Inclusieve kinderopvang en professionele ontwikkeling: Trends en praktische richtlijnen voor huidige uitdagingen
juli 15, 2025
Het idee om te werken in de kinderopvang spreekt veel jongeren en studenten aan. Werken met kinderen is zinvol, verrijkend en biedt de kans om dagelijks bij te dragen aan hun groei en ontwikkeling. Toch is er een veelvoorkomende vraag die vaak opkomt: Is het mogelijk om in de kinderopvang te werken zonder diploma? Deze vraag is zeker begrijpelijk, aangezien niet iedereen meteen over een relevante opleiding beschikt. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden om in de kinderopvang aan de slag te gaan zonder diploma, de wettelijke kwalificatie-eisen, en hoe je via een ander traject toch een carrière kunt starten in de kinderopvang.
Wettelijke kwalificatie-eisen
Om als pedagogisch medewerker in een kinderopvang of buitenschoolse opvang (BSO) te werken, zijn er wettelijke kwalificatie-eisen. Deze eisen zijn opgesteld om te zorgen dat kinderen in goede handen zijn en dat de werknemers over de nodige kennis en vaardigheden beschikken. De meeste organisaties vragen om een relevante opleiding op mbo- of hbo-niveau. De volgende opleidingen zijn onder andere geldig:
- Pedagogisch medewerker kinderopvang – mbo 3
- Gespecialiseerd pedagogisch medewerker – mbo 4
- HBO pedagogiek
- HBO associate degree pedagogisch educatief medewerker
- Sociaal pedagogisch werker 3 of 4
- Onderwijsassistent
- Activiteitenbegeleiding
Zonder een van deze diploma’s is het niet mogelijk om direct als pedagogisch medewerker in de kinderopvang aan de slag te gaan. Dit geldt ook voor andere functies zoals gastouder of medewerker in een BSO. Echter, er zijn wel mogelijkheden om via een ander traject in de kinderopvang terecht te komen.
Werken en leren combineren
Een veelvoorkomende oplossing voor wie nog geen diploma heeft, is het combineren van werk en opleiding. Deze manier biedt de kans om meteen aan de slag te gaan terwijl je tegelijkertijd je opleiding volgt. Meerdere kinderopvangorganisaties bieden deze mogelijkheid aan. Een voorbeeld is Humankind, die een werk-leer traject biedt. Hierbij start je direct met het werk in een van hun kinderopvang-opleidingslocaties en volg je een opleiding op maat. Dit betekent dat je niet eerst je diploma moet halen voordat je in de kinderopvang mag werken. In plaats daarvan combineer je opleiding en werk, waardoor je ervaring opdoet en tegelijkertijd de nodige kwalificaties opbouwt.
Een soortgelijke aanpak is ook te vinden bij 2Samen, waar je aangenomen kunt worden als pedagogisch medewerker in opleiding. De organisatie betaalt zelfs je opleiding en het benodigde studiemateriaal. Dit maakt het voor veel jongeren of studenten een aantrekkelijke optie om in de kinderopvang aan de slag te gaan, zonder eerst een volledig diploma te moeten behalen.
Ondersteunende functies en stagewerk
Als het werken en leren combineren niet direct mogelijk is, zijn er ook andere opties. Een mogelijke benadering is om eerst te starten in een ondersteunende rol of een stage te volgen terwijl je een relevante opleiding volgt. Deze route is geschikt voor wie al een studie begonnen is of iemand die in de toekomst wil werken in de kinderopvang.
Bijvoorbeeld, bij Partou is het mogelijk om als student met een bepaalde studie (zoals pedagogiek, pabo of psychologie) al aan de slag te gaan. Als je 50% van je studiepunten hebt behaald, mag je werken op een BSO, en met 75% van je studiepunten op een kinderopvang. Voor universitaire opleidingen geldt dat je met de behaalde propedeuse al in de kinderopvang mag werken.
