Buitenschoolse Opvang en Onderwijsaanbod bij De Kleine Prins in Rotterdam
juli 16, 2025
De aandacht voor duurzame kinderopvang neemt wereldwijd toe. In Nederland speelt de Stichting Groen Cement een centrale rol in het bevorderen van dit concept. De “Dag van de Groene Kinderopvang” is een jaarlijks evenement dat de band tussen natuur en kinderopvang onderstrept. Deze dag biedt een unieke kans om te leren over het belang van de natuur in de opvoeding van jonge kinderen en te ontdekken hoe kinderopvangcentra op een duurzame manier werken. In dit artikel worden de doelen, activiteiten en voordelen van de groene kinderopvang beschreven, met aandacht voor praktijkvoorbeelden uit diverse instellingen.
Groene Kinderopvang is een kwaliteitsmerk dat uitreikt naar kinderopvangcentra die zich bewust en doelgericht inzetten voor een duurzame, natuurlijke opvoedingsomgeving. Deze instellingen integreren de natuur in hun pedagogisch werk en streven naar een circulaire, milieuvriendelijke aanpak. De Stichting Groen Cement, een initiatief dat in 2005 is opgericht, biedt certificering aan voor instellingen die deze principes volgen. Tot op heden zijn er honderden kinderopvangcentra gecertificeerd met het kwaliteitsmerk Groene Kinderopvang.
Een kernaspect van groene kinderopvang is de integratie van de natuur in het leer- en ontwikkelingsproces van kinderen. Volgens Janneke Hagenaar, directeur van Groen Cement, kan de natuur dienen als een taalruimte. In een workshop tijdens de jaarlijkse Metselaarsdag in Schagen legde ze uit hoe kinderen via de natuur spelenderwijs taal en communicatie kunnen ontwikkelen. Dit idee past binnen een bredere visie waarin de natuur niet alleen een speelplek is, maar ook een leerplek die kinderen helpt bij hun emotionele, fysieke en sociale ontwikkeling.
Een concreet voorbeeld van een gecertificeerd groene kinderopvang is KDV Est, dat deel uitmaakt van Chapeau Kinderwerk. Deze instelling vieren jaarlijks de “Dag van de Groene Kinderopvang” en ModderDag. Volgens hun visie staat groen voor een plek waar kinderen de ruimte krijgen om de natuur te beleven, zich te ontwikkelen en te ontdekken wat de natuur te bieden heeft. De instelling benadrukt het belang van het buiten zijn en het genieten van het dagelijks verloop van de seizoenen. De kinderen leren bijvoorbeeld om te spelen in modder, samen met hen de moestuin te verzorgen en buitenslapen te ervaren.
Buitenslapen is een bijzondere vorm van kinderopvang waarbij baby’s slapen in buitenbedjes, vaak op een open plek. Dit kan het hele jaar door plaatsvinden, zolang het weer het toelaat. Voor ouders is dit een manier om hun kind een unieke ervaring te bieden, en voor de baby’s is het een manier om contact te houden met de natuur. Het frisse luchtgehalte, het daglicht en de geluiden van de natuur hebben een positief effect op de slaap, de gezondheid en de emotionele ontwikkeling van jonge kinderen.
De Dag van de Groene Kinderopvang is een initiatief van Groen Cement dat in mei van elk jaar wordt gevierd. In 2024 is de 7e editie van dit evenement gepland op 18 mei. De doelstelling van de dag is om kinderopvangcentra en andere betrokken partijen te inspireren om natuuractiviteiten te organiseren. Deze activiteiten kunnen zowel binnen als buiten plaatsvinden en zijn bedoeld om kinderen te betrekken bij de natuur en hun bewustwording van duurzaamheid te bevorderen.
Tijdens de Metselaarsdag in Schagen, die op 12 oktober 2024 plaatsvond, stonden activiteiten centraal die gericht waren op duurzaamheid en de rol van de natuur in de opvoeding. Het programma begon met een keynote door Janneke Hagenaar, gevolgd door workshops over onderwerpen zoals circulaire economie en het bouwen van een wormenhotel. Deze workshops gaven aanwezigen inzichten in praktische toepassingen van duurzame principes in de kinderopvang.
Er zijn verschillende voordelen van groene kinderopvang, zowel voor kinderen als voor opvangers en ouders. Voor kinderen betekent het leven en spelen in de natuur dat ze meer beweging krijgen, meer contact met andere kinderen, en hun zintuigen worden geprikkeld. De natuur biedt een rijke omgeving waarin kinderen leren observeren, ontdekken en creatief zijn. Buitenslapen, zoals uitgebreid beschreven door Chapeau Kinderwerk, kan bijvoorbeeld leiden tot een dieper en langere slaap, wat positief is voor de ontwikkeling van jonge kinderen.
Voor opvangers en pedagogisch professionals biedt groene kinderopvang een kader waarin ze creatief en bewust kunnen werken met kinderen. Het certificaat van Groen Cement dient als een externe beoordeling van de kwaliteit en duurzaamheid van de instelling. Voor ouders is een groene kinderopvang een waardevolle optie als ze op zoek zijn naar een plek waar kinderen worden opgevoed in overeenstemming met milieuvriendelijke waarden.
Een belangrijk aspect van groene kinderopvang is de toepassing van duurzame praktijken. Deze praktijken omvatten bijvoorbeeld het hergebruik van materialen, het verminderen van afval, het gebruik van duurzame energie en het integreren van natuurlijke elementen in de opvang. Een concreet voorbeeld is de pilot “Herbruikbare luiers in de kinderopvang”, die tijdens de Metselaarsdag in Schagen werd besproken. Deze pilot toont aan dat het herbruik van luiers een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan de circulaire economie in de kinderopvangsector.
Daarnaast stimuleren groene kinderopvangcentra kinderen om bewust om te gaan met natuurlijke hulpbronnen. Door bijvoorbeeld een moestuin te verzorgen, leren kinderen waardevolle vaardigheden zoals samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en aandacht besteden aan de omgeving. Deze activiteiten worden niet alleen als recreatief ervaren, maar ook als onderdeel van een breed pedagogisch programma.
Chapeau Kinderwerk is een goed voorbeeld van een instelling die de principes van groene kinderopvang daadwerkelijk toepast. Daar spelen kinderen niet alleen in de natuur, maar ook tijdens het spelen binnen worden elementen van de natuur opgenomen. Bijvoorbeeld worden modder en planten gebruikt in speelactiviteiten, en wordt er gelet op het gebruik van duurzame materialen. Ook wordt er gecommuniceerd met ouders over de voordelen van buitenslapen en het belang van het daglicht voor de gezondheid van baby’s.
Een ander voorbeeld is SKRS Kinderopvang, die deelnam aan de Metselaarsdag in Schagen. Tijdens dit evenement werd een rondleiding gegeven op de locatie van het kinderopvangcentrum, waarbij de deelnemers een leuke opdracht kregen. Deze activiteit gaf inzicht in hoe groene kinderopvang in de praktijk werkt en welke maatregelen worden genomen om een duurzame opvoedingsomgeving te creëren.
De toekomst van groene kinderopvang ligt in het verdere uitrollen van duurzame praktijken en het versterken van samenwerking tussen kinderopvangcentra, ouders en andere betrokken partijen. De Stichting Groen Cement speelt hierbij een belangrijke rol door middel van certificering, ondersteuning en het organiseren van evenementen zoals de Dag van de Groene Kinderopvang. De doelstelling is om steeds meer kinderopvangcentra te motiveren om zich bewust en actief in te zetten voor een duurzame toekomst.
In de komende jaren wordt verwacht dat het aantal gecertificeerde groene kinderopvangcentra zal toenemen. Dit hangt af van factoren zoals de toegankelijkheid van duurzame materialen, de financiering van duurzame projecten en de bereidheid van kinderopvangcentra om hun werkzaamheden aan te passen aan duurzame principes. Het is duidelijk dat groene kinderopvang een belangrijke rol kan spelen in de opvoeding van kinderen en in de ontwikkeling van een duurzamere maatschappij.
Groene Kinderopvang is meer dan een trend. Het is een bewuste keuze voor een duurzame, natuurlijke en kindvriendelijke opvoedingsomgeving. Door activiteiten zoals de Dag van de Groene Kinderopvang en evenementen zoals de Metselaarsdag, wordt de aandacht voor duurzaamheid en de rol van de natuur in de opvoeding van kinderen verder versterkt. Voor kinderen betekent groene kinderopvang een rijke leefomgeving waarin ze kunnen groeien, ontdekken en leren. Voor opvangers en ouders is het een kader waarin duurzaamheid centraal staat en waarin kinderen op een bewuste manier worden opgevoed. In de toekomst is het de uitdaging om deze principes verder te ontwikkelen en toe te passen in steeds meer kinderopvangcentra.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet