Kinderopvang in Nederland: Veilig, flexibel en gericht op ontwikkeling
juli 15, 2025
Het ontwikkelen van talent en het aantrekken van nieuwe medewerkers is essentieel voor het functioneren van de kinderopvangsector. Ondanks de intrinsieke motivatie van veel werknemers, blijft de sector worstelen met personeelstekorten en het afwijkende imago van de beroepsprofiel. Daarom is het Ontwikkelpad kinderopvang ontwikkeld, een initiatief dat gericht is op het vergroten van de instroom en het bevorderen van de doorgroei van medewerkers in de sector. Dit artikel biedt een overzicht van het ontwikkelpad, de doelen, de doelgroepen, de werkwijze, en de huidige ontwikkelingen.
Wat is het Ontwikkelpad kinderopvang?
Het Ontwikkelpad kinderopvang is een sectoraal initiatief dat is ontwikkeld in samenwerking met de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de Sociale Bescherming Brancheorganisatie (SBB). Het pad is bedoeld om mensen te ondersteunen bij het instromen en doorgroeien in de kinderopvangsector. Het biedt een gestructureerde leerlijn die aansluit bij de werkpraktijk en de opleidingen in de sector.
Het pad richt zich zowel op huidige werknemers als op werkzoekenden die niet voldoen aan de standaard kwalificatie-eisen. Het is vooral gericht op mensen die moeite hebben met direct instromen als pedagogisch professional. Denk hierbij aan nieuwkomers, Oekraïense ontheemden of mensen die langdurig bijstandsgerechtigd zijn. Het initiatief helpt deze groepen bij het opbouwen van relevante werkervaring en competenties, waardoor zij geleidelijk aan een plek in de sector kunnen vinden.
Instapfunctie: groepshulp
Een belangrijk onderdeel van het Ontwikkelpad is de instapfunctie groepshulp. Deze functie is bedoeld voor mensen zonder vooropleiding of werkervaring. Aan deze functie zijn geen kwalificatie-eisen verbonden, waardoor zij makkelijker kunnen starten in de kinderopvangsector. Groepshulpen kunnen zich verder ontwikkelen door tijdens het werk (een deel van) een mbo-opleiding te volgen.
In dit kader is het certificaat «Ondersteuning in de kinderopvang» ontwikkeld, dat aansluit bij de mbo-opleiding Helpende Zorg en Welzijn op niveau 2. Dit certificaat biedt een eindstation voor groepshulpen die niet verder willen of kunnen opleiden, maar ook een opstap naar hogere niveaus. De leerlijn is op maat gemaakt en biedt duidelijke doorgroeimogelijkheden, zoals het volgen van mbo-3 certificaten of zelfs het doorstromen naar hbo-opleidingen.
Doelgroepen en inclusie
Het Ontwikkelpad is niet alleen bedoeld voor mensen zonder vooropleiding, maar ook voor diegenen die een andere opleiding hebben afgerond, zoals een mbo 3-opleiding in een andere richting. Het pad maakt het mogelijk om deze groepen in te sluiten en te laten doorgroeien naar pedagogisch medewerker of zelfs hbo-niveau. Dit is een gevolg van de aanbeveling van de leden Van Beukering-Huijbregts en Sahla (D66), die de regering verzoeken om ervoor te zorgen dat iedereen die dat wil en veilig kan werken met kinderen, een kans krijgt in de kinderopvangsector.
Daarnaast is er aandacht voor jongere generaties en hbo+-doelgroepen, die vaak een tijdelijk traject in de kinderopvang zien als een opstap naar een andere studie of functie. Het rapport stelt voor om deze kandidaten tijdelijk te behouden, zolang zij relevante ervaring opdoen en zich professioneel ontwikkelen. Duidelijkheid over doorgroeimogelijkheden is daarbij van groot belang.
De werkwijze van het Ontwikkelpad
Het Ontwikkelpad is een op maat gemaakt leerpad dat op verschillende niveaus is gestructureerd. Het biedt ondersteuning bij het opbouwen van competenties, het volgen van opleidingen en het opbouwen van werkervaring. Werkgevers kunnen kiezen uit diverse ondersteunende maatregelen, zoals de SLIM-subsidie, die uitgebreid is om groepshulpen beter te ondersteunen. Daarnaast zijn er interactieve sessies georganiseerd waarbij werkgevers informatie krijgen over het pad, de waarde van groepshulpen, en de praktische implementatie.
Deze sessies zijn gericht op het delen van kennis en ervaringen, zowel tussen werkgevers als tussen werkgevers en de brancheorganisaties. Daarnaast is er aandacht voor de individuele behoeften en uitdagingen op het gebied van personeel. Werkgevers kunnen zich aanmelden voor sessies in verschillende regio’s, zoals Lelystad en Hilversum, waarin de opzet en de voordelen van het Ontwikkelpad worden toegelicht.
Groei naar hogere niveaus
Het pad is niet alleen gericht op het starten in de sector, maar ook op het doorgroeien naar hogere functies. Naast het certificaat voor groepshulpen zijn er mbo-3 certificaten beschikbaar, zoals ‘Pedagogisch klimaat in de kinderopvang’, ‘Ontwikkeling en spelen stimuleren in de kinderopvang’ en ‘Professioneel samenwerken en communiceren in de kinderopvang’. Deze certificaten zijn gericht op het versterken van pedagogische vaardigheden en het werken in teamverband.
Daarnaast is er aandacht voor de duale leerroute voor hbo-studenten, die na afronding van hun opleiding kwalificeren om te werken als beroepskracht. Deze studenten combineren hun opleiding met praktijkervaring in een kindercentrum of gastouderbureau. De duale leerroute is een manier om jonge medewerkers te binden aan de sector en hen te ondersteunen bij hun verdere ontwikkeling.
Het imago van kinderopvang en de rol van campagnes
Het imago van de kinderopvangsector is volgens onderzoek beperkt en vaak negatief. Veel mensen associëren kinderopvang met hard werken voor een laag loon en weinig doorgroeimogelijkheden. Het werk wordt vaak gezien als puur verzorgend, zonder pedagogische dimensie. Dit leidt tot een tekort aan kandidaten, vooral bij groepen met hoger onderwijs.
Daarom is het belangrijk dat de sector haar imago verbetert. Arbeidsmarktcampagnes blijven daarom noodzakelijk om mensen te informeren over de werkelijkheid van het werk in de kinderopvang en de kansen voor instroom en doorgroei. Het Ontwikkelpad is een onderdeel van deze inspanningen en helpt bij het versterken van het imago van de sector.
Uitbreiding en toekomstplannen
Het Ontwikkelpad is sinds november 2023 in gebruik en wordt momenteel verder uitgebouwd. Een eerste concept van de uitbreiding is in november 2024 online gesteld. De plannen zijn gericht op het maken van doorgroeimogelijkheden naar hbo-niveaus en het inschakelen van mensen met een mbo 3-opleiding in andere richtingen. Dit is gericht op het vergroten van de diversiteit in de sector en het verhogen van de aantrekkingskracht voor mensen die nog niet direct in de kinderopvang willen starten.
Daarnaast is er aandacht voor de SLIM-subsidie, die uitgebreid wordt om groepshulpen beter te ondersteunen. De subsidie helpt bij het opbouwen van een stabiel team en het aanbieden van trainingen en ondersteuning voor medewerkers in het begin van hun loopbaan.
Conclusie
Het Ontwikkelpad kinderopvang is een belangrijk initiatief om de instroom en doorgroei in de kinderopvangsector te bevorderen. Het biedt kansen voor mensen zonder vooropleiding, nieuwkomers, en andere groepen die moeite hebben met direct instromen. Het pad helpt hen bij het opbouwen van competenties, het volgen van opleidingen, en het maken van een plek in de sector. Daarnaast biedt het duidelijke doorgroeimogelijkheden naar hogere functies en niveaus, waardoor jonge medewerkers en hbo-studenten aan de sector worden gebonden.
Het pad is niet alleen gericht op het oplossen van personeelstekorten, maar ook op het verbeteren van het imago van de sector en het aanbieden van een eerlijke toegang tot de beroepsprofiel. Het initiatief is een samenwerking tussen de brancheorganisaties en de overheid en wordt verder uitgebouwd om meer kansen te bieden voor een breedere doelgroep. Het Ontwikkelpad is dus een stap in de richting van een inclusieve, duurzame en toekomstbestendige kinderopvangsector.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
