hoeven tegelijkertijd beschikbaar te zijn. Gebruik opbergoplossingen zoals:

Labeled opbergboxen
Roterende opbergrekken
Speelgoedkasten per categorie

Deze oplossingen helpen bij het organiseren en opslaan van het speelgoed. Het is handig om het opgeslagen speelgoed op een plek te houden die kinderen niet direct kunnen bereiken, om te voorkomen dat ze alles tegelijk willen uitproberen [1].

3. Wisselen op regelmatige basis

Het wisselen van speelgoed kan elke 1-3 maanden gebeuren. Dit is afhankelijk van de leeftijd van het kind en de hoeveelheid speelgoed in het systeem. Bij jonge kinderen kan de rotatie sneller gebeuren, aangezien hun interesses snel veranderen. Bij oudere kinderen kan de rotatie iets langer duren [1].

Een paar stappen die je kunt volgen:

Sorteer het speelgoed in categorieën.
Kies een basisset van speelgoed die regelmatig wordt aangeboden.
Berg de rest op in goed georganiseerde dozen of rekken.
Wissel regelmatig de sets, bijvoorbeeld wanneer je merkt dat het kind zich minder betrokken voelt bij het huidige speelgoed.

4. Betrek het kind

Een speelgoed rouleren systeem werkt het beste wanneer het kind betrokken wordt bij de wisseling. Laat het helpen bij het kiezen van speelgoed dat in de rotatie blijft, of laat het een rol spelen in het opbergen en ophalen van speelgoed. Dit helpt bij het ontwikkelen van zelfwaarde en autonomie en versterkt het gevoel van controle dat het kind heeft over zijn speelomgeving [9].

Praktische voorbeelden van speelgoed rouleren

1. Speelgoed roulette

Een populaire aanpak is de speelgoed roulette, waarbij het speelgoed in kleine sets wordt verdeeld en op een ritueel moment wordt gewisseld. Denk aan:

Een speelgoed feestje waarbij ouders of kinderen speelgoed wisselen of ruilen.
Een weekelijkse of maandelijkse rotatie, waarbij ouders samen met het kind bepalen welke speelgoedstukken opnieuw worden aangeboden.

Door dit ritueel op te zetten, wordt het rouleren een speelse en leerzame activiteit [9].

2. Voorbeelden van speelgoedstukken die geroteerd kunnen worden

Volgens de beschikbare informatie is educatief speelgoed ideaal voor rotatie. Denk aan:

Puzzels van verschillende moeilijkheidsgraden
Bouwmaterialen zoals houten blokken of klimstructuren
Creatieve sets zoals tekenmaterialen, speelgoed die sensorische activiteiten bevordert
Op afstand bestuurbare boten of speelgoedauto’s zoals de RC boot die in de bronnen beschreven wordt [3]. Dit speelgoed kan opnieuw interessant worden wanneer het opnieuw wordt aangeboden.

3. Samenwerking met andere ouders

Een creatieve manier om speelgoed te wisselen is door samenwerking met andere ouders of kinderjaren. Je kunt bijvoorbeeld een speelgoedwissel of speelgoedfeestje organiseren. Hierbij kunnen ouders hun minder gebruikte speelgoed uitwisselen. Dit is een win-win situatie: je vermindert rommel en je kind krijgt nieuwe speelgoedstukken [9].

Voordelen van speelgoed rouleren voor kinderen en ouders

1. Minder rommel

Een van de directe voordelen van het rouleren van speelgoed is dat de speelruimte overzichtelijker blijft. Minder speelgoed op tafel of op de vloer betekent dat het opruimen makkelijker is en dat er minder kans is op ongelukken. Dit is vooral van belang in kinderjaren of kinderopvangcentra, waar meerdere kinderen tegelijk spelen [9].

2. Meer speelplezier

Wanneer kinderen regelmatig nieuw speelgoed ontdekken, voelen ze zich meer geëngageerd. Speelgoed rouleren geeft de illusie van een nieuw cadeau, terwijl ouders of begeleiders niet noodzakelijkerwijs meer moeten kopen. Dit kan helpen bij het beperken van consumptie en het bevorderen van een bewuste aanpak van speelgoed [9].

3. Betere concentratie

Zoals eerder aangehaald, helpt speelgoed rouleren bij het vergroten van de aandachtsspanne van kinderen. In een ruimte met weinig keuzes is het kind geneigd zich langer op één speelgoedstuk te concentreren. Dit is voordelig voor het leren van nieuwe vaardigheden en het ontwikkelen van doorzettingsvermogen [9].

