VVE-cursus voor kinderopvang: ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen

In de huidige maatschappij speelt vroeg onderwijs een essentiële rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) is een landelijk erkende aanpak die gericht is op het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen vanaf 2,5 jaar. Deze educatieve methode helpt kinderen beter voor te bereiden op de overstap naar de basisschool en draagt bij aan het voorkomen van onderwijsachterstanden. In dit artikel wordt ingegaan op de inhoud en structuur van een VVE-cursus voor kinderopvang, met een focus op de praktijkgerichte en pedagogische aspecten van deze opleiding.

Wat is VVE en waarom is het belangrijk?

VVE staat voor Voor- en Vroegschoolse Educatie, een aanpak waarbij kinderen vanaf 2,5 jaar en tot groep 2 van de basisschool extra ondersteuning krijgen. Deze ondersteuning is gericht op het stimuleren van essentiële ontwikkelingsdomeinen zoals taal, motoriek, sociaal-emotionele vaardigheden en voorbereidend rekenen. Deze ontwikkelingsgerichte aanpak is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid van de Nederlandse overheid en wordt georganiseerd via kinderopvangcentra.

De doelgroep van VVE zijn kinderen die risico lopen op een onderwijsachterstand, vaak vanwege de omgeving waarin ze opgroeien. Voorbeelden hiervan zijn kinderen die weinig of geen taalinput thuis ontvangen, of kinderen uit een gezin waarin het Nederlands niet de moedertaal is. Via VVE krijgen deze kinderen extra aandacht en begeleiding in een speelse en leerzame omgeving. Deze aanpak helpt hen beter voor te bereiden op school en versterkt hun zelfvertrouwen en sociaal contact.

Doel en inhoud van een VVE-cursus

Een VVE-cursus voor kinderopvang is een professionele opleiding die pedagogisch medewerkers opvoedt tot het uitvoeren van ontwikkelingsgericht werk binnen de VVE-locaties. Deze cursussen zijn bedoeld om medewerkers kennis en vaardigheden te geven die specifiek gericht zijn op de behoeften van jonge kinderen in een VVE-context.

De cursusinhoud omvat onder andere:

• Interactievaardigheden: Leer hoe je beter kunt communiceren en interageren met kinderen en ouders. Dit omvat het ontwikkelen van een kindvriendelijke en open houding.
• Observatietechnieken: Ontdek hoe je kinderen goed kunt observeren en analyseren om hun individuele ontwikkelingsbehoeften in kaart te brengen.
• Uitdagende speel- en leeromgeving: Leer hoe je een speelomgeving kunt creëren die stimulerend is voor de ontwikkeling van kinderen op meerdere vlakken.
• Spelvormen: Ontdek verschillende speelvormen die gericht zijn op het aanleren van taal, motoriek en sociaal-emotionele vaardigheden.
• Samenwerking met de omgeving van het kind: Leer hoe je effectief kunt samenwerken met ouders en andere betrokkenen in de opvoedingsomgeving van het kind.
• Hoe het kinderbrein werkt: Begrijp de basisprincipes van de ontwikkeling van jonge kinderen, inclusief hoe ze leren, reageren en zich sociaal gedragen.
• Pedagogiek (0-13 jaar): Ontdek de pedagogische kaders die relevant zijn voor het werk met jonge kinderen en jongere scholieren.

Een VVE-cursus is doorgaans een praktijkgerichte cursus. Medewerkers leren niet alleen theorie, maar brengen ook direct de kennis in de praktijk door te werken in een kinderopvang waar VVE wordt uitgevoerd. Dit helpt hen om zich goed in te leven in de werkelijkheid van het VVE-gebeuren en hun vaardigheden in de echte wereld te ontwikkelen.

Aanvullende cursussen en bijscholing

Niet iedereen die in de VVE werkt volgt een afgeronde opleiding. Voor diegenen die reeds beschikken over een relevante opleiding, zoals pedagogisch medewerker mbo-3 of mbo-4, is het mogelijk om een bijscholing in VVE af te ronden. Deze bijscholing is ontworpen om medewerkers de basisvaardigheden te geven om te werken in een VVE-locatie.

De bijscholing duurt doorgaans 12 weken en bestaat uit 12 bijeenkomsten. De kosten zijn ongeveer € 895 per deelnemer. Deze cursus is een snelle en praktische optie voor medewerkers die willen werken in de VVE zonder verder te studeren. De cursus biedt een overzicht van essentiële kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van VVE-activiteiten.

Opleidingsvereisten voor VVE

Om te werken in de VVE, zijn er bepaalde opleidingsvereisten. Het is verplicht om een relevante mbo-3 of mbo-4 opleiding afgerond te hebben. De volgende opleidingen zijn toegestaan:

• Pedagogisch medewerker kinderopvang (mbo-3)
• Gespecialiseerd pedagogisch medewerker (mbo-4)
• Onderwijsassistent (mbo-4)

Na afronding van deze opleidingen wordt op het diploma vermeld dat de eisen voor VVE zijn voldaan. Daarnaast is het ook mogelijk om alleen de bijscholing in VVE af te ronden. In dat geval is men basis geschoold voor het werken in een VVE-locatie.

Bij het werken in de VVE is het ook belangrijk om aan de taaleis Nederlands 3F te voldoen. Deze taalniveau is beschreven in de wet IKK en taaleis VE, en is nodig voor het effectief uitvoeren van de VVE-activiteiten.

