Bijzondere kinderopvang: richtlijnen, voorwaarden en financiering
juli 15, 2025
Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is een ondersteuningsprogramma dat zich richt op jonge kinderen met een mogelijke onderwijs- of ontwikkelingsachterstand. Het doel van VVE is om deze kinderen goed voor te bereiden op de basisschool, zodat ze een gelijke start kunnen maken in het onderwijs. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van wat VVE inhoudt, hoe het wordt toegepast in de kinderopvang, welke doelgroepen er betrokken zijn, en hoe ouders kunnen meewerken.
Wat is VVE in de kinderopvang?
VVE staat voor Voor- en Vroegschoolse Educatie. Het is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid en richt zich op jonge kinderen van circa 2 tot 6 jaar. Het programma heeft als doel om eventuele achterstanden in taal, rekenen, motoriek of sociaal-emotionele ontwikkeling te verminderen. Door middel van een intensief programma, afgestemd op de behoeften van het kind, wordt de kinderopvang een waardevolle ondersteuning bij de voorbereiding op de basisschool.
In de praktijk betekent VVE dat kinderen 16 uur per week aan het programma deelnemen, verspreid over vier dagdelen van vier uur. Deze intensieve aanpak maakt het mogelijk om in korte tijd een positieve invloed te hebben op de ontwikkeling van het kind. Het programma wordt aangeboden gedurende 40 weken per jaar, in lijn met de openingsperiode van de basisscholen.
Doelgroepen en toegang tot VVE
VVE is bedoeld voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Deze groep wordt vaak aangeduid als "doelgroepkinderen". In de praktijk betreft het kinderen die bijvoorbeeld moeite hebben met taalontwikkeling of sociale interacties. De toegang tot VVE wordt geregeld via een indicatie van het consultatiebureau. Pas als het consultatiebureau bepaalt dat een kind van VVE kan profiteren, krijgt de ouder een VVE-indicatie.
Niet alle kinderopvangorganisaties bieden VVE aan. Ouders moeten dus op zoek naar een kinderopvang die het programma levert. In sommige gemeenten zijn er meerdere opties beschikbaar, terwijl in andere gemeenten slechts een beperkt aantal kinderopvanglocaties VVE aanbiedt.
Toepassing van VVE in de kinderopvang
Het VVE-programma is gericht op meerdere ontwikkelingsgebieden:
- Taalontwikkeling: Hierbij gaat het om het uitbreiden van de woordenschat en het stimuleren van beginnende geletterdheid. Kinderen leren lezen en schrijven op een speelse manier.
- Beginnende rekenvaardigheid: Kinderen leren tellen, meten en zich oriënteren in ruimte en tijd. Rekenactiviteiten zijn vaak verbonden met thema’s die het kind interesseert.
- Motorische ontwikkeling: Zowel grove als fijne motoriek worden gestimuleerd. Kinderen leren bewegen, spelen en handelen op een doelgerichte manier.
- Sociaal-emotionele ontwikkeling: De nadruk ligt op het ontwikkelen van zelfstandigheid, zelfvertrouwen en het leren samenwerken met anderen.
Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan interactief voorgelezen, het zingen van liedjes en het spelen van educatieve spelletjes. Kinderen kunnen in een vertrouwde, uitdagende omgeving vrij spelen met materialen die hun ontwikkeling stimuleren. Pedagogisch medewerkers spelen vaak mee, om de kinderen op ideeën te brengen en nieuwe dingen te leren.
Organisatie van VVE
VVE is onderverdeeld in twee componenten:
- Voorschoolse educatie: Dit richt zich op peuters van 2 tot 4 jaar. Het programma vindt plaats op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Deze vorm van VVE valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten.
- Vroegschoolse educatie: Dit richt zich op kleuters van groep 1 en 2. Het programma vindt plaats op de basisschool en valt onder de verantwoordelijkheid van de school.
Beide vormen van VVE zijn bedoeld om kinderen beter voor te bereiden op de reguliere school. Door middel van structurele volgopnames en handelingsplannen wordt de ontwikkeling van het kind gevolgd en eventuele problemen worden snel herkend.
Aanbod van VVE per gemeente
Het aanbod van VVE kan per gemeente verschillen. In sommige gemeenten zijn meerdere kinderopvangorganisaties geregistreerd om VVE aan te bieden, terwijl in andere gemeenten slechts een beperkt aantal locaties beschikbaar is. De keuze van VVE ligt bij de ouders, mits het kind een indicatie heeft gekregen van het consultatiebureau.
