Verticale groepen in de kinderopvang: inzichten, voordelen en nadelen

Wanneer ouders op zoek gaan naar een kinderopvang, wordt vaak gesproken over de groepsindelingen: horizontale en verticale groepen. Deze termen verwijzen naar hoe kinderen op de groep worden ingedeeld op basis van leeftijd. In dit artikel focussen we op verticale groepen, waarin kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar zitten. Op basis van meerdere bronnen wordt uitgelegd wat verticale groepen inhouden, welke voordelen en nadelen er zijn, en wat ouders en opvangers erover moeten weten.

Wat is een verticale groep?

Een verticale groep in de kinderopvang betekent dat kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar in één groep zitten. Zo kan een groep bijvoorbeeld bestaan uit baby’s, dreumesen en peuters. In tegenstelling tot horizontale groepen, waarin alle kinderen ongeveer dezelfde leeftijd hebben en ontwikkelingsfase doorlopen, zit in een verticale groep het complete leeftijdsspectrum vertegenwoordigd.

Deze indeling heeft invloed op de manier waarop activiteiten worden georganiseerd, hoe de Pedagogische Medewerkers aandacht verdelen, en hoe de kinderen met elkaar omgaan. Het is daarom belangrijk dat ouders zich goed informeren over het verschil tussen horizontale en verticale groepen, zodat ze een beslissing kunnen nemen die het beste aansluit bij de wensen en behoeften van hun kind.

Voordelen van verticale groepen

1. Lange groepsstabiliteit

Een van de voornaamste voordelen van verticale groepen is dat kinderen langer in dezelfde groep blijven. Kinderen kunnen hierdoor relaties ontwikkelen met zowel medewerkers als andere kinderen. Dit kan een gevoel van vertrouwen en veiligheid bevorderen. Bovendien kunnen broertjes en zusjes in dezelfde groep zitten, wat voor ouders een praktische en emotionele voorziening kan zijn.

2. Leren van elkaar

In een verticale groep is er een leeftijdsverschil tussen de kinderen, wat leidt tot natuurlijke interacties waarin jongere kinderen van oudere kinderen leren. Dit geldt zowel voor sociale vaardigheden als voor cognitieve en motorische ontwikkeling. Oudere kinderen leren hun verantwoordelijkheid nemen, terwijl jongere kinderen van dichtbij kunnen zien hoe bepaalde taken worden uitgevoerd.

3. Gespecialiseerde activiteiten

Ondanks het leeftijdsverschil in een verticale groep, wordt er vaak een mix van activiteiten georganiseerd die aansluiten bij verschillende ontwikkelingsniveaus. Dit kan leiden tot een rijke leefomgeving waarin kinderen op meerdere manieren kunnen groeien. Bijvoorbeeld, een activiteit waarin jongere kinderen leren van oudere kinderen hoe bepaald speelgoed wordt gebruikt, of hoe ze samen een bouwsel maken.

Nadelen van verticale groepen

1. Minder aandacht voor individuele leeftijdsgroepen

Een nadeel van verticale groepen is dat de aandacht van de medewerkers zich niet specifiek richt op één leeftijdsgroep. Activiteiten zijn vaak georganiseerd voor de groep als geheel, wat betekent dat de begeleiding minder gericht is op de specifieke behoeften van bijvoorbeeld een baby of een peuter.

2. Minder leeftijdsgenoten

In een verticale groep zit een kind minder vaak in een groep met leeftijdsgenoten. Voor sommige kinderen is dit een nadeel, omdat interacties met gelijke leeftijdgenoten belangrijk zijn voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden zoals delen, samenwerken en communiceren.

3. Moeilijkere aandachtsverdeling voor medewerkers

Er wordt melding gemaakt van het feit dat pedagogisch medewerkers in verticale groepen vaak meer uitdagingen ondervinden bij het verdelen van aandacht. Het begeleiden van kinderen op verschillende ontwikkelingsniveaus vraagt veel aanpassing en flexibiliteit van de medewerkers. In een enquête die is vermeld in een van de bronnen, gaven zelfs 79% van de pedagogisch professionals aan liever te werken in een horizontale groep, omdat ze het moeilijker vinden om aandacht te verdelen in verticale groepen.

Verticale groepen in de praktijk

In een verticale groep is het belangrijk dat de opvang een duidelijke pedagogische visie heeft. De activiteiten en de begeleiding moeten aansluiten bij de behoeften van kinderen op verschillende ontwikkelingsniveaus. Dit vraagt om flexibiliteit, creativiteit en goede communicatie tussen de medewerkers.

Een voorbeeld van hoe een verticale groep in de praktijk werkt, is gegeven in een vacature van een pedagogisch medewerker bij een kinderopvang in Gouda. Daar wordt gewerkt met een verticale groep waarin kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar zitten. De visie is gericht op spelend leren, respect en persoonlijke aandacht. Dit toont aan dat verticale groepen, indien goed begeleid, een waardevolle leefomgeving kunnen zijn voor kinderen.

Wat is belangrijk voor ouders?

Wanneer ouders overwegen of een verticale groep geschikt is voor hun kind, is het belangrijk om rekening te houden met een aantal factoren:

1. Ontwikkelingsniveau van het kind

Als een kind op een bepaald ontwikkelingsniveau extra aandacht nodig heeft, kan een verticale groep een uitdaging zijn. Ouders kunnen hierbij in overleg treden met de opvang om te zien of de groepsindeling aansluit bij de behoeften van hun kind.

2. Sociale vaardigheden en interactie

Als ouders willen dat hun kind vaak interacteert met leeftijdsgenoten, is een horizontale groep mogelijk beter. In een verticale groep is er meer kans op interacties met oudere kinderen, wat ook een voordeel kan zijn, afhankelijk van de leeftijd en persoonlijkheid van het kind.

3. Eenheid in de groep

Lange groepsstabiliteit in verticale groepen kan een voordeel zijn voor kinderen die zich snel aanpassen en relaties met zowel medewerkers als andere kinderen willen opbouwen.

Kwaliteit en keuze van de opvang

De kwaliteit van een kinderopvang met verticale groepen hangt sterk af van de pedagogische visie, de ervaring van de medewerkers, en de manier waarop activiteiten en begeleiding worden afgestemd op de leeftijdsgroepen. Het is daarom belangrijk dat ouders tijdens een bezoek aan de opvang aandacht besteden aan hoe de groep in elkaar zit, hoe activiteiten worden georganiseerd, en hoe de medewerkers met de kinderen omgaan.

Conclusie

Verticale groepen in de kinderopvang bieden zowel voordelen als uitdagingen. Aan de ene kant is er de mogelijkheid tot langere groepsstabiliteit, leerprocessen via leeftijdsverschillen en een rijke leefomgeving. Aan de andere kant kan het moeilijker zijn om specifieke aandacht te geven aan de behoeften van kinderen in een bepaalde leeftijdsgroep. Het is belangrijk dat ouders goed informeerd zijn over de groepsindelingen in de kinderopvang en deze afwegen tegen de wensen en behoeften van hun kind.

Zowel voor ouders als voor opvangers is het essentieel dat de keuze voor een horizontale of verticale groep goed aansluit bij de pedagogische visie en de doelen voor de kinderontwikkeling. Door deze factoren in overweging te nemen, kan een betere keuze worden gemaakt die het beste aansluit bij de kinderen en hun groei.

Bronnen

1. Kinderopvang; Horizontale en verticale groepen
2. Horizontale en verticale groepen op de kinderopvang
3. Voor- en nadelen horizontale en verticale groepen
4. Pedagogisch Medewerker verticale groep - locatie Gouda
5. Wat betekent een horizontale of verticale groep op de kinderopvang?
6. Horizontaal versus verticaal: wat is kwalitatief het beste voor de kinderen?