De rol van de VVE-locatie en VVE-groep

Een VVE-locatie is een kinderopvang die een erkend VVE-programma uitvoert. De VVE-programma’s zijn erkend door het Nederlands Jeugdinstituut en zijn opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Deze programma’s zijn ontworpen om de ontwikkeling van jonge kinderen op een speelse en gerichte manier te stimuleren.

Binnen een VVE-locatie zijn er VE-groepen, waarin kinderen met een indicatie voor VVE geplaatst worden. Deze groepen ontvangen gemiddeld 960 uur aan voorschoolse educatie. De uren worden verdeeld door de organisatie zelf, bijvoorbeeld over 16 uur per week, verdeeld over 4 dagdelen. De ouders van kinderen met een indicatie krijgen een tegemoetkoming in de kosten via de gemeente. Kinderen zonder indicatie kunnen ook gebruik maken van de VVE-groep, maar dan betalen de ouders de kosten zelf.

In een VVE-groep werken kinderen met en zonder indicatie samen. Dit zorgt voor een rijke en divers leergemeenschap waarin kinderen elkaar beïnvloeden en ondersteunen. De pedagogisch medewerkers in de VVE-groep zijn verantwoordelijk voor het organiseren van de activiteiten en het stimuleren van de ontwikkeling van de kinderen op een speelse manier.

VVE-methodes en programma’s

Binnen de VVE worden verschillende erkende programma’s en methodes gebruikt. Deze programma’s zijn ontworpen om de ontwikkeling van jonge kinderen op een gerichte en effectieve manier te stimuleren. Voorbeelden van deze programma’s zijn:

• Startblokken: Een landelijk erkend werkplan dat gericht is op het stimuleren van de ontwikkeling van jonge kinderen via spelactiviteiten en thema’s.
• Piramide
• Sporen
• Kaleidoscoop
• Uk & Puk

Deze programma’s zijn allemaal gericht op het stimuleren van essentiële ontwikkelingsdomeinen zoals taal, motoriek, sociaal-emotionele vaardigheden en voorbereidend rekenen. Ze zijn ontworpen om kinderen op een speelse manier te ondersteunen in hun ontwikkeling en te helpen beter voor te bereiden op de overstap naar de basisschool.

Bij de VVE-opleidingen wordt vaak gewerkt met deze programma’s. Medewerkers leren niet alleen hoe ze deze programma’s in te zetten, maar ook hoe ze aanpassen aan de individuele behoeften van de kinderen. Hierdoor wordt het VVE-gebeuren niet alleen effectief, maar ook flexibel en toegesneden op de kinderen in de groep.

Samenwerking met ouders en de omgeving

Een belangrijk aspect van VVE is de ouderbetrokkenheid. Ouders spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van hun kind, en VVE probeert deze rol te versterken. Via VVE-programma’s wordt contact gehouden met ouders, bijvoorbeeld door middel van gesprekken, activiteiten en rapportages. Hiermee wordt de samenwerking tussen kinderopvang, VVE en ouders versterkt.

Daarnaast is het belangrijk om ook te werken met andere betrokkenen in de opvoedingsomgeving van het kind, zoals opvoedcoaches, huisartsen en hulpverleners. Deze samenwerking helpt om het kind op een holistische manier te ondersteunen en te zorgen voor een consistente en gerichte aanpak.

De praktijkgerichtheid van VVE-opleidingen

Een van de kenmerken van VVE-opleidingen is dat ze zeer praktijkgericht zijn. De cursussen zijn ontworpen om medewerkers direct in de praktijk te sturen en te leren hoe ze VVE-effectief kunnen uitvoeren. Hierbij worden veel praktische voorbeelden gebruikt en wordt er gewerkt aan basisvaardigheden die essentieel zijn voor het werk in een VVE-locatie.

Tijdens de opleidingen wordt er ook gelet op persoonlijke begeleiding, zodat medewerkers zich goed kunnen ontwikkelen en vragen kunnen stellen. De cursussen zijn meestal gecombineerd met werk in de kinderopvang, zodat medewerkers direct kunnen toepassen wat ze leren.

Conclusie

VVE is een essentiële aanpak in de huidige kinderopvangsector. Het helpt kinderen met een risico op onderwijsachterstand om beter voor te bereiden op de basisschool en draagt bij aan hun sociale, emotionele en cognitieve ontwikkeling. Voor medewerkers die willen werken in de VVE, zijn er verschillende cursussen en bijscholingen beschikbaar. Deze opleidingen geven medewerkers de kennis en vaardigheden om effectief te werken in een VVE-locatie.

VVE-cursussen zijn doorgaans praktijkgericht en gericht op het aanleren van essentiële vaardigheden zoals interactie, observatie, het creëren van een uitdagende speelomgeving en samenwerking met ouders. Daarnaast is het belangrijk om aan de opleidingsvereisten te voldoen en aan de taaleis Nederlands 3F te voldoen.

In de huidige maatschappij is het steeds belangrijker om jonge kinderen goed te ondersteunen in hun ontwikkeling. VVE helpt hieraan bij door middel van een speelse en gerichte aanpak. Voor ouders en medewerkers is het dus belangrijk om kennis te maken met deze aanpak en te overwegen om er een rol in te spelen.

Bronnen

1. VVE-bewijs van deelname Startblokken
2. Trainingen en opleidingen VVE
3. Werken in de VVE
4. Voor- en Vroegschoolse Educatie
5. Basis opleiding VVE
6. Lokale regelgeving VVE