Kinderopvang De Oogappelboom: Een toegewijde en kleinschalige aanpak voor kinderen met bijzondere behoeften
juli 15, 2025
Voorschoolse educatie (VVE) is een onderdeel van de kinderopvang en richt zich op de ontwikkeling van jonge kinderen in de leeftijd van 2 tot en met 4 jaar. Het doel van VVE is om kinderen in de voorschoolse leeftijd te ondersteunen in hun taalontwikkeling, sociaal-emotionele groei, motoriek en rekenontwikkeling. Dit artikel geeft een overzicht van het aanbod van VVE, de financiering van de voorzieningen en de doelgroepen die er baat bij hebben. Op basis van de wetgeving en praktijkrichtlijnen in de gemeente Valkenswaard en de wetgeving op nationaal niveau worden de belangrijkste aspecten van VVE besproken.
Wat is voorschoolse educatie?
Voorschoolse educatie (VVE) is een programma dat gericht is op de ontwikkeling van kinderen in de voorschoolse leeftijd. Het programma is bedoeld voor kinderen van 2 tot 4 jaar en richt zich op het bevorderen van de ontwikkeling in verschillende domeinen, zoals taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele groei. Het is een onderdeel van de kinderopvang en wordt vaak aangeboden in combinatie met reguliere peuteropvang.
De VVE is in de gemeente Valkenswaard onderdeel van een bredere opvangstructuur die is geïntegreerd in de kinderopvang. Sinds 2018 is de Wet Kinderopvang gewijzigd, waardoor ook de definitie van peuterspeelzaalwerk is vervallen. Hierdoor is de kwaliteit van kinderopvang en VVE gelijkgetrokken, wat heeft geleid tot een harmonisatie van financieringsstructuren en kwaliteitsborging. Dit betekent dat VVE nu onder dezelfde wetgeving valt als reguliere kinderopvang.
Doelgroepen van VVE
De VVE is vooral gericht op kinderen die behoefte hebben aan extra ondersteuning in hun ontwikkeling. Dit zijn kinderen die risico lopen op een verlaagde ontwikkeling, bijvoorbeeld vanwege taalachterstand, sociale problemen of een woonomgeving met beperkte stimulering. Deze kinderen worden aangeduid als VVE-doelgroepkinderen. De indicatie voor VVE wordt afgegeven door de Jeugdzorg (JGZ) op basis van observaties of signalen vanuit een kinderdagverblijf.
In Valkenswaard zijn verschillende categorieën ouders te onderscheiden op basis van de financiering van VVE. Ouders van VVE-doelgroepkinderen kunnen bijvoorbeeld rekenen op subsidie van de gemeente als zij geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. Ouders die wel recht hebben op kinderopvangtoeslag kunnen VVE aanvragen via de belastingdienst. Voor ouders die geen gebruik maken van VVE is het belangrijk dat de JGZ de reden hiervoor in kaart brengt, vooral bij kinderen uit risicogezinnen.
Het aanbod van VVE
Het aanbod van VVE in Valkenswaard is sinds 2018 uitgebreid en is beschikbaar bij meerdere kinderopvangorganisaties. In 2020 startten ook de locaties van Horizon met de scholing van VVE, waardoor in 2021 een dekkend aanbod binnen de gemeente is gerealiseerd. Niet alle organisaties bieden VVE echter aan. Zo hebben IkOok! en Bij de Boer in Valkenswaard in 2020 aangegeven dat ze geen VVE aanbieden.
VVE wordt aangeboden in een groep met niet-doelgroepkinderen, zodat kinderen van elkaar kunnen leren. Dit zorgt voor een bredere effectwerking en ondersteunt de sociale en emotionele groei van alle kinderen. De voorzieningen die VVE aanbieden werken met erkende programma’s van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI), die gericht zijn op de ontwikkelingsdomeinen taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele groei. De ontwikkeling van elk kind wordt structureel gevolgd via het kindvolgsysteem KIJK! of een vergelijkbaar systeem.
Financiering en subsidie
De financiering van VVE is afhankelijk van de situatie van de ouders. Ouders die recht hebben op kinderopvangtoeslag (KOT) kunnen VVE aanvragen via de belastingdienst. Ouders die geen recht hebben op KOT moeten rekenen op gemeentelijke subsidie. In dit geval nemen ouders 16 uur per week opvang af, waarvan 8 uur reguliere peuteropvang en 8 uur VVE. Voor de reguliere uren betalen ouders een inkomensafhankelijke ouderbijdrage, terwijl de VVE-uren niet worden afgerekend.
De financiering van VVE-doelgroepkinderen is aanvullend op de financiering van de reguliere kindplek. Daarnaast ontvangen de voorschoolse voorzieningen een vaste uurprijs per VVE-kind en een vast bedrag per kind per jaar om de extra kosten te dekken. Dit stelt de organisaties in staat om kwalitatief hoogwaardig aanbod te leveren.
De rol van ouders en de JGZ
Ouders spelen een belangrijke rol in de deelname aan VVE. Hoewel het aanbod van VVE is bedoeld voor kinderen die er baat bij hebben, is de deelname van ouders vrijwillig. Ouders kunnen niet worden gedwongen om hun kind aan VVE te laten deelnemen. De voorlichting aan ouders is daarom een belangrijk onderdeel van de VVE-structuur. De JGZ, kinderdagverblijven en consultatiebureaus zijn betrokken bij het informeren van ouders over het aanbod en de voordelen van VVE.
Het consultatiebureau in Valkenswaard heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol in het informeren van ouders. Het heeft circa elf contactmomenten per kind in de voorschoolse leeftijd en gebruikt bijvoorbeeld het van Wiechenschema en de Groninger minimum spreeknormen om taal- of ontwikkelingsachterstanden te detecteren. Als er signalen zijn die wijzen op een mogelijk VVE-behoefte, wordt contact opgenomen met de JGZ voor een indicatie.
De indicatiestelling en toeleiding
De indicatiestelling voor VVE wordt afgegeven door de JGZ op basis van observaties of signalen uit een kinderdagverblijf. De indicatie is persoonsgebonden en geldt vanaf de leeftijd van 2 jaar. De JGZ schat in of het kind baat heeft bij een VVE-indicatie. Bij risicogezinnen is het belangrijk dat er voordat de indicatie wordt afgegeven contact wordt opgenomen met het Centrum voor Jeugd en Gezin, om te voorkomen dat VVE eventuele hulpverleningstrajecten doorkruist of dat de inzet van partijen niet overzichtelijk is.
Als een kind een VVE-indicatie krijgt, kunnen ouders opvang aanvragen bij een kinderopvangorganisatie van hun keuze. Wanneer een kind aangemeld wordt voor VVE, wordt dit gemeld aan het aanspreekpunt bij JGZ. Als binnen zes weken geen aanmelding is gemeld, neemt ZuidZorg contact op met de ouders. Dit zorgt voor een snelle toeleiding en voorkomt dat kinderen te lang zonder ondersteuning blijven.
De kwaliteit van VVE
De kwaliteit van VVE is een belangrijk onderwerp in de kinderopvangsector. Per 1 januari 2018 is de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) gedeeltelijk in werking getreden. Deze wet stelt hogere eisen aan de kwaliteit van kinderopvang en VVE. Zo is er bijvoorbeeld aandacht voor de leidsterkind-ratio, het mentorenstelsel en aangescherpte taaleisen voor medewerkers.
Alle kinderen in VVE krijgen een mentor, die hen regelmatig bezoekt en hun ontwikkeling volgt. De mentor werkt samen met de opvangleiding en andere medewerkers om een gestructureerd ontwikkelingsplan op te stellen. De kinderen worden ook ondersteund in hun aansluiting op het voortgezet onderwijs. Zo wordt bijvoorbeeld een drie-in-een gesprek georganiseerd tussen ouders, VVE-leiding en leerkracht groep 1, waarin het behandelingsplan en eventuele aandachtspunten worden besproken.
Monitoring en evaluatie
De ontwikkelingen van VVE-kinderen worden structureel gevolgd via een kindvolgsysteem. JGZ ondersteunt voorschoolse voorzieningen bij het opstellen van actie- en handelingsplannen voor VVE-kinderen. Dit helpt bij het bepalen van de richting van de ontwikkeling en het opstellen van passende maatregelen.
Monitoring op kindniveau is een belangrijk aspect van VVE. Na de indicatiestelling wordt gevolgd of het kind binnen zes weken is aangemeld voor een VVE-voorziening. Als dat niet het geval is, wordt contact opgenomen met de ouders. Dit zorgt ervoor dat kinderen snel toegewezen worden aan een geschikte voorziening en dat de VVE-effecten zichtbaar worden.
Conclusie
Voorschoolse educatie (VVE) is een belangrijk onderdeel van de kinderopvang in de voorschoolse leeftijd. Het programma richt zich op kinderen die extra ondersteuning nodig hebben in hun ontwikkeling en biedt een kwalitatief hoogwaardig aanbod in combinatie met reguliere kinderopvang. De financiering van VVE is afhankelijk van de situatie van de ouders en wordt ondersteund door de JGZ en gemeentelijke subsidie. Ouders spelen een belangrijke rol in de deelname aan VVE, en de voorlichting is daarom een essentieel onderdeel van het proces. De kwaliteit van VVE wordt gewaarborgd door wetgeving, monitoring en evaluatie, waardoor kinderen in de voorschoolse leeftijd optimaal worden ondersteund in hun ontwikkeling.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