Stagewerk is ook een goede manier om ervaring op te doen. Tijdens een stage leer je de basisprincipes van het werken in de kinderopvang en krijg je inzicht in de dagelijkse praktijk. Deze ervaring kan van groot nut zijn als je later een relevante opleiding volgt en je carrière in de kinderopvang wil ontwikkelen.
Mbo-certificaten als alternatief
Niet iedereen wil of kan een volledige opleiding volgen. Voor deze groep is er ook een mogelijkheid om in de kinderopvang aan de slag te gaan. In plaats van een volledig diploma, kun je kiezen voor drie mbo-certificaten die onderdeel zijn van de mbo-3 opleiding Pedagogisch Medewerker Kinderopvang. Deze certificaten voldoen aan de eisen voor het beroep, zonder dat je het volledige diploma hoeft te halen.
Dit is een praktische oplossing voor wie al een deel van de benodigde kennis en vaardigheden heeft en wil starten met werken in de kinderopvang. Het is echter belangrijk om te weten dat deze certificaten niet volledig gelijkwaardig zijn aan een diploma en dat je mogelijk extra trainingen of cursussen moet volgen om de volledige kwalificatie te behalen.
Diplomacheck en aanvullend bewijs
Als je niet zeker weet of je diploma voldoet aan de wettelijke eisen voor het werken in de kinderopvang, is het verstandig om een diplomacheck uit te voeren. Deze check kun je doen via de website van Kinderopvang Werkt. Hierbij krijg je feedback over of je diploma aan de kwalificatie-eisen voldoet of of je aanvullend bewijs nodig hebt.
Als blijkt dat je diploma niet voldoet, zijn er mogelijkheden om een verkorte bijscholing te volgen. Deze cursussen zijn bedoeld om je op te werpen tot het niveau dat nodig is om in de kinderopvang te mogen werken. Deze bijscholing is meestal gericht op pedagogische vaardigheden en kennis van het werken met kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar.
Bijbaan in de kinderopvang als student
Veel studenten zoeken een flexibele bijbaan die goed te combineren is met hun studie. Een bijbaan in de kinderopvang kan hiervoor een uitstekende optie zijn. Het biedt niet alleen een leuke manier om ervaring op te doen, maar ook de mogelijkheid om direct een positief effect te hebben op kinderen en hun groei.
Organisaties zoals KinderRijk en Kinderrijk bieden specifieke trajecten voor studenten. Je kunt bijvoorbeeld starten met een 0-uren contract, wat betekent dat je direct aan de slag kunt zonder dat je al een bepaalde hoeveelheid uren hoeft te werken. Deze flexibiliteit maakt het mogelijk om je bijbaan te combineren met je studie en sociaal leven.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat je in de kinderopvang niet alleen ervaring opdoet, maar ook relevante kennis. Deze ervaring kan later goed gebruikt worden op je cv en kan van grote waarde zijn bij het zoeken naar een stage of een volledige baan in de kinderopvang.
Conclusie
Werken in de kinderopvang zonder diploma is niet direct mogelijk, aangezien er wettelijke kwalificatie-eisen zijn. Echter, zijn er wel diverse manieren om toch in de kinderopvang aan de slag te gaan. Door het combineren van werk en opleiding, het volgen van een stagewerk of het behalen van mbo-certificaten, is het mogelijk om ervaring op te doen en in de toekomst een carrière in de kinderopvang te starten. Ook is het mogelijk om via een diplomacheck te kijken of je huidige diploma aan de eisen voldoet of of je aanvullend bewijs nodig hebt.
Voor studenten biedt een bijbaan in de kinderopvang een uitstekende kans om ervaring op te doen, relevante kennis te verwerven en een positief effect te hebben op kinderen. Het is een flexibele en zinvolle manier om je studieperiode te verrijken en tegelijkertijd je toekomst in de kinderopvang op te bouwen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
