Samenwerking en Kwaliteit in de Kinderopvang: Initiatieven en Uitdagingen
juli 15, 2025
In de gemeente Heemstede is het aanbod en beleid rond peuteropvang en voorschoolse educatie van grote betekenis voor de vroege kinderontwikkeling. Onderzoek toont aan dat investeren in de eerste levensjaren van kinderen een positieve invloed heeft op hun start in het basisonderwijs en hun latere schoolprestaties. Daarom is het doel van de gemeente om alle kinderen voor de start van de basisschool de kans te bieden om een voorschoolse voorziening te bezoeken. Peuteropvang speelt hierin een centrale rol, waarin kinderen van 2 tot 4 jaar zich kunnen ontwikkelen op een veilige, gestructureerde manier.
Deze artikelen geeft een overzicht van de huidige situatie, beleidslijnen en praktische toepassing van peuteropvang en voorschoolse educatie in Heemstede, met aandacht voor het aanbod, financiering en kwaliteitsborging.
Visie op peuteropvang
De visie op peuteropvang in Heemstede is gericht op het vroegtijdig opsporen en aanpakken van onderwijsachterstanden bij jonge kinderen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de voorschoolse periode van groot belang is voor de ontwikkeling van kinderen. In deze fase kunnen kinderen sociaal-emotioneel, cognitief, motorisch en creatief worden gestimuleerd.
Peuteropvang is een voorziening voor kinderen van 2 tot 4 jaar. Gedurende twee dagdelen per week spelen de kinderen onder leiding van twee beroepskrachten in een groep van maximaal 16 kinderen. De focus ligt op speels leren en ontdekken, waarbij kinderen systematisch worden gevolgd in hun ontwikkeling. Wanneer er aandacht nodig is voor ontwikkelingsachterstanden of andere signalen, worden deskundigen ingeschakeld.
Daarnaast is er een aandacht voor een soepele overgang naar de basisschool. Dit gebeurt via een zorgvuldig georganiseerde overdracht, waarbij zowel ouders als pedagogisch medewerkers betrokken zijn. De gemeente streeft ernaar dat alle kinderen, ongeacht hun achtergrond, gelijke kansen krijgen in hun vroege ontwikkeling.
Voorschoolse educatie
Voorschoolse educatie is een gesubsidieerd programma dat bedoeld is om kinderen beter voor te bereiden op het instromen in het basisonderwijs. Deze educatie richt zich op kinderen die nog niet tot een school kunnen worden toegelaten. De gemeente Heemstede is verantwoordelijk voor de uitvoering van dit programma en heeft ervoor gekozen om gecombineerde groepen aan te bieden. Dit betekent dat peuters met en zonder ontwikkelingsachterstanden dezelfde voorziening kunnen bezoeken.
De aanbieders van voorschoolse educatie in Heemstede zijn 't Meerlnest, Les Petits en Casca Kinderopvang. Deze organisaties hebben subsidieafspraken gemaakt met de gemeente, waarbij het aantal beschikbare plaatsen per locatie is bepaald. De pedagogisch medewerkers van deze instellingen zijn in 2019 begonnen met een opleiding die 9 maanden duurt. Deze scholing is noodzakelijk om de kwaliteit van de voorschoolse educatie te waarborgen.
Peuters die in aanmerking komen voor voorschoolse educatie kunnen kiezen uit vijf locaties. Het aanbod bestaat uit 4 dagdelen opvang, waarvan de ouders voor twee dagdelen een inkomensafhankelijke bijdrage betalen. De gemeente streeft naar toegankelijkheid en kwaliteit van het aanbod, met het doel om kinderen optimaal voor te bereiden op het basisonderwijs.
Lokale situatie en aanbod
In Heemstede is het aanbod van peuterspeelzalen en voorschoolse educatie goed ontwikkeld. De gemeente heeft sinds langere tijd subsidie verstrekt aan verschillende instellingen om het aanbod te waarborgen. Het aanbod bestaat uit diverse locaties die door verschillende organisaties worden beheerd. Hieronder volgt een overzicht van de huidige situatie in 2019, zoals beschreven in de bronnen:
| Locatie | Organisatie | Subsidie | Aantal plaatsen |
|---|---|---|---|
| Boschkabouter | Op Stoom | Nee | 32 |
| Klimappel | Peuterspeelzaalgroep De Klimappel | Ja | 32 |
| Les Petits Pinkeltje | Les Petits | Ja | 32 |
| Les Petits Voorweg | Les Petits | Nee | 32 |
| ’t Meerlnest v/d Waalslaan | Peuterspeelgroep Heemstede | Ja | 32 |
| ’t Meerlnest Voorweg | Peuterspeelgroep Heemstede | Ja | 48 |
| Pluizebol | Casca Kinderopvang | Ja | 32 |
| TOTAAL | 240 |
Het totale aanbod van 240 plaatsen in 2019 laat zien dat er voldoende mogelijkheden zijn voor ouders om een peuterspeelzaal te kiezen die het beste past bij hun situatie. De gemeente stimuleert ook dat peuters uit alle sociale groepen gezamenlijk deel kunnen nemen aan de voorschoolse educatie. Hierdoor kan de integratie en diversiteit van de kinderen worden bevorderd.