In de gemeente Valkenswaard bijvoorbeeld zijn meerdere kinderopvangorganisaties geregistreerd om VVE aan te bieden. In 2018 zijn er nieuwe organisaties toegevoegd aan het aanbod. Naast Stichting Peuterdorp, dat al langer VVE aanbiedt, zijn ook Kids World en Mira geregistreerd. In 2020 begonnen ook de locaties van Horizon aan de scholing voor VVE, zodat zij in 2021 ook het programma konden aanbieden. Niet alle kinderopvangorganisaties willen of kunnen echter VVE aanbieden, zoals in het geval van IkOok! en Bij de Boer.
Kwaliteit en toezicht op VVE
VVE-programma's moeten voldoen aan kwaliteitseisen, die worden getoetst door de GGD. Als een kinderopvangorganisatie voldoet aan deze eisen, kan het VVE aanbieden. De toezicht op de kwaliteit van VVE ligt bij de Inspectie van het Onderwijs en de afdeling Gemeentelijk Toezicht. De GGD speelt een rol bij de toezicht op kinderopvangvoorzieningen die VVE aanbieden.
Daarnaast is het belangrijk dat de kinderopvangorganisatie werkt met een erkend VVE-programma. In veel gevallen wordt het programma van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) gebruikt, dat gericht is op de ontwikkelingsdomeinen taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook wordt er gewerkt met kindvolgsystemen zoals KIJK! of vergelijkbare systemen, om de ontwikkeling van het kind te volgen.
Overdracht naar de basisschool
Een belangrijk aspect van VVE is de overdracht naar de basisschool. Hierbij gaat het om zowel een koude overdracht als een warme overdracht. Bij de koude overdracht wordt het behandelingsplan besproken met de leerkracht van groep 1, zodat eventuele aandachtspunten voor de aansluiting op de doelen van groep 1 worden besproken. Bij de warme overdracht vindt een drie-in-een gesprek plaats tussen ouders, de VVE-pedagogisch medewerker en de leerkracht van groep 1. Dit gesprek volgt de uniforme overdrachtsafspraken van de gemeente.
Deze overdracht is van groot belang, omdat het ervoor zorgt dat het kind op de basisschool goed wordt ondersteund. De leerkracht weet dan precies welke behoeften het kind heeft en kan het onderwijs daarop afstemmen.
Belang van VVE voor kinderen en ouders
VVE kan een positieve invloed hebben op de schoolloopbaan van kinderen. Door de intensieve ondersteuning in de kinderopvang leren kinderen reeds vroeg belangrijke vaardigheden die hen goed voorbereiden op de basisschool. Ouders kunnen hierbij meewerken door betrokken te blijven bij de ontwikkeling van hun kind en samen met de pedagogisch medewerkers te werken aan het behandelingsplan.
Ook is het belangrijk dat ouders de VVE-indicatie serieus nemen en actief meedenken over de keuze van een kinderopvang die VVE aanbiedt. Het is een kans voor het kind om vroegtijdig ondersteuning te krijgen en een betere start te maken op de basisschool.
Conclusie
Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is een ondersteuningsprogramma dat gericht is op jonge kinderen met een mogelijke onderwijs- of ontwikkelingsachterstand. Het programma biedt intensieve ondersteuning op meerdere ontwikkelingsgebieden en heeft als doel om kinderen goed voor te bereiden op de basisschool. VVE wordt aangeboden door speciaal getrainde pedagogisch medewerkers in kinderopvangorganisaties die geregistreerd zijn voor het programma.
Ouders kunnen een rol spelen bij de toegang tot VVE via een indicatie van het consultatiebureau. De keuze van een kinderopvang die VVE aanbiedt is belangrijk om ervoor te zorgen dat het kind van het programma kan profiteren. Tijdens de overdracht naar de basisschool wordt zowel een koude als een warme overdracht geregeld, zodat de leerkracht goed geïnformeerd is over de behoeften van het kind.
VVE kan een positieve invloed hebben op de schoolloopbaan van kinderen en is daarom een waardevolle ondersteuning voor kinderen die extra aandacht nodig hebben. Het programma is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid en draagt bij aan een gelijkwaardige start in het onderwijs voor alle kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
