Uitgebreid overzicht van kinderopvanginstellingen in Nederland
juli 15, 2025
De keuze voor een kinderdagverblijf is een belangrijke stap voor vele ouders. Tijdens het proces van onderzoek naar geschikte opvangmogelijkheden stuit men vaak op termen als "horizontale groep" en "verticale groep". Deze indelingen bepalen hoe kinderen in groepen worden opgenomen en geïntegreerd in de kinderopvang. In deze artikel wordt een overzicht gegeven van wat horizontale groepen zijn, hoe ze worden toegepast in de Nederlandse kinderopvang, welke voordelen en nadelen er zijn, en waarom ouders deze informatie belangrijk kunnen vinden bij hun keuze.
Wat zijn horizontale groepen?
Bij een horizontale groep in de kinderopvang is er gekozen voor een indeling waarin kinderen worden gegroepeerd op basis van leeftijd of ontwikkelingsfase. Deze groepen bevatten dus kinderen die ongeveer in dezelfde leeftijdscategorie vallen. In de praktijk zien we in Nederland meestal de volgende indelingen:
- 0-2 jaar en 2-4 jaar
- 0-1,5 jaar en 1,5-4 jaar
- 0-15 maanden, 15 maanden-2,5 jaar en 2,5-4 jaar
Deze opdeling maakt het mogelijk om leeftijdsgerechte activiteiten en educatieve programma's aan te bieden die aansluiten bij de specifieke behoeften en ontwikkelingsstadia van de kinderen in die groep.
Voordeelen van horizontale groepen
Volgens meerdere bronnen zijn er een aantal voordelen aan horizontale groepen die ouders en professionals vaak noemen:
1. Meer kans op leeftijdsgenootjes
Wanneer kinderen in groepen zitten van vergelijkbare leeftijd, is de kans groter dat ze met leeftijdsgenootjes spelen en interacties aangaan. Dit ondersteunt sociaal leren en helpt bij het opbouwen van vertrouwen in de nieuwe omgeving.
2. Minder leeftijdsverschil tussen kinderen
Het leeftijdsverschil binnen een groep is kleiner bij horizontale groepen. Dit betekent dat kinderen minder kans lopen op fysiek of mentaal overwicht door oudere kinderen. Het helpt bij het voelen van gelijkwaardigheid en veiligheid in de groep.
3. Leefbaarheid en herkenbaarheid
Bij horizontale groepen is het eenvoudiger om leeftijdsgerichte activiteiten aan te bieden die passen bij de ontwikkeling van de kinderen. Pedagogisch medewerkers kunnen zich specialiseren in een bepaalde leeftijdsgroep, wat leidt tot een gerichtere en doelgerichte begeleiding.
4. Structuur en voorspelbaarheid
Kinderen in horizontale groepen leren zich sneller aan te passen aan de dagritme, omdat de activiteiten en omgeving afgestemd zijn op hun leeftijd. Dit leidt vaak tot een hoger gevoel van veiligheid en stabiliteit.
Nadelen van horizontale groepen
Hoewel er duidelijke voordelen zijn, zijn er ook enkele nadelen die ouders in overweging kunnen nemen:
1. Wisseling van pedagogisch medewerkers
Wanneer een kind ouder wordt en overgaat naar een andere groep, moet het vaak wennen aan nieuwe medewerkers. Dit kan bij sommige kinderen extra stress veroorzaken, vooral bij jongere kinderen die nog niet gewend zijn aan veranderingen.
2. Vertrouwdheid verlies
Niet alleen de medewerkers, maar ook de ruimte en de andere kinderen veranderen bij het overschakelen naar een nieuwe groep. Dit kan extra tijd vragen om zich opnieuw aan te passen.
3. Meer competitie
In groepen waar kinderen van vergelijkbare leeftijd zitten, kan er meer competitie zijn bij activiteiten of spelletjes. Dit kan bij sommige kinderen tot frustratie leiden, vooral als ze minder gemotiveerd zijn om de aandacht van anderen te trekken.
Praktische toepassing in de kinderopvang
In de praktijk wordt bij veel kinderdagverblijven gekozen voor een horizontale groepstructuur. Deze structuur wordt gezien als een manier om de kinderen in een ontwikkelingsvriendelijke omgeving te plaatsen. Ouders kunnen hierbij kiezen op basis van hun voorkeuren en de doelen die ze hebben voor de opvang van hun kind.
Een voorbeeld van een instelling die werkt met horizontale groepen is Zo Kinderopvang. Daar is de nadruk op leeftijdsgenootjes en leeftijdsgerichte activiteiten. Ze stellen dit een voordeel voor kinderen om in hun ontwikkeling te groeien en zich op een natuurlijke manier te ontplooien. De groepsgrootte is meestal beperkt en het aantal kinderen per groep ligt binnen het maximaal toegestane aantal, zoals aangegeven in de landelijke regelgeving.
Horizontale groepen versus verticale groepen
Hoewel de focus van dit artikel op horizontale groepen ligt, is het zinvol om even kort te vermelden dat er ook verticale groepen bestaan. In verticale groepen zitten kinderen van verschillende leeftijden in één groep, zoals 0-4 jaar. De voordelen van deze indeling zijn onder andere de continuïteit van pedagogisch medewerkers en de mogelijke leerprocessen door observatie van oudere kinderen. Echter, zoals blijkt uit een enquête onder pedagogisch professionals, is er een voorkeur voor horizontale groepen, aangezien het voor sommigen te veel aandachtverdeling betekent.
Keuze als ouder: wat is belangrijk?
De keuze voor een horizontale groep hangt af van verschillende factoren, zoals:
- De leeftijd van het kind
- De mate van aanpassingsvermogen van het kind
- De voorkeuren van de ouder
- De beschikbaarheid van een horizontale groep bij een bepaalde opvanglocatie
Ouders die bijvoorbeeld gevoelig zijn voor veranderingen in het dagritme of het wisselen van medewerkers, kunnen voor een horizontale groep kiezen. Aan de andere kant kan een verticale groep een betere keuze zijn voor kinderen die snel wennen en waarbij continuïteit in de begeleiding belangrijk is.
De rol van pedagogisch medewerkers
In horizontale groepen hebben pedagogisch medewerkers de mogelijkheid zich te specialiseren in een bepaalde leeftijdsgroep. Dit betekent dat zij beter in staat zijn om de specifieke behoeften van kinderen van die leeftijd te begrijpen en te begeleiden. Het is echter ook van belang dat medewerkers bewust worden gemaakt over de individuele ontwikkeling van elk kind, zodat ze adequaat kunnen reageren op eventuele uitdagingen of ontwikkelingsvragen.
Gezondheid en welzijn in horizontale groepen
Bij de inrichting van horizontale groepen wordt ook aandacht besteed aan het welzijn van de kinderen. In veel kinderdagverblijven wordt gelet op een gezonde omgeving, zoals het gebruik van milieuvriendelijke materialen, een groene ruimte en een uitgebalanceerd activiteitenaanbod. Dit draagt bij aan de fysieke en mentale gezondheid van de kinderen. Verder wordt er vaak een uitdagend programma aangeboden dat gericht is op alle ontwikkelingsgebieden, zoals motoriek, taalontwikkeling, sociaal-emotionele groei en cognitieve ontwikkeling.
Samenvatting
Horizontale groepen in de kinderopvang zijn een manier om kinderen op te delen op basis van leeftijd of ontwikkelingsfase. Deze indeling biedt verschillende voordelen, zoals een hogere kans op leeftijdsgenootjes, leeftijdsgerichte activiteiten en gerichte begeleiding door medewerkers. Aan de andere kant zijn er ook nadelen, zoals wisselingen in medewerkers en ruimte wanneer kinderen ouder worden en naar een andere groep stappen. De keuze voor een horizontale groep is afhankelijk van de voorkeuren van de ouder, de leeftijd van het kind en de beschikbaarheid bij een bepaalde opvanglocatie. Het is belangrijk dat ouders deze keuze maken op basis van goed geïnformeerd overleg met de opvanginstelling.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