Financiering en tegemoetkomingen
De financiering van kinderopvang en voorschoolse educatie in Heemstede is onderdeel van de lokale regelingen. In 2017 is een regeling vastgesteld voor de tegemoetkoming van kosten voor kinderopvang. Deze regeling is bedoeld voor ouders die een bepaalde sociale situatie in trekken, zoals bijvoorbeeld een ouder in traject naar werk of een jong ouder die terug naar school gaat.
De doelgroep van deze regeling omvat ouders met een Participatiewet, IOAW-, IOAZ- of Anw-uitkering in traject naar werk, of ouders jonger dan 27 jaar met een scholingsplicht die geen recht heeft op een Participatiewet uitkering en terug naar school wordt geleid. Deze ouders kunnen een tegemoetkoming ontvangen van het college van burgemeester en wethouders, in aanvulling op de kinderopvangtoeslag. De hoogte van de tegemoetkoming is gelijk aan de volledige eigen bijdrage van de ouder, mits aan de voorwaarden is voldaan.
De regeling geldt voor formeel geregistreerde kinderopvanginstellingen, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang. De financiering is bedoeld om de toegankelijkheid van kinderopvang te vergroten en de participatie van ouders in de arbeidsmarkt te bevorderen.
Historische ontwikkeling en beleidsaanpassingen
De historie van peuterspeelzalen in Nederland gaat al jaren terug. In de beginfase was het werk voornamelijk het domein van charitatieve instellingen en particulier initiatief. In de jaren tachtig nam het belang van de peuterspeelzaal toe, met name als plek waar jonge kinderen veilig en gezond met leeftijdsgenoten in contact konden komen. De nadruk lag toen vooral op de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen.
In de jaren negentig werd er meer politieke aandacht besteed aan het vroege kinderleven. Het besef groeide dat vroege ontwikkelingsachterstanden een rol kunnen spelen in latere schoolprestaties. Daarom werd het vroegtijdig signaleren en gezamenlijk aanpakken van taalachterstand en andere ontwikkelingsproblemen steeds belangrijker. In deze periode ontstond ook de kinderopvang als een aparte voorziening voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Deze voorziening richtte zich vooral op kinderen van werkende ouders en had als doel de arbeidsparticipatie van vrouwen te bevorderen.
De groei van de kinderopvang leidde ertoe dat er gescheiden voorzieningen ontstonden voor kinderen van werkende en niet-werkende ouders. Dit maakte een harmonisatie van de voorzieningen noodzakelijk. In Heemstede zijn deze ontwikkelingen doorgevoerd in het lokale beleid. De gemeente heeft sinds 2019 een beleidsnota opgesteld over de peuteropvang, waarin de visie en doelstellingen voor de komende jaren zijn vastgelegd. Deze nota is een gevolg van de gewijzigde wetgeving en de lokale ambities voor voorschoolse educatie.
Conclusie
Peuteropvang en voorschoolse educatie in Heemstede vormen een belangrijk onderdeel van de vroege kinderontwikkeling. Het aanbod is goed ontwikkeld, met voldoende mogelijkheden voor ouders om een peuterspeelzaal te kiezen die past bij hun situatie. De gemeente streeft naar kwaliteit, toegankelijkheid en integratie van kinderen in het aanbod. Door middel van subsidie en tegemoetkomingen wordt het financiële kantje van kinderopvang ondersteund voor ouders die dat nodig hebben.
De historische ontwikkeling en de huidige beleidslijnen tonen aan dat de gemeente Heemstede zich richt op het vroegtijdig signaleren en aanpakken van onderwijsachterstanden. Dit maakt deel uit van een bredere visie op gelijke kansen voor alle kinderen in hun vroege ontwikkeling. De visie op peuteropvang is gericht op een soepele overgang naar het basisonderwijs en een warme overdracht naar de volgende leefwereld van het kind.
Met deze doelstellingen en het huidige aanbod in het veld kan Heemstede als voorbeeld fungeren voor andere gemeenten die hun peuteropvang- en educatiebeleid willen verbeteren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
