Kinderopvangherziening en ruimtelijke uitdagingen: Kansen en uitdagingen voor toegankelijkheid en kwaliteit
juli 15, 2025
Lezen is een belangrijke activiteit in de vrije tijd van kinderen, zowel voor jonge kinderen als oudere basisschoolleerlingen. In kinderopvang en buitenschoolse opvang (BSO) speelt het aanbieden van leesmogelijkheden een cruciale rol in het stimuleren van leesplezier en leesvaardigheden. Leeshoeken in kinderopvangen kunnen niet alleen kinderen aansporen om te lezen, maar ook hun fantasie te ontwikkelen en hun concentratievermogen te verbeteren. Uit verschillende bronnen blijkt dat het inrichten van een aantrekkelijke en rustige leeshoek een essentieel onderdeel is van de leesbevordering in kinderopvang. Dit artikel bevat praktische tips en ideeën voor het inrichten en gebruiken van leeshoeken in kinderopvang, met aandacht voor de inrichting, activiteiten en samenwerking met bibliotheken.
Een leeshoek wordt vaak geïnricht als een aparte, rustige plek binnen de kinderopvang. Dit betekent dat de leeshoek zich afzonderlijk moet voelen van de drukke speelruimte. Een leesplek moet aantrekkelijk en gezellig zijn, zodat kinderen er graag naar toe gaan. Volgens een artikel op jsw.nl is het inrichten van een leeshoek een belangrijke stap in het stimuleren van leesplezier. In de leeshoek kunnen kinderen zitten op kussens of op een bank, waarbij het gebruik van zachte en comfortabele zitplekken een rol speelt in de sfeer van de leeshoek.
De boekencollectie in de leeshoek is een essentieel onderdeel. Kinderen kiezen sneller voor lezen als er een gevarieerde en aantrekkelijke boekencollectie beschikbaar is voor alle leeftijden. Binnen de leeshoek kunnen kinderboeken, tijdschriften, kinderkranten en zelfgeschreven boekjes aanwezig zijn. Het is belangrijk om regelmatig het materiaal te verversen, bijvoorbeeld met behulp van de bibliotheek. Als de middelen beperkt zijn, is het mogelijk om samen te werken met de bibliotheek om boeken te lenen of te verversen op basis van thema’s of seizoenen.
Een extra manier om de sfeer van de leeshoek te verhogen is door visuele stimulering toe te voegen, zoals kinderboekenposters of andere decoratieve elementen. Dit creëert een warme en uitnodigende sfeer die kinderen aantrekt. Ook is het handig om een verantwoordelijke persoon aan te wijzen die zorgt voor het op orde houden van de leeshoek. Zo blijft de leeshoek niet alleen aantrekkelijk in uiterlijk, maar ook in functioneel gebruik.
Nadat kinderen een verhaal hebben gelezen, is het nuttig om verwerkingsactiviteiten in te zetten. Bijvoorbeeld kunnen kinderen knutselen, toneelspelen of een filmpje maken. Deze activiteiten versterken het verhaalbegrip en het plezier van lezen. Verwerkingsactiviteiten moeten dicht bij het verhaal blijven, zodat kinderen hun aandacht op het verhaal blijven richten. Voorbeelden van dergelijke activiteiten zijn te vinden op websites zoals leesplan.nl, waar ook praktische tips worden gegeven voor leesbevordering in de kinderopvang.
Voorlezen is een essentiële activiteit in de leesbevordering. Voorlezen wordt vaak gevolgd door een kort gesprek over het verhaal. Dit gesprek helpt kinderen het verhaal te begrijpen en maakt deel uit van de verwerkingsactiviteit. Daarna kunnen kinderen zelf aan de slag met creatieve activiteiten die gerelateerd zijn aan het verhaal. Deze aanpak stimuleert niet alleen het leesplezier, maar ook het begrip en de betrokkenheid bij het verhaal.
Pedagogisch medewerkers spelen een belangrijke rol in de leesbevordering. Als deze medewerkers kinderen enthousiasmeren voor het lezen, creëert dit verlengde leestijd na school. In Nederland leest bijna 70 procent van de zevenjarigen dagelijks een boek, maar op twaalfjarige leeftijd is dit percentage gedaald tot 35 procent. Door de pedagogische medewerkers als leesbevorderaars te positioneren, kunnen kinderen ook na school in aanraking komen met boeken en leesactiviteiten. Dit biedt een kans om jongere kinderen te behouden in hun leesplezier en ouder kinderen te inspireren om te blijven lezen in hun vrije tijd.
Volgens Li Lefébure in haar boek Lezen was nog nooit zo leuk! is het belangrijk om in de BSO ruimte te maken voor creatieve leesactiviteiten. Deze activiteiten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het lezen met een maatje, het organiseren van een toneelleesactiviteit of het maken van een eigen boek. Dit laat kinderen creatief zijn en geeft hen de gelegenheid om hun eigen verhalen te schrijven of te illustreren. Bovendien ontwikkelt lezen ook de sociale en emotionele vaardigheden van kinderen, evenals hun fantasie.
Het is ook nuttig om regels rond lezen in te voeren. Deze regels kunnen samen met de kinderen worden gemaakt, bijvoorbeeld op een zelfgemaakte poster. Voorbeelden van dergelijke regels zijn: - Tanden poetsen = gezonde tanden. - Vitamine eten = een gezond lichaam. - Lezen = een gezond en ontspannen brein.
Deze regels worden zichtbaar gemaakt en kunnen ouders motiveren om ook thuis te lezen. Dit versterkt de samenwerking tussen de kinderopvang en de ouders, wat essentieel is voor leesbevordering.
In de praktijk wordt een leeshoek vaak geïnricht met speciale meubels die zowel functioneel als esthetisch aantrekkelijk zijn. Een voorbeeld van dergelijke uitrusting is een leeshoek die bestaat uit een ruime boekenkast, een verrijdbare boekenkastcontainer, een bank en een zitkast. Deze leeshoek is beschikbaar in wit of natuur (esdoorn) en biedt ruimte voor het opbergen van boeken en zitplekken. De afmetingen zijn zodanig dat er voldoende ruimte is voor meerdere kinderen.
Een goede leeshoek moet ook goed te onderhouden zijn. In de boekenkasten passen stoffen containers die apart verkrijgbaar zijn. Deze containers zorgen voor extra opbergruimte en houden het overzicht in de leeshoek. Ook het zitgedeelte is stevig bevestigd en eenvoudig te reinigen, wat belangrijk is in een kinderopvangomgeving waar hygiëne een hoge prioriteit heeft.
Wanneer de middelen voor een uitgebreide boekenverzameling beperkt zijn, is samenwerking met de bibliotheek een goede oplossing. De bibliotheek kan regelmatig boeken leveren of het materiaal verversen op basis van thema’s. Dit zorgt ervoor dat de leeshoek steeds actueel blijft en kinderen worden aangesproken met boeken die bij hun leeftijd en interesse passen.
Bibliotheken kunnen ook leesbevorderingsactiviteiten aanbieden in de kinderopvang, zoals leesavonden of boekenweekactiviteiten. Deze activiteiten zijn niet alleen educatief, maar ook sociaal en geven kinderen de kans om in groep te lezen en te leren.
Leeshoeken in kinderopvangen spelen een belangrijke rol in de leesbevordering. Door een aantrekkelijke en rustige plek aan te bieden, met een gevarieerde boekencollectie en creatieve verwerkingsactiviteiten, wordt leesplezier gestimuleerd. Pedagogisch medewerkers en ouders spelen een cruciale rol in het creëren van een leesvriendelijke omgeving. Samenwerking met de bibliotheek en het gebruik van visuele en functionele elementen versterken de leesbevordering. Het inrichten van een leeshoek is een investering in de toekomst van kinderen, waarbij lezen niet alleen een leeractiviteit is, maar ook een bron van plezier en ontwikkeling.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet