Kinderbijslag: hoeveel kinderen kunnen er recht op hebben?
juni 19, 2025
Buikpijn is een veelvoorkomende klacht bij kinderen, en kan ouders en verzorgers zorgen baren. De oorzaken van buikpijn zijn divers, variërend van onschuldige darmkrampjes tot ernstiger aandoeningen. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijke oorzaken van buikpijn bij kinderen, hoe deze te herkennen, en wanneer het noodzakelijk is om medische hulp te zoeken. De informatie is gebaseerd op richtlijnen en inzichten uit verschillende bronnen, met als doel ouders en verzorgers te informeren en te ondersteunen.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische buikpijn. Acute buikpijn wordt gedefinieerd als pijn die minder dan één week aanhoudt, terwijl chronische buikpijn langer dan één week duurt. De aanpak en de mogelijke oorzaken verschillen tussen deze twee vormen. Acute buikpijn kan plotseling ontstaan of geleidelijk aan, en kan continu aanwezig zijn of in aanvallen voorkomen. De ernst en duur van de pijnaanvallen, de locatie van de pijn, en eventuele uitstraling zijn belangrijke factoren bij het beoordelen van de oorzaak.
Een breed scala aan aandoeningen kan acute buikpijn veroorzaken. Bij baby's en jonge kinderen kunnen darmkrampjes een veelvoorkomende oorzaak zijn. Deze krampjes worden gekenmerkt door periodes van heftig huilen, zonder dat er sprake is van andere symptomen zoals koorts of braken. Een andere veelvoorkomende oorzaak is een maag-darmontsteking (gastro-enteritis), vaak gepaard gaand met diarree, braken, koorts en verminderde eetlust.
Bij oudere kinderen kunnen andere oorzaken een rol spelen, zoals een blindedarmontsteking, urineweginfectie, of een buiktrauma. Een blindedarmontsteking veroorzaakt vaak pijn rechtsonder in de buik, terwijl een blaasontsteking gepaard kan gaan met buikpijn en koorts. Bij meisjes in de tienerleeftijd moet ook rekening worden gehouden met menstruatiegerelateerde pijn.
Chronische buikpijn is complexer en vereist een zorgvuldige evaluatie. In veel gevallen wordt geen duidelijke somatische oorzaak gevonden. Mogelijke oorzaken van chronische buikpijn zijn onder andere functionele buikpijn, het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), chronische darmontsteking, voedselovergevoeligheid, en psychosomatische factoren.
Functionele buikpijn wordt gekenmerkt door aanhoudende buikpijn zonder aanwijsbare organische oorzaak. Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een aandoening die gepaard gaat met buikpijn, veranderingen in de stoelgang (diarree en/of obstipatie), en een opgeblazen gevoel. Chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kan ook chronische buikpijn veroorzaken, vaak in combinatie met andere symptomen zoals bloed bij de ontlasting en gewichtsverlies.
Naast de pijn zelf, zijn er bepaalde symptomen die reden tot bezorgdheid kunnen zijn en een onmiddellijk bezoek aan de dokter vereisen. Deze alarmsymptomen omvatten hevige buikpijn, ernstig zieke indruk, bloedbraken, aanhoudend braken, sufheid, en ontroostbaar huilen. Ook rectaal bloedverlies, koorts, en moeite met plassen zijn signalen die niet genegeerd mogen worden.
Bij acute buikpijn is het belangrijk om te letten op de aard van de pijn, de locatie, en eventuele uitstraling. Een acuut begin van de pijn, in combinatie met koorts en braken, kan wijzen op een ernstige infectie of een andere acute aandoening. Bij chronische buikpijn is het belangrijk om te observeren of de pijn constant aanwezig is of in aanvallen komt, en of er andere symptomen aanwezig zijn, zoals gewichtsverlies, vermoeidheid, of veranderingen in de stoelgang.
De diagnostiek van buikpijn bij kinderen omvat een grondige anamnese (vraaggesprek), lichamelijk onderzoek, en eventueel aanvullend onderzoek, zoals bloedonderzoek, urineonderzoek, en beeldvormend onderzoek (bijvoorbeeld een echo of röntgenfoto). De anamnese omvat vragen over de duur van de klachten, de aard van de pijn, de locatie, eventuele uitstraling, en andere symptomen.
De behandeling van buikpijn is afhankelijk van de oorzaak. Bij een infectie kan een antibioticum nodig zijn, terwijl bij obstipatie laxeermiddelen of vezelrijke voeding kunnen worden voorgeschreven. Bij functionele buikpijn is de behandeling gericht op het verminderen van de symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven, bijvoorbeeld door middel van pijnstillers, ontspanningsoefeningen, en psychologische begeleiding.
Het is belangrijk om te weten wanneer een bezoek aan de dokter noodzakelijk is. Bij acute buikpijn met alarmsymptomen, zoals hevige pijn, ernstige ziekteverschijnselen, of bloedbraken, moet onmiddellijk medische hulp worden gezocht. Bij chronische buikpijn die langer dan twee weken aanhoudt, of die gepaard gaat met andere symptomen zoals gewichtsverlies, koorts, of veranderingen in de stoelgang, is het raadzaam om een afspraak te maken met de huisarts.
Een huisarts kan de ernst van de klachten beoordelen, een diagnose stellen, en een passende behandeling voorschrijven. In sommige gevallen kan een verwijzing naar een specialist (bijvoorbeeld een kinderarts of een gastro-enteroloog) nodig zijn.
Hoewel niet alle oorzaken van buikpijn te voorkomen zijn, zijn er wel maatregelen die genomen kunnen worden om het risico te verminderen. Een gezonde levensstijl, met een evenwichtig dieet, voldoende beweging, en voldoende slaap, kan bijdragen aan een goede spijsvertering en een sterker immuunsysteem. Het vermijden van stress en het aanleren van gezonde copingmechanismen kan ook helpen om psychosomatische oorzaken van buikpijn te voorkomen.
Sommige aandoeningen, zoals de ziekte van Henoch-Schönlein en familiale mediterrane koorts (FMF), kunnen buikpijn veroorzaken. De ziekte van Henoch-Schönlein is een immuungemedieerde vasculitis die voornamelijk bij kinderen voorkomt en gekenmerkt wordt door purpura, gewrichtspijn, buikpijn en glomerulonefritis. FMF is een autosomaal recessieve erfelijke aandoening die voornamelijk voorkomt in het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten, en gekenmerkt wordt door recidiverende koortsaanvallen met buikpijn, gewrichtspijn, en pijn in de borst.
Buikpijn bij kinderen is een veelvoorkomende klacht met een breed scala aan mogelijke oorzaken. Het is belangrijk om de symptomen zorgvuldig te observeren, en om medische hulp te zoeken bij alarmsymptomen of aanhoudende klachten. Een grondige diagnostiek en een passende behandeling zijn essentieel om de oorzaak van de buikpijn te achterhalen en de symptomen te verlichten. Door een gezonde levensstijl te bevorderen en stress te vermijden, kan het risico op buikpijn worden verminderd.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet