Werken in de kinderopvang zonder diploma: mogelijkheden en opleidingspaden

Werken in de kinderopvang is voor velen een bijzonder zinvolle en betekenisvolle carrière. Kinderen helpen met hun ontwikkeling, zorgen voor hun welzijn en meewerken aan een positieve start in het leven zijn essentiële onderdelen van deze baan. Toch stelt men zich vaak de vraag of het mogelijk is om in de kinderopvang te werken zonder het benodigde diploma. Uit de beschikbare informatie blijkt dat dit inderdaad mogelijk is, maar dat het meestal vereist dat je tegelijkertijd een opleiding volgt. Dit artikel bespreekt de verschillende mogelijkheden voor wie zonder diploma wil werken in de kinderopvang, met aandacht voor opleidingspaden, werk-en-leertrajecten en de voorwaarden voor het werken in de sector.

Werken en leren tegelijk: werk-leertrajecten

Een veelvoorkomende oplossing voor wie zonder diploma wil werken in de kinderopvang is het zogenaamde werk-leertraject. Deze trajecten zijn bedoeld om mensen direct aan het werk te zetten, terwijl zij tegelijkertijd hun benodigde kwalificaties opbouwen.

In de praktijk betekent dit dat je bij een kinderopvangorganisatie aan de slag gaat, waarbij je een bepaalde hoeveelheid uren per week werkt en daarnaast een opleiding volgt. De opleiding wordt meestal georganiseerd in samenwerking met een opleidingsinstituut of ROC. De inhoud van de opleiding richt zich op de essentiële vaardigheden en kennis die nodig zijn om als pedagogisch medewerker te functioneren.

Deze werkwijze maakt het mogelijk om zowel ervaring op te doen als een officieel diploma te behalen. Veel werkgevers in de kinderopvangsector ondersteunen deze trajecten en betalen zelfs een deel van de opleiding of het hele traject. Dit is een win-winsituatie: je ontvangt direct een salaris en bouwt tegelijkertijd je kwalificatie op, waardoor je uiteindelijk volledig gekwalificeerd bent om in de kinderopvang te blijven werken.

BBL-opleidingen: een praktische oplossing

Een concrete vorm van werk-en-leertraject is de BBL-opleiding (BedrijfsBeroeps Leerling). Deze opleiding is bedoeld voor mensen die direct aan de slag willen in de kinderopvang en tegelijkertijd hun opleiding volgen. De BBL-opleiding is meestal van maximaal twee jaar en vereist dat je werkt 16 tot 24 uur per week op locatie en één (dag)deel per week naar school gaat.

De inhoud van deze opleiding is gericht op het opleiden tot pedagogisch medewerker op mbo-niveau 3 of 4. Deze opleidingen zijn erkend en voldoen aan de wettelijke kwalificatie-eisen voor het werken in de kinderopvang. De BBL-opleiding biedt daarmee een concrete weg voor wie zonder diploma wil werken en tegelijkertijd de benodigde kwalificatie wil behalen.

Voorbeeld: Partou biedt deze BBL-opleiding intern aan in samenwerking met Variva en ROC Midden Nederland. Na afronding ontvangt de medewerker een erkend mbo-diploma. Deze aanpak maakt het mogelijk om direct aan de slag te gaan, terwijl je je kwalificatie opbouwt.

Alternatieve paden: certificaten en groepshulp

Niet iedereen wil of hoeft een volledige opleiding tot pedagogisch medewerker te volgen. Voor wie zonder diploma wil werken in de kinderopvang, zijn er ook alternatieve paden beschikbaar. Een voorbeeld is het volgen van drie mbo-certificaten die onderdeel zijn van de mbo-3 opleiding Pedagogisch Medewerker Kinderopvang. Met deze certificaten voldoe je al aan de eisen voor het beroep, zonder het volledige diploma te hoeven halen.

Daarnaast is er ook de mogelijkheid om te starten als groepsondersteuner. Dit is een positie waarin je ondersteunende taken uitvoert, zoals het verzorgen van kinderen, het voorbereiden van activiteiten en het ondersteunen van de pedagogische medewerkers. Deze positie vereist minder kwalificaties en kan een begin zijn voor wie zonder diploma wil werken in de kinderopvang.

Wettelijke kwalificatie-eisen en benodigde diploma’s

Hoewel het mogelijk is om zonder diploma te starten in de kinderopvang, zijn er wettelijke kwalificatie-eisen die je uiteindelijk moet voldoen. Deze eisen zijn vastgelegd in de CAO kinderopvang en het Wet- en regelgevingssysteem voor de kinderopvang. Om in de kinderopvang te mogen werken, moet je een diploma hebben dat voldoet aan deze eisen.

De volgende diploma’s zijn erkend:

• Pedagogisch medewerker kinderopvang – mbo 3
• Gespecialiseerd pedagogisch medewerker – mbo 4
• HBO pedagogiek
• HBO associate degree pedagogisch educatief medewerker
• Sociaal pedagogisch werker 3 of 4
• Onderwijsassistent
• Activiteitenbegeleiding

Als je zonder diploma wil starten, is het essentieel om een traject te kiezen dat leidt tot zo’n erkend diploma. Zowel werk-en-leertrajecten als BBL-opleidingen zijn daarvoor geschikt.

Personen met een vooropleiding: HAVO, VWO of MBO-3

Als je al een vooropleiding hebt op HAVO, VWO of MBO-3 niveau, ben je in een gunstige positie om een werk-leertraject of BBL-opleiding te volgen. Deze vooropleiding is vaak voldoende om toegang te krijgen tot een opleiding tot pedagogisch medewerker.

Bijvoorbeeld, CompaNanny biedt een betaalde BBL-opleiding aan waarbij je in één jaar tijd een niveau 4 diploma kunt behalen. Na afronding van de opleiding ontvang je direct een jaarcontract bij de organisatie. Dit is een efficiënte manier om zowel je diploma als werkervaring op te bouwen.

Werk-en-leertrajecten in de praktijk

Werk-en-leertrajecten zijn in de praktijk vaak gecombineerd met een persoonlijk ontwikkelplan. Dit betekent dat je samen met je werkgever en opleidingsinstelling een plan maakt waarin jouw opleiding, werktaken en ontwikkelingsdoelen worden uitgelegd. Deze aanpak zorgt ervoor dat je op maat wordt opgeleid en dat je vorderingen worden gevolgd.

Deze trajecten worden vaak aangeboden door kinderopvangorganisaties die bewust werken aan het ontwikkelen van hun eigen medewerkers. Zo ondersteunen zij mensen zonder diploma om een carrière op te bouwen in de kinderopvangsector.

De rol van de werkgever in het opleidingsproces

Werkgevers in de kinderopvangsector spelen een belangrijke rol in het opleidingsproces. Vele organisaties ondersteunen hun medewerkers door bijvoorbeeld een deel van de opleiding te betalen, flexibele werktijden te bieden of een persoonlijk ontwikkelplan op te stellen.

Bijvoorbeeld, Humankind biedt een traject aan waarbij je direct aan de slag kunt in een kinderopvang-opleidingslocatie, terwijl je tegelijkertijd je diploma opbouwt. Ook betalen ze jouw opleiding mee, zodat je niet alleen ervaring opdoet, maar ook financieel ondersteund wordt. Dit maakt het mogelijk voor mensen zonder diploma om toch een carrière in de kinderopvang te starten.

Aanvullende informatie: personeelstekort in de kinderopvang

De kinderopvangsector is momenteel sterk in de groei, maar er is ook sprake van een personeelstekort. Oorzaken van dit tekort zijn onder andere het gebrek aan geschikte kandidaten (78 procent), ziekteverzuim (64 procent) en uitstroom van personeel (45 procent).

Dit betekent dat er veel vacatures zijn voor mensen die willen werken in de kinderopvang, ook zonder diploma. Het personeelstekort biedt daardoor ook kansen voor zij-instromers en mensen die een carrière willen starten in de sector. Werkgevers zijn vaak bereid om mensen zonder diploma aan te nemen, zolang ze bereid zijn om mee te groeien en hun kwalificaties op te bouwen.

Werken in de kinderopvang: wat is fulltime?

Volgens de CAO kinderopvang is een fulltime contract in de kinderopvang 36 uur per week. In de praktijk werken medewerkers in de kinderopvang gemiddeld langer dan medewerkers in de buitenschoolse opvang. Dit is te verklaren door de aard van de werkzaamheden en de verantwoordelijkheden die gepaard gaan met het werken in de kinderopvang.

Competenties voor helpende plus

Een van de posities die je zonder diploma kunt starten is helpende plus. Dit is een beroep waarbij je ondersteunende taken uitvoert in de zorg en welzijn. Hoewel het niet per se moeilijk is, vereist het wel een aantal competenties, zoals communicatievaardigheden, praktisch inzicht en empathie.

De opleiding Helpende Plus niveau 2 duurt binnen 6 maanden, waarbij je werkt én leert. Na afronding ben je gekwalificeerd voor dit beroep, wat een goede start kan zijn voor wie wil werken in de kinderopvang zonder direct een volledig diploma.

Conclusie

Werken in de kinderopvang zonder diploma is mogelijk, maar vereist meestal het volgen van een opleiding of werk-en-leertraject. Er zijn verschillende paden beschikbaar, zoals BBL-opleidingen, werk-en-leertrajecten en certificaten, die je kunnen helpen om je kwalificatie op te bouwen terwijl je direct aan de slag gaat. Deze trajecten worden vaak ondersteund door werkgevers die bereid zijn om medewerkers te ontwikkelen en te kwalificeren.

Voor mensen met een vooropleiding op HAVO, VWO of MBO-3 niveau is het mogelijk om direct aan de slag te gaan en tegelijkertijd hun diploma op te bouwen. Werkgevers spelen een cruciale rol in het opleidingsproces, en velen ondersteunen hun medewerkers met financiële bijdragen, persoonlijke ontwikkelplannen en een flexibele aanpak.

Het personeelstekort in de kinderopvangsector biedt ook kansen voor mensen die willen starten zonder diploma. Met de juiste ondersteuning en een bereidheid om mee te groeien, is het mogelijk om een betekenisvolle carrière op te bouwen in de kinderopvang.

Bronnen

1. Humankind – Werken in de kinderopvang zonder diploma en opleiding
2. Kinderopvang Werkt – Nog niet gekwalificeerd
3. Kinderopvang Morgen – Werken in de kinderopvang zonder diploma
4. Babyhelp – Heb je een diploma nodig om in een kinderopvang te werken?
5. Werken bij Kinderrijk – Werk- en leertrajecten zonder diploma
6. Werken bij Partou – Werken in de kinderopvang zonder diploma
7. Werken bij CompaNanny – Werken in de kinderopvang zonder diploma