Het berekenen van uren kinderopvang in Nederland: trends, tarieven en praktische richtlijnen

De vraag hoe ouders het aantal uren kinderopvang kunnen berekenen is een veel voorkomende zorg in Nederland. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen in het aantal afgenomen uren, de bijbehorende tarieven, en de regels rondom de kinderopvangtoeslag. De informatie is gebaseerd op recente statistieken en richtlijnen die vanuit het CBS, de Belastingdienst en andere relevante instanties zijn gepubliceerd.

Aantal afgenomen uren kinderopvang

Het aantal afgenomen uren kinderopvang in Nederland is de afgelopen jaren gestegen. Deze groei is zowel zichtbaar in de buitenschoolse opvang als in de kinderdagverblijven. In 2023 zijn er bijna 642 miljoen uren aan kinderopvang afgenomen, wat aanzienlijk is hoger dan in 2017, toen dit aantal rond de 425 miljoen lag.

Deze stijging wordt ook duidelijk wanneer het gemiddeld aantal uren per kind wordt bekeken. In 2023 is het gemiddeld aantal afgenomen uren per kind 610, terwijl dit in 2017 nog 520 was. De toename is dus zowel aanwezig op het niveau van het totaal aantal uren als op het individuele niveau.

Het is echter op te merken dat de stijging van het gemiddeld aantal uren per kind de laatste tijd iets afzwakt. In 2023 was het gemiddeld aantal uren per kind hetzelfde als in 2022. Dit duidt erop dat de groei op dit niveau zich stabiliseert, terwijl het totaal aantal uren door blijft stijgen. Deze ontwikkeling kan worden toegeschreven aan het feit dat steeds meer ouders gebruikmaken van kinderopvang, terwijl het gemiddeld aantal uren per kind gelijk blijft.

Hieronder is een overzicht gegeven van het aantal afgenomen uren per jaar per opvangvorm:

Uurtarieven en de rol van de kinderopvangtoeslag

Het uurtarief is een belangrijk aspect bij het berekenen van kinderopvanguren. Het maximale uurtarief, dat door de Rijksoverheid jaarlijks vastgesteld wordt, bepaalt het maximum aan kinderopvanguren waarover ouders een toeslag kunnen aanvragen. Het gemiddelde uurtarief, dat op basis van de gegevens van ouders die deze aan de Dienst Toeslagen doorgeven, geeft een indicatie van de werkelijke kosten die ouders maken.

De uurtarieven zijn de afgelopen jaren gestegen. Voor de buitenschoolse opvang was het maximale uurtarief in 2023 bijvoorbeeld €7,85, terwijl het in 2017 nog €6,69 was. Voor kinderdagverblijven was het maximale tarief in 2023 €9,12, tegenover €7,18 in 2017. Deze stijging is ook zichtbaar in de gemiddelde tarieven, die iets hoger liggen dan de maximale tarieven. Dit komt doordat ouders niet altijd het werkelijke tarief doorgeven aan de Dienst Toeslagen. Soms blijven ouders het maximale uurtarief doorgeven, terwijl ze in werkelijkheid een hoger bedrag betalen aan de kinderopvangorganisatie.

Hieronder zijn de maximale en gemiddelde uurtarieven per jaar weergegeven:

De stijging van zowel het maximale als het gemiddelde uurtarief benadrukt de financiële belasting op ouders. Aangezien de kinderopvangsector een vrije markt is, kunnen organisaties hun eigen tarieven bepalen. Dit betekent dat ouders soms een hoger tarief betalen dan het maximale tarief dat aangemerkt wordt voor de kinderopvangtoeslag.

Kinderopvangtoeslag en eigen bijdrage

De kinderopvangtoeslag is een belangrijk instrument om ouders te ondersteunen bij de kosten van kinderopvang. De toeslag is bedoeld voor ouders die beiden werken of aan een opleiding, inburgeringscursus of werktraject deelnemen. De toeslag is een percentage van het maximale uurtarief en wordt per kind berekend. In 2023 kunnen ouders voor maximaal 230 uur per maand kinderopvangtoeslag ontvangen. Het exacte bedrag van de toeslag hangt af van het inkomen, het aantal kinderen en de soort opvang.

Naast de toeslag moet ouders ook rekening houden met de eigen bijdrage. De eigen bijdrage is het bedrag dat blijft na aftrek van de toeslag. Als de kinderopvangorganisatie een hoger tarief vraagt dan het maximale uurtarief, is er geen vergoeding mogelijk voor deze meerkosten. Dit betekent dat ouders in dergelijke gevallen extra uit moeten geven.

De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Ouders kunnen op de website van de Belastingdienst een proefberekening uitvoeren om te zien of ze recht hebben op toeslag. De toeslag wordt uitgekeerd vanaf de eerste van de maand waarin de aanvraag is gedaan, mits er opvang is afgenomen.

Financiering via de gemeente

In sommige gevallen betaalt de gemeente (een deel van) de kosten van de kinderopvang. Dit kan het geval zijn bij voorschoolse educatie (VE) of bij een gesubsidieerd peuteraanbod. Deze vormen van financiering zijn bedoeld voor ouders die niet in aanmerking komen voor de kinderopvangtoeslag. De gemeente maakt hierover afspraken met kinderopvangorganisaties, zodat ouders toegang krijgen tot een betaalbare opvangoplossing.

Praktische richtlijnen voor ouders

Bij het berekenen van uren kinderopvang zijn er een aantal praktische richtlijnen die ouders kunnen volgen:

1. Bepaal het aantal benodigde uren per maand: Ouders moeten eerst bepalen hoeveel uren per maand nodig zijn om de kinderopvang te kunnen combineren met werk of opleiding. Dit aantal mag maximaal 230 uren zijn per kind.

2. Controleer de maximale uurtarieven: Ouders kunnen op de website van de Belastingdienst of via de Dienst Toeslagen informatie vinden over de maximale uurtarieven per jaar en per opvangvorm.

3. Vraag kinderopvangtoeslag aan: Als ouders in aanmerking komen voor de toeslag, kunnen ze deze aanvragen via de Belastingdienst. Het is belangrijk om de aanvraag tijdig te doen, zodat de toeslag al vanaf de eerste van de maand uitbetaald kan worden.

4. Bereken de eigen bijdrage: Ouders moeten rekening houden met de eigen bijdrage, die afhangt van het werkelijke uurtarief van de kinderopvangorganisatie. Als dit tarief hoger ligt dan het maximale tarief, is er geen vergoeding mogelijk.

5. Bekijk eventuele financiering via de gemeente: In sommige gevallen is er een gesubsidieerd aanbod beschikbaar via de gemeente. Ouders kunnen dit onderzoeken bij de gemeente of via de kinderopvangorganisatie.

Conclusie

Het aantal afgenomen uren kinderopvang in Nederland is de afgelopen jaren gestegen, zowel op individueel niveau als in het totaal. De uurtarieven zijn ook gestegen, wat heeft geleid tot een toename van de financiële belasting op ouders. De kinderopvangtoeslag speelt een belangrijke rol bij het ondersteunen van ouders, maar het is belangrijk om te begrijpen hoe deze toeslag werkt en wat de eigen bijdrage inhoudt. Ouders die in aanmerking komen voor financiering via de gemeente kunnen hier ook gebruik van maken. Door deze informatie goed te begrijpen, kunnen ouders beter voorbereid zijn op de kosten van kinderopvang en het aantal benodigde uren berekenen.

Bronnen

1. CBS - Aanbod kinderopvang in Nederland 2017-2023
2. Lokale regelgeving - CVDR302149
3. Rijksoverheid.nl - Kosten kinderopvang in Nederland