Emotionele veiligheid in de kinderopvang: basis voor welbevinden en ontwikkeling
juli 15, 2025
In Nederland is kinderopvang een essentieel onderdeel van het maatschappelijk kader, zowel voor jonge kinderen als voor ouders die werken of andere verantwoordelijkheden hebben. Voor kinderen jonger dan 4 jaar is de reguliere kinderopvang een bekende en geaccepteerde oplossing. Echter, als een kind de leeftijd van 4 jaar overschrijdt, ontstaan er vragen over de mogelijkheden van verlengde kinderopvang. Deze artikelen bespreekt de regelgeving, beschikbare vormen van kinderopvang en richtlijnen voor ouders die overwegen hun kind langer in opvang te laten.
Wettelijke kaders voor kinderopvang
De regulering van kinderopvang in Nederland is sterk bepaald door wetgeving en lokale regelgeving. De Wet kinderopvang BES, gepubliceerd op 4 juni 2024, stelt nieuwe eisen op inzake kwaliteit, financiering en toezicht binnen de kinderopvangsector. Deze wet, die per 1 juli 2025 in werking treedt, zorgt voor een duidelijke juridische basis om kinderopvang te verlengen tot de leeftijd van 12 jaar en zelfs verder, afhankelijk van de vorm van opvang.
Bijvoorbeeld, een kinderdagverblijf is een vorm van kinderopvang waarin opvang gegeven wordt gedurende de dag voor kinderen van 0 tot 4 jaar, maar ook voor kinderen tot en met 12 jaar. Dit betekent dat ouders in theorie kunnen kiezen om hun kind verder in opvang te laten, ook na de leeftijd van 4 jaar. De wet maakt hierin duidelijke onderscheidingen, afhankelijk van de leeftijd van het kind, de groepsgrootte en het benodigde aantal functionarissen.
De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), die medio 2024 ter consultatie is voorgelegd, bevat nadere regels over financiering en kwaliteit binnen de kinderopvangsector. Deze maatregel is bedoeld om de praktische uitwerking van de Wet kinderopvang BES te faciliteren, waaronder ook regels voor verlengde kinderopvang.
Vormen van kinderopvang na 4 jaar
Kinderdagverblijf
Een kinderdagverblijf is een kindercentrum waar kinderen opvang krijgen overdag, ook na de leeftijd van 4 jaar. Deze opvang kan zich richten op kinderen tot 12 jaar en is bijzonder geschikt voor ouders die fulltime werken of andere verplichtingen hebben. Kinderdagverblijven kunnen ook 24-uurs opvang aanbieden, wat extra flexibiliteit biedt voor ouders.
De groepsgrootte en het benodigde aantal functionarissen zijn afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar mag een groep maximaal 20 kinderen tellen. Daarnaast is er een bepaald aantal functionarissen benodigd per kind. Voor deze leeftijdsgroep is bijvoorbeeld een functionaris verantwoordelijk voor maximaal 10 kinderen. Deze verhouding zorgt voor een beheersbare groepsgrootte en zorgt dat elk kind individuele aandacht krijgt.
Buitenschools kinderverblijf
Een buitenschools kinderverblijf is een specifieke vorm van kinderopvang voor schoolgaande kinderen tot en met 12 jaar. Deze opvang is gericht op de tijd voor en na schooltijd, evenals gedurende de vakanties. Deze vorm is ideaal voor ouders die willen dat hun kind blijft actief bezig zijn, ook buiten de schooluren.
Deze vorm van opvang is niet alleen gericht op recreatie, maar ook op het ontwikkelen van sociaal contact, leren werken in groepen en het aanleren van zelfstandigheid. Buitenschools kinderverblijf is meestal georganiseerd in groepsactiviteiten, waardoor kinderen leren omgaan met andere kinderen en hun eigen interesses ontdekken.
Gastouderopvang
Gastouderopvang is een alternatieve vorm van kinderopvang die ook beschikbaar is voor ouders die hun kind langer in opvang willen laten. In deze vorm wordt het kind opgevangen in een gezinssituatie door een gastouder, meestal in een woonachtige omgeving. Deze opvang is beperkt tot maximaal 4 kinderen per gastouder, inclusief eventuele eigen kinderen.
De voorwaarden voor gastouderopvang zijn strikt geregeld. Een gastouder mag bijvoorbeeld maximaal 6 kinderen van 0 tot 13 jaar opvangen, waarbij er beperkingen zijn op basis van leeftijd. Zo mag er maximaal 5 kinderen tot 4 jaar zijn, inclusief eigen kinderen. Deze regels zijn bedoeld om te zorgen voor een veilige en persoonlijke omgeving.
Gastouderbureaus zijn verantwoordelijk voor de bemiddeling tussen ouders en gastouders. Deze bureaus moeten voldoen aan strikte kwaliteitsnormen en worden jaarlijks gecontroleerd door de GGD.
Voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE)
Voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben in hun taal- of sociaal-emotionele ontwikkeling, is er de mogelijkheid van voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE). Deze vorm van educatie richt zich op kinderen van 2,5 tot 4 jaar die een taalachterstand hebben. Het doel van VVE is om deze kinderen goed voor te bereiden op de basisschool.
VVE biedt extra aandacht voor taalontwikkeling, samenwerking en taakgerichte activiteiten. Deze educatie is meestal 16 uur per week en wordt aangeboden in een kinderopvang die speciaal is ingericht voor deze doeleinden. De gemeente bepaalt of een kind in aanmerking komt voor VVE, meestal via een consultatiebureau. Voorwaarden voor VVE kunnen variëren per gemeente, maar vaak wordt gekeken naar de taal die thuis gesproken wordt of naar de ontwikkeling van het kind.
Financiële aspecten en subsidies
De financiering van kinderopvang, inclusief verlengde kinderopvang, is een belangrijk aspect voor ouders. De Wet kinderopvang BES bevat regelingen voor subsidies en financiering. In 2025 en de jaren daarna is de subsidie voor dagopvang en gastouders verhoogd. Daarnaast is het programma BES(t) 4 kids verlengd tot en met 2028, met een jaarlijks budget van € 1,25 miljoen extra.
Ouders die gebruikmaken van de kinderopvangtoeslag of gemeentelijke subsidiëring, kunnen in bepaalde gevallen tegemoetkomingen krijgen. Dit was bijvoorbeeld het geval tijdens de sluitingsperiodes van de kinderopvang in 2020 en 2021. Deze tegemoetkomsten zijn bedoeld om ouders te ondersteunen in tijden van nood of bij verlies van inkomsten.
Ondersteuning tijdens de overgang naar verlengde kinderopvang
Wanneer ouders overwegen om hun kind langer in opvang te laten, is het belangrijk om te weten dat er ondersteuning beschikbaar is. Bijvoorbeeld, een mentor binnen de kinderopvang helpt ouders en kinderen bij de overgang. Deze mentor is een vast aanspreekpunt en volgt de ontwikkeling van het kind. De mentor helpt bij de wenperiode en geeft ouders informatie over de activiteiten en doelen van de kinderopvang.
Daarnaast is er een digitale kindvolgsysteem waarin de ontwikkeling van het kind vastgelegd wordt. Deze informatie wordt besproken in oudergesprekken, zodat ouders op de hoogte blijven van de vooruitgang van hun kind. Dit systeem helpt ouders om beter in te zien hoe hun kind zich ontwikkelt en wat er nodig is om deze ontwikkeling te ondersteunen.
Conclusie
De mogelijkheid om kinderopvang verder te verlengen tot de leeftijd van 12 jaar en zelfs verder, biedt ouders een waardevolle optie om hun werk- en privéleven te combineren. De wettelijke kaders, zoals de Wet kinderopvang BES en de Algemene Maatregel van Bestuur, zorgen voor duidelijke richtlijnen voor de organisatie van deze opvang. Verschillende vormen van kinderopvang, zoals kinderdagverblijf, buitenschools kinderverblijf en gastouderopvang, zijn beschikbaar en passen zich aan de behoeften van ouders en kinderen aan.
Daarnaast zijn er specifieke programma’s zoals voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE) voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Financiële aspecten, subsidies en tegemoetkomingsregelingen zijn ook een belangrijk onderdeel van de kinderopvangsector en worden voortdurend geëvalueerd en aangepast.
Ouders die overwegen verlengde kinderopvang te gebruiken, kunnen terecht op een breed aanbod van opvangvormen en ondersteuning. Door te werken samen met kinderopvangcentra, consultatiebureaus en gemeenten, is het mogelijk om een passende opvang te vinden die aansluit bij de behoeften van het kind en de familie.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
