Flexibele werkgelegenheid in de kinderopvang: Een bijbaantje met zin
juli 16, 2025
In de kinderopvangsector speelt koppeling een cruciale rol bij het beheren van medewerkers, het volgen van regelgeving en het waarborgen van kwaliteit. Sinds enkele jaren zijn er nieuwe wettelijke eisen ingevoerd die aandacht vragen voor de koppeling van medewerkers aan een kinderopvangorganisatie. Deze koppeling is onderdeel van het Personenregister Kinderopvang (PRK), dat sinds 2018 een centrale rol speelt in de toezichtsactiviteiten van de GGD en andere instanties. In dit artikel worden de eisen, de praktische implementatie en de betekenis van de koppeling voor kinderopvangorganisaties en medewerkers toegelicht op basis van de meest recente wetgeving en richtlijnen.
Wettelijke achtergrond van de koppeling
De wettelijke basis voor de koppeling van medewerkers aan kinderopvangorganisaties is vastgelegd in het Besluit registers kinderopvang en peuterspeelzaalwerk, dat in 2011 is vastgesteld en sindsdien meerdere wijzigingen heeft ondergaan. Dit besluit is een onderdeel van de Wet kinderopvang, waarin ook de kwaliteitseisen voor kinderopvang zijn geregeld. De koppeling is verder verwerkt in het Besluit Lopende Registratie Kinderopvang (LRK) en het Besluit Personenregister Kinderopvang (PRK), die samen het kader vormen voor de registratie en toezichtactiviteiten in de kinderopvangsector.
Sinds 1 januari 2021 geldt dat personen die structureel aanwezig zijn op een kindercentrum of andere locaties waar kinderopvang activiteiten worden uitgevoerd, een VOG (verklaring omtrent gedrag) moeten aanvragen en zich moeten inschrijven in het Personenregister Kinderopvang. Deze medewerkers moeten bovendien gekoppeld worden aan de kinderopvangorganisatie. De GGD heeft hierbij toegang tot het Personenregister Kinderopvang en gebruikt dit voor inspecties en toezicht.
De koppeling is een wettelijk verplichte maatregel om zowel transparantie als veiligheid in de kinderopvangsector te waarborgen. De GGD kan, op basis van geboortenaam of BSN-nummer, het PRK raadplegen om inzicht te krijgen in de medewerkers en hun kwalificaties. Dit maakt deel uit van de inspectiebezoeken, waarbij alle benodigde informatie tijdens het bezoek inzichtelijk moet zijn.
De praktijk van koppeling in de kinderopvang
De koppeling van medewerkers aan een kinderopvangorganisatie is in de praktijk een proces dat betreft zowel inschrijving in het PRK als registratie van de VOG. Medewerkers die in de kinderopvang werken, moeten aan drie voorwaarden voldoen:
- VOG-aanvraag: Medewerkers moeten een VOG aanvragen bij de GGD of de gemeente. Deze verklaring is een wettelijke eis om te bewijzen dat geen strafrechtsverleden aanwezig is dat het werk met kinderen zou kunnen belemmeren.
- Inschrijving in het PRK: Medewerkers moeten zich registreren in het Personenregister Kinderopvang. Dit register bevat persoonlijke en beroepsgerelateerde informatie, zoals kwalificaties en ervaring.
- Koppeling aan de kinderopvangorganisatie: Na de registratie in het PRK moeten medewerkers gekoppeld worden aan een specifieke kinderopvangorganisatie. Dit betekent dat ze formeel onderdeel worden van de organisatie en binnen het kader van de kwaliteitseisen functioneren.
De koppeling is van toepassing op zowel vaste medewerkers als invalkrachten. Sinds 1 januari 2025 geldt bovendien dat pedagogisch medewerkers in de dagopvang een bepaald taalniveau (3F of B2) moeten beheersen. Deze eis geldt niet voor medewerkers in opleiding of stagiaires. Verder is sinds 1 januari 2025 ook een bijscholing verplicht voor medewerkers die werken met baby’s (0-jarigen). Deze bijscholing is verplicht voor alle medewerkers, ook voor invalkrachten.
De GGD en andere toezichthouders controleren regelmatig of organisaties voldoen aan deze eisen. Tijdens inspecties kan worden gevraagd om bepaalde documenten, zoals het BSN-nummer van medewerkers of kopieën van hun VOG. Deze gegevens moeten binnen een redelijke termijn afgeleverd worden, meestal via een beveiligde omgeving zoals zorgmail.
De rol van de GGD in de koppeling en toezichtsactiviteiten
De GGD speelt een centrale rol in de toezichtsactiviteiten die gerelateerd zijn aan de koppeling van medewerkers in de kinderopvang. De GGD heeft toegang tot het Personenregister Kinderopvang en kan op basis van geboortenaam of BSN-nummer dit register raadplegen. Daarnaast is de GGD bevoegd tot inzage in zakelijke gegevens en bescheiden van kinderopvangorganisaties. Deze toezichtsbevoegdheid is verankerd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en is een onderdeel van de medewerkingsplicht van de betreffende organisatie.
Tijdens een inspectiebezoek moet de administratie van de kinderopvangorganisatie zorgen dat alle benodigde informatie beschikbaar is. Soms wordt een extra termijn gegeven om documenten aan te leveren, bijvoorbeeld via e-mail of persoonlijk. De GGD zorgt ervoor dat deze gegevens na controle zorgvuldig worden verwijderd of vernietigd. Vertrouwelijke informatie wordt altijd via een beveiligde omgeving (zoals zorgmail) verstuurd.
De GGD heeft ook bevoegdheid om kwaliteitseisen en veiligheid in de kinderopvang te controleren. Naast de GGD zijn er ook andere instanties betrokken bij toezicht, zoals de regionale brandweer (die controleert op brandveiligheid), de Voedsel en Warenautoriteit (VWA) (die zich richt op voedselveiligheid en veiligheid van speeltoestellen en kinderbedden), en de Inspectie SZW (die zich richt op arbeidsomstandigheden).
Wijzigingen in de kwaliteitseisen en hun invloed op de koppeling
Sinds 1 januari 2024 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de kwaliteitseisen voor kinderopvangorganisaties. Deze wijzigingen zijn bedoeld om de flexibiliteit en kwaliteit in de kinderopvang te verhogen. Een van de voornaamste wijzigingen is dat beroepskrachten in opleiding onder bepaalde voorwaarden een vast gezicht voor kinderen kunnen zijn. Dit betekent dat kinderen op een kinderopvanggroep een stabiele betrekking kunnen hebben met een medewerker die nog in opleiding is. Deze maatregel helpt om werkdruk en roosterproblemen door personele krapte te verminderen.
De wijzigingen zijn ook van toepassing op de buitenschoolse opvang (bso), die nu meer activiteiten kan aanbieden die passen bij de ontwikkeling van kinderen. Deze aanpassing helpt bij het aanpassen van het aanbod aan de behoeften van de kinderen en het verhogen van de kwaliteit van de zorg.
Op 1 januari 2025 zijn er bovendien nieuwe eisen ingevoerd voor pedagogisch medewerkers in de dagopvang. Deze medewerkers moeten taalniveau 3F of B2 in het Nederlands beheersen. De eis geldt niet voor medewerkers in opleiding of stagiaires. Bovendien is sinds 1 januari 2025 een bijscholing verplicht voor medewerkers die werken met baby’s (0-jarigen). Deze bijscholing is verplicht voor alle medewerkers, ook voor invalkrachten. Een medewerker zonder deze bijscholing mag niet op een groep werken met 0-jarigen, ook niet als die medewerker niet directe verantwoordelijkheid heeft voor de verzorging van de baby’s.
Deze wijzigingen tonen aan dat de koppeling en toezichtsactiviteiten steeds meer gericht zijn op kwaliteit en veiligheid. Door het verhogen van de eisen aan medewerkers wordt de zorgkwaliteit in de kinderopvang verder verbeterd.
De rol van technologie in koppeling en toezicht
Naast wettelijke eisen en toezichtsactiviteiten speelt technologie een steeds belangrijkere rol in het beheren van koppeling en toezicht in de kinderopvangsector. Kinderopvangorganisaties gebruiken steeds vaker digitale systemen om rapportages te genereren en inzicht te krijgen in hun organisatie. Een voorbeeld hiervan is Kidskonnect, een platform dat gericht is op managementinformatie.
Met Kidskonnect kunnen kinderopvangorganisaties standaardrapportages genereren, zoals bezetting in een bepaalde periode, afgenomen dagdelen, omzet en prognose. Verder kunnen draaitabellen worden gebruikt om zelf rapporten en grafieken te maken. Dit maakt het mogelijk om specifieke informatie te tonen en patronen, relaties en trends te analyseren.
Daarnaast biedt Kidskonnect ook de mogelijkheid om Power BI te gebruiken voor het maken van gegevensmodellen en rapportages. Deze tool maakt het mogelijk om informatie overzichtelijk en visueel te tonen, bijvoorbeeld met behulp van grafieken en tabellen. Voor Power BI is er zelfs een sjabloon beschikbaar met de belangrijkste informatie, zoals bezetting, facturen, inschrijvingen en wachtlijsten.
Deze technologieën helpen kinderopvangorganisaties om efficiënter te werken en beter inzicht te krijgen in hun organisatie. Ze vormen een waardevolle ondersteuning bij het volgen van de wettelijke eisen en het waarborgen van kwaliteit in de kinderopvang.
Conclusie
De koppeling van medewerkers aan kinderopvangorganisaties is een essentieel onderdeel van de wettelijke regelgeving in de kinderopvangsector. Deze koppeling dient om zowel transparantie als veiligheid te waarborgen, en is onderdeel van het Personenregister Kinderopvang. De GGD en andere toezichthouders controleren regelmatig of kinderopvangorganisaties voldoen aan deze eisen, en gebruiken het PRK voor inspecties en toezicht.
Sinds 2024 zijn er belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de kwaliteitseisen, die gericht zijn op het verhogen van flexibiliteit en kwaliteit in de kinderopvang. Deze wijzigingen tonen aan dat de sector steeds meer aandacht besteedt aan het verbeteren van de zorgkwaliteit en het verlagen van werkdruk.
Daarnaast speelt technologie een steeds belangrijkere rol in het beheren van koppeling en toezicht. Systemen zoals Kidskonnect helpen kinderopvangorganisaties om efficiënter te werken en beter inzicht te krijgen in hun organisatie. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de kinderopvangsector continu aan het evolueren is, en dat koppeling, toezicht en technologie steeds meer onderdeel vormen van de dagelijkse praktijk.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
