Zindelijkheidstraining bij kinