Essentiële Competenties voor Pedagogisch Werk in de Kinderopvang
juli 15, 2025
Vanaf 1 januari 2025 gelden verplichte taalniveau-eisen voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Deze eisen zijn vastgelegd in de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) en hebben als doel om de kwaliteit van de zorg en onderwijsaanbod in de kinderopvang te verhogen. De eisen betreffen het mondelinge taalniveau 3F en, voor medewerkers in de vroeg- en voorschoolse educatie (VVE), ook het leesniveau 3F. Dit artikel biedt een overzicht van de verplichte taaleisen, de voorbereiding via scholingstrajecten, en de beschikbare opties voor pedagogisch medewerkers die nog niet aan de eisen voldoen.
De verplichte taalniveau-eisen
De verplichte eisen zijn onderdeel van de Wet IKK en zijn opgesteld om te zorgen dat kinderen in de kinderopvang genieten van een taalrijke omgeving. Deze omgeving speelt een cruciale rol bij de taalontwikkeling van kinderen, die daardoor een sterke basis krijgen voor hun verdere opleiding. Pedagogisch medewerkers moeten vanaf 1 januari 2025 dus beschikken over een taalniveau dat voldoet aan het 3F-niveau van de Nederlandse taal, zowel mondeling als, indien van toepassing, schriftelijk.
Het 3F-niveau staat voor professioneel taalgebruik en betekent dat medewerkers in staat moeten zijn om op een duidelijke, begrijpelijke en correcte manier te communiceren. De eisen omvatten het beheersen van het volgende:
- Mondelinge vaardigheden: spreken, luisteren en gesprekken voeren op professioneel niveau.
- Leesvaardigheden: lezen en interpreteren van teksten voor pedagogisch medewerkers in de VVE.
Een diploma of certificaat dat deze vaardigheden vastlegt is verplicht. Dit kan bijvoorbeeld een certificaat zijn dat aantoont dat het Europees Referentiekader voor Talen (ERT) op niveau B2 is behaald. Dit kader is algemeen erkend en wordt gebruikt als referentiepunt voor taleniveau’s in Europa.
Bijscholing en toetsing
Omdat niet alle pedagogisch medewerkers al op 3F-niveau communiceren, is er ruimte voor bijscholing. De overgangsperiode tot 1 januari 2025 is bedoeld om zowel medewerkers als organisaties de tijd te geven om zich voor te bereiden. Er zijn diverse aanbieders van nascholingscursussen, zoals Variva Edu Academy, ROC Nijmegen en IVIO Opleidingen. Deze cursussen zijn ontworpen om medewerkers op maat te voorbereiden op het 3F-niveau.
De cursussen bestaan meestal uit een combinatie van fysieke en digitale lessen. Bijvoorbeeld bij ROC Nijmegen zijn er 10 bijeenkomsten van gemiddeld twee uur, waarvan de helft fysiek en de helft online. Tussen de lessen in is er ruimte voor zelfstudie. De inhoud van de cursus richt zich op de specifieke eisen van de 3F-taalniveau’s, zoals het voeren van gesprekken, het luisteren naar en het begrijpen van instructies, en het lezen en interpreteren van teksten.
Voorbeeld van een cursustraject
- Begintoets: Voor aanvang van de cursus wordt een begintoets afgenomen. Deze toets wordt meestal afgenomen door een externe, gecertificeerd examenbureau zoals Mister Dutch. Aan de hand van de resultaten wordt bepaald welke vaardigheden verder getraind moeten worden.
- Lessen: De cursus bestaat uit theorie en praktijk. Er wordt gewerkt met filmpjes, gespreksoefeningen en leesopdrachten. Docenten bieden persoonlijke begeleiding en hulp bij moeilijke woorden of zinnen.
- Eindtoets: Na afronding van de cursus volgt een eindtoets. Deze toets bestaat uit een combinatie van luisteren, spreken en eventueel lezen. Medewerkers die het niveau al behalen, kunnen direct de eindtoets afleggen zonder de cursus volledig te volgen.
- Certificaat: Bij slagen voor de eindtoets wordt een certificaat uitgereikt. Dit certificaat is erkend door de Wet IKK en voldoet aan de gestelde eisen.
Invloed op werknemers en werkgevers
De verplichte taaleisen hebben gevolgen voor zowel individuele medewerkers als voor werkgevers. Voor medewerkers die al op 3F-niveau communiceren, is het proces relatief eenvoudig. Zij kunnen direct de eindtoets afleggen en het certificaat behalen. Voor medewerkers die op een lager niveau communiceren, is het noodzakelijk om bij te scholen. Hierbij is het belangrijk dat zowel de medewerker als de werkgever meewerkt aan de voorbereiding. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld een totaalaanpak kiezen waarbij alle medewerkers tegelijk worden getest en eventueel getraind.
Een voorbeeld van zo’n totaalaanpak is samengesteld door een coalitie van partijen, waaronder Randstad, STE Languages, Kans² en de UVA Talen Brancheorganisatie Kinderopvang. Deze aanpak omvat drie fasen:
- Inventarisatie: Een inventarisatie van het huidige taalniveau van alle medewerkers. Dit gebeurt via een online toets.
- Toetsing en training: Medewerkers die niet aan de eisen voldoen, krijgen een specifieke training. Medewerkers die wel voldoen, kunnen direct de erkende taaltoets afleggen.
- Certificaat en herkansing: Na afronding van de training of toetsing ontvangt de medewerker een certificaat. Indien nodig is er ook de mogelijkheid tot herkansing.
Uitdagingen en oplossingen
Ondanks de duidelijke richtlijnen en aanbieders van cursussen, zijn er uitdagingen bij het implementeren van de 3F-taalniveau-eisen. Een van de voornaamste uitdagingen is de tijd die nodig is om medewerkers op het juiste niveau te brengen. Voor medewerkers die op een lager niveau communiceren, kan de cursus intensief zijn. Daarnaast is het voor sommige medewerkers moeilijk om het tijdsschema van de cursus te combineren met hun werk.
Tevens is er de vraag wie de kosten van de cursus moet dragen. In sommige gevallen worden de kosten gedeeld tussen de gemeente, de werkgever en de cursist. In andere gevallen is de cursist zelf verantwoordelijk voor de kosten. Het is daarom belangrijk dat zowel medewerkers als werkgevers duidelijk zijn over de financiering van de cursus.
Aanpassing voor specifieke situaties
Er zijn ook situaties waarin aandacht moet worden besteed aan de individuele omstandigheden van medewerkers. Bijvoorbeeld bij medewerkers met dyslexie is het noodzakelijk om aangepaste methodes te gebruiken. Ook is het belangrijk om te zorgen voor voldoende ondersteuning tijdens de cursus. Hierbij kunnen externe hulpverleners of begeleiders worden ingeschakeld.
De rol van digitale cursussen
Digitale cursussen spelen een steeds grotere rol in het scholen van pedagogisch medewerkers. Deze cursussen bieden de mogelijkheid om flexibel te leren, zonder dat de medewerker zich verplicht is om fysiek op een locatie aanwezig te zijn. Dit is vooral van toepassing op medewerkers die werken in afgelegen gebieden of die weinig tijd hebben om fysiek naar een cursus te gaan.
De digitale cursussen worden vaak aangeboden in kleine groepen, zodat er persoonlijke aandacht mogelijk is. Daarnaast zijn er vaak extra oefentoetsen beschikbaar om het leerproces te versterken. Voor medewerkers die snel willen leren, is het ook mogelijk om direct de eindtoets af te leggen, zolang ze al op het juiste niveau communiceren.
Conclusie
De verplichte taalniveau-eisen voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang zijn bedoeld om de kwaliteit van de zorg en onderwijsaanbod te verhogen. Vanaf 1 januari 2025 moeten alle medewerkers beschikken over een taalniveau dat voldoet aan 3F. Dit niveau betreft zowel mondeling als schriftelijk taalgebruik en is vastgelegd in de Wet IKK.
Voor medewerkers die nog niet aan de eisen voldoen, zijn er diverse scholingsopties beschikbaar. Deze cursussen zijn ontworpen om medewerkers op maat te voorbereiden op het 3F-niveau. Het is belangrijk dat zowel medewerkers als werkgevers actief meewerken aan de voorbereiding en implementatie van de eisen. Zo kan de kinderopvang blijven groeien en zich ontwikkelen, met een sterke focus op taalontwikkeling en professionele kwaliteit.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
