Coördinerende rollen in de kinderopvang: Verantwoordelijkheden, taken en betekenis
juli 15, 2025
In de gemeente Wierden zijn duidelijke beleidsregels en toezichtprocedures opgesteld om ervoor te zorgen dat kinderopvang aan wettelijke eisen voldoet en dat kinderen zich veilig en goed ontwikkelen in een verantwoorde opvangomgeving. Deze regels zijn onderdeel van de Wet kinderopvang (Wko), die sinds 2005 van kracht is en die regelgeving betreft voor diverse vormen van kinderopvang, zoals kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang. De gemeente Wierden heeft deze wet omgezet in een uitgebreid beleidskader, dat in 2020 is vastgesteld en daarmee een solide basis biedt voor het uitvoeren van gemeentelijke taken in de kinderopvangsector.
Toezicht op kinderopvang in Wierden wordt uitgevoerd door toezichthouders van de GGD Twente. Deze toezichthouders fungeren als de ogen en oren van de gemeente en controleren of de opvangvoorzieningen de kwaliteitseisen uit de Wet kinderopvang naleven. Het toezicht is geregeld, risicogestuurd en in sommige gevallen onaangekondigd. Dit betekent dat alle kinderopvangvoorzieningen in Wierden regelmatig gecontroleerd worden, zowel bij het starten van de opvangactiviteit als tijdens de daadwerkelijke uitvoering.
Voor alle kinderdagverblijven, buitenschoolse opvangen en gastouderbureaus geldt een jaarlijks onderzoek. Daarnaast wordt bij gastouderopvang een steekproef uitgevoerd, waarbij de gemeente Wierden jaarlijks 25 procent extra onderzoeken uitvoert dan wettelijk verplicht is. Dit betekent dat ongeveer 5 procent van de gastouderopvangvoorzieningen wettelijk verplicht is om onderzocht te worden, terwijl de gemeente in de praktijk ongeveer 7,5 procent onderzoekt. Deze aanpak helpt om het toezicht effectiever te maken en mogelijke tekortkomingen op tijd aan te kaarten.
Het toezicht houdt onder andere onderzoek voor registratie, onderzoek na registratie, en jaarlijks onderzoek in. Het doel van het toezicht is om te voorkomen dat er overtredingen van de kwaliteitseisen voorkomen en om, indien dat toch het geval is, passende maatregelen te nemen. De gemeente Wierden houdt er rekening mee dat toezicht ook preventief moet zijn en niet alleen richting moet gaan naar straffen of boetes.
Wanneer er sprake is van overtredingen van de kwaliteitseisen uit de Wet kinderopvang, kan de gemeente Wierden handhavingsmaatregelen nemen. De bevoegdheid om boetes op te leggen is in handen van het college van burgemeester en wethouders. De hoogte van de boete is afhankelijk van de prioritering van de overtreding. Er zijn drie niveaus van prioritering: hoog, gemiddeld en laag. De maximale boetes per categorie zijn als volgt:
Daarnaast geldt een afweging op basis van de grootte van de organisatie of het aantal kinderen dat tegelijk wordt opgevangen. De gemeente Wierden onderscheidt vier categorieën: grote organisaties (meer dan 150 kinden), middelgrote organisaties (51 tot 150 kinden), kleine organisaties (minder dan 51 kinden) en gastouderopvang. Deze categorisering helpt om de proportionaliteit van de boete te bepalen, zodat de maatregel past bij de omvang van de overtreding en de organisatie.
Naast boetes kan de gemeente ook andere handhavingsmaatregelen nemen, zoals het opschorten van een aanvraag tot exploitatie of het weigeren van een registratie. In geval van ernstige overtredingen kan ook sprake zijn van een schriftelijk bevel, waarbij de houder van de kinderopvangvoorziening wordt verplicht bepaalde acties te ondernemen om aan de eisen te voldoen.
Om een kinderopvangvoorziening te starten, moet een aanvraag tot exploitatie worden ingediend bij de gemeente. De gemeente beoordeelt of de aanvraag redelijkerwijs kan worden ingezet en of alle wettelijke eisen worden nageleefd. Daarnaast wordt ook gekeken naar andere relevante wetgeving, zoals brandveiligheid, bouwregelgeving en de bestemming van het gebouw. De gemeente vindt het belangrijk dat kinderopvang niet alleen aan de eisen van de Wko voldoet, maar ook aan alle andere wettelijke vereisten die van invloed zijn op de veiligheid en gezondheid van de kinderen.
Als blijkt dat aan niet alle voorwaarden voldaan is, kan de gemeente contact opnemen met de aanvrager. De aanvrager kan dan kiezen om zijn aanvraag in te trekken of om de behandeling van de aanvraag op te schorten tot het moment dat de benodigde vergunningen of vrijstellingen zijn verkregen. In sommige gevallen kan de gemeente besluiten om de aanvraag tot registratie af te wijzen, als blijkt dat er sprake is van onverenigbaarheid tussen de eisen van de Wko en andere wettelijke voorwaarden.
De gemeente Wierden heeft duidelijke speerpunten opgesteld om de kwaliteit van de kinderopvang te waarborgen. Deze speerpunten zijn gericht op het bevorderen van veiligheid, de versterking van het toezicht en handhaving, en het creëren van een duurzame en efficiënte kinderopvangsector. De visie van de gemeente is dat kinderopvang verantwoord moet zijn en dat de gemeente haar taak als toezichthouder serieus moet nemen.
De gemeente werkt ook mee aan landelijke ontwikkelingen binnen de kinderopvangsector. Zo is er bijvoorbeeld de werkwijze "Streng aan de Poort" ingevoerd, waarbij vanaf het moment dat een kinderopvangvoorziening geregistreerd is, er al direct toezicht en handhaving wordt uitgeoefend. Deze aanpak helpt om mogelijke tekortkomingen op tijd te herkennen en te corrigeren.
Naast de regelgeving en toezicht is er ook aandacht voor de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang. De gemeente Wierden stelt eisen aan de kwaliteit van de pedagogische werkwijze van kinderopvangvoorzieningen. Zo moet er bijvoorbeeld een duidelijk pedagogisch klimaat zijn dat bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind. Pedagogisch professionals zijn verantwoordelijk voor het creëren van dit klimaat en voor het uitvoeren van activiteiten die gericht zijn op de ontwikkeling van de kinderen.
In Wierden wordt bijvoorbeeld gewerkt met een aanpak die zes bouwstenen bevat, waarin kinderen op een speelse manier groeien en leren. Deze aanpak helpt bij het ontwikkelen van veerkracht, zelfvertrouwen en sociale vaardigheden. Voor ouders is het belangrijk om te weten dat de kwaliteit van de pedagogische werkwijze een grote invloed heeft op de ontwikkeling van hun kind.
De gemeente Wierden heeft duidelijke beleidsregels opgesteld om kinderopvang te reguleren en te waarborgen dat kinderen zich veilig en goed ontwikkelen in een verantwoorde opvangomgeving. Het toezicht is regelmatig, risicogestuurd en wordt uitgevoerd door toezichthouders van de GGD. Wanneer er sprake is van overtredingen van de kwaliteitseisen, kan de gemeente handhavingsmaatregelen nemen, zoals het opschorten of weigeren van een aanvraag tot exploitatie, of het opleggen van boetes. De hoogte van de boete is afhankelijk van de prioritering van de overtreding en de grootte van de organisatie.
Naast toezicht en handhaving is er ook aandacht voor de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang. De gemeente stelt eisen aan het pedagogisch klimaat en aan de werkwijze van de opvangvoorzieningen. Deze aanpak helpt om kinderen op een veilige en stimulerende manier te ontwikkelen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet