Zindelijkheidstraining bij kinderen van 2 jaar: Tips en stappenplan voor ouders
juni 18, 2025
Atopisch eczeem is een veelvoorkomende huidaandoening die vaak op jonge leeftijd begint. Ongeveer 15 tot 20 procent van de kinderen lijdt aan deze aandoening, hoewel dit percentage bij volwassenen lager ligt, tussen de 1 en 3 procent. De aandoening kenmerkt zich door een langdurige en jeukende ontsteking van de huid en is niet besmettelijk. Hoewel de exacte oorzaak nog niet volledig duidelijk is, speelt een erfelijke aanleg een belangrijke rol. Dit artikel biedt een overzicht van de herkenning, behandeling en preventie van atopisch eczeem bij kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Atopisch Eczeem?
Atopisch eczeem, ook wel constitutioneel eczeem genoemd, is een aandoening die vaak gepaard gaat met andere allergische aandoeningen zoals astma, hooikoorts en voedselallergieën. Deze aandoeningen vormen samen het ‘atopisch syndroom’. Een kind met atopisch eczeem heeft vaak familieleden met één of meerdere van deze aandoeningen. Het is belangrijk te benadrukken dat atopisch eczeem niet genezen kan worden, aangezien het genetisch bepaald is. Er zijn echter wel manieren om de symptomen te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Herkenning van Atopisch Eczeem bij Verschillende Leeftijden
De manier waarop atopisch eczeem zich manifesteert, verschilt afhankelijk van de leeftijd van het kind.
- Baby's en kinderen jonger dan 2 jaar: De uitslag verschijnt vaak in het gezicht (wangen en voorhoofd), op de ellebogen, knieën, buik en rug.
- Kinderen van 2 jaar en ouder: De uitslag komt vaker voor aan de binnenkant van de ellebogen, achter de knieën, op de polsen, enkels en in de nek. Ook rond de ogen kan eczeem voorkomen. Vanaf 12 jaar kan het ook rond de mond en op de handen verschijnen.
De huid is vaak droog, schilferig en jeukerig. Bij baby's kan eczeem zich uiten als melkkorstjes op de hoofdhuid.
Oorzaken en Risicofactoren
De oorzaak van atopisch eczeem is complex en multifactorieel. Een erfelijke aanleg speelt een cruciale rol. Kinderen met een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen hebben een grotere kans om eczeem te ontwikkelen. De huid van kinderen met atopisch eczeem heeft een afwijkende barrièrefunctie, waardoor vocht sneller verloren gaat en irriterende stoffen gemakkelijker de huid kunnen binnendringen. Daarnaast is de afweer in de huid vaak overactief, wat leidt tot ontstekingen.
Het is belangrijk om te benadrukken dat eczeem geen allergie is en niet veroorzaakt wordt door iets dat het kind eet, drinkt, aanraakt of inademt. Echter, in zeldzame gevallen kan een voedselallergie een opflakkering van eczeem uitlokken, met duidelijke en herhaalde reacties.
Behandeling van Atopisch Eczeem
De behandeling van atopisch eczeem is gericht op het verminderen van de symptomen en het herstellen van de huidbarrière.
- Dagelijkse huidverzorging: Het is essentieel om de huid dagelijks te hydrateren met een vette crème of zalf, direct na het baden. Dit helpt om de huidbarrière te herstellen en uitdroging te voorkomen.
- Beperkt wassen: Was het kind niet te vaak (2-3 keer per week), te lang of te warm. Gebruik zo min mogelijk zeep en kies voor pH-neutrale, parfumvrije wasoliën.
- Kledingkeuze: Kleed het kind in loszittende kleding van katoen en vermijd ruwe stoffen zoals wol.
- Jeuk verminderen: Houd de nagels kort of doe baby’s katoenen wantjes aan om krabben te voorkomen.
- Medicatie: Bij ernstige opflakkeringen kan de arts een hormoonzalf voorschrijven om de ontsteking te remmen en de jeuk te verminderen. Het is belangrijk om de instructies van de arts nauwkeurig op te volgen.
- Antihistaminica: In sommige gevallen kunnen antihistaminica worden voorgeschreven om de jeuk te verminderen, vooral bij kinderen vanaf 1 jaar.
Preventie en Omgevingsfactoren
Hoewel atopisch eczeem niet te voorkomen is, kunnen bepaalde maatregelen genomen worden om opflakkeringen te verminderen.
- Vermijd irriterende stoffen: Vermijd contact met irriterende stoffen zoals zeep, schoonmaakmiddelen en ruwe kleding.
- Controleer de omgeving: Zorg voor een goede ventilatie en vermijd oververhitting.
- Stress verminderen: Probeer stress te verminderen, aangezien dit eczeem kan verergeren.
- Voeding: Er is geen bewijs dat het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen eczeem verbetert, tenzij er sprake is van een aangetoonde voedselallergie.
Allergietesten en de Rol van Voeding
Een allergietest wordt niet altijd aanbevolen, tenzij er aanwijzingen zijn voor een acute allergische reactie. Het vermijden van allergenen lost eczeem meestal niet op. In sommige gevallen kan het echter verstandig zijn om met een dermatoloog te overleggen over allergietesten, bijvoorbeeld als het eczeem ondanks een goed opgevolgd behandelplan niet verbetert of telkens opvlamt na het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Het is belangrijk om voedingsmiddelen alleen te verwijderen na overleg met een arts om tekorten te voorkomen.
Verloop en Prognose
Atopisch eczeem kan in de loop der tijd veranderen. Bij veel kinderen verdwijnen de symptomen voor de leeftijd van 2 jaar. Ongeveer de helft van de kinderen heeft minder klachten in de puberteit, maar bij 50% kunnen de symptomen terugkomen. De ernst van het eczeem, de duur van de aandoening en de aanwezigheid van atopie zijn factoren die het persisteren van de aandoening kunnen voorspellen.
Wanneer een Arts Raadplegen?
Het is belangrijk om een arts te raadplegen als:
- De zelfzorgmaatregelen niet helpen.
- De huid open of geïnfecteerd raakt.
- Het kind moeite heeft met de jeuk of slaapproblemen heeft.
Conclusie
Atopisch eczeem is een veelvoorkomende huidaandoening bij kinderen die gekenmerkt wordt door een jeukende, ontstoken huid. Hoewel de aandoening niet te genezen is, kunnen de symptomen effectief beheerd worden door middel van dagelijkse huidverzorging, het vermijden van irriterende stoffen en eventueel medicatie. Het is belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling. Door een goede verzorging en preventieve maatregelen kan de kwaliteit van leven van kinderen met atopisch eczeem aanzienlijk verbeterd worden.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