4. Duurzaamheid en economische voordelen

Speelgoed rouleren draagt bij aan een duurzamere aanpak. In plaats van constant nieuw speelgoed te kopen, worden bestaande stukken opnieuw ingezet. Ook kan een speelgoed roulette of speelgoedwisseling helpen bij het verlagen van uitgaven op speelgoed. Sommige ouders rapporteren dat hun kinderen rustiger en tevredener zijn wanneer er minder speelgoed beschikbaar is [9].

Waarom speelgoed rouleren in de kinderopvang of kleuterschool belangrijk is

In een kinderopvang of kleuterschool is het beheer van speelgoed een cruciale taak. Speelgoed rouleren helpt hierbij op verschillende manieren:

1. Structuur in het speelproces

Wanneer speelgoed op een systematische manier wordt geroteerd, ontstaat er meer structuur in de speelruimte. Kinderen weten wat beschikbaar is en kunnen zich aanpassen aan het speelgoed van die week. Dit helpt bij het leren van regelmatigheid en planning [1].

2. Stimulering van ontwikkeling

Speelgoed dat specifiek is geroteerd op basis van ontwikkelingsstappen (bijvoorbeeld sensorische speelgoed voor jonge kinderen of bouwspeelgoed voor oudere kinderen) draagt bij aan het ontwikkelen van motoriek, cognitie en sociale vaardigheden. Groothandels leveren vaak educatief speelgoed aan, dat speciaal is ontworpen om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen [6].

3. Veiligheid

Speelgoed rouleren kan ook bijdragen aan een veiligere speelomgeving. Wanneer kinderen niet overgeleverd worden aan een berg speelgoed, is de kans op verwarring of ongelukken kleiner. Bovendien kunnen ouders of begeleiders beter controleren of het speelgoed veilig is en past bij de leeftijd van het kind [12].

Aandachtspunten bij het rouleren van speelgoed

1. Veiligheid van het speelgoed

Voor ouders is het belangrijk om te controleren of het speelgoed dat wordt gebruikt, voldoet aan veiligheidseisen. Sommige speelgoedstukken kunnen gevaarlijke stoffen bevatten of zijn niet geschikt voor de leeftijd van het kind. In de kinderopvang is het de verantwoordelijkheid van de begeleiders om dit te controleren [12].

2. Speelgoed dat bij de leeftijd past

Het is essentieel dat het speelgoed dat wordt aangeboden, past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van het kind. Voor 1-jarigen zijn bijvoorbeeld sensorische speelgoedstukken (zoals rammelaars, knisperboekjes en vormenstoofjes) geschikt, terwijl oudere kinderen meer complexe puzzels of bouwspeelgoed kunnen waarderen [10].

3. Aanpassen aan de behoeften van het kind

Niet elk kind is hetzelfde, en ook niet elke speelgoedrotatie werkt voor iedereen. Het is belangrijk om flexibel te zijn en de rotatie aan te passen aan de interesses en ontwikkeling van het kind. Als een kind bijvoorbeeld erg geniet van een bepaald speelgoedstuk, kan dit langer of juist sneller worden geroteerd [9].

Conclusie

Speelgoed rouleren is een effectieve methode om de interesse van kinderen in speelgoed te behouden, de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en de rommel in de speelruimte te beheersen. Het helpt bij het verminderen van oververzadiging, de verlenging van de levensduur van speelgoed, en het bevorderen van creativiteit en concentratie. Bovendien draagt het bij aan een duurzamere en economisch voordeliger aanpak van speelgoed.

In praktijk betekent speelgoed rouleren dat ouders of begeleiders het speelgoed in kleine, georganiseerde sets verdelen en deze regelmatig wisselen. Het is verstandig om het kind betrokken te betrekken bij deze wisseling, zodat het een gevoel van controle en betrokkenheid heeft. Ook is het belangrijk om speelgoed aan te passen aan de leeftijd en de ontwikkelingsbehoeften van het kind.

Zowel in het huishouden als in de kinderopvang kan speelgoed rouleren een waardevolle aanpak zijn. Het biedt een balans tussen vrije speelruimte en begeleiding, en helpt kinderen om op een natuurlijke manier te leren en te groeien. Met een goed opgezet systeem is het mogelijk om meer speelplezier, minder rommel en een betere ontwikkeling te bevorderen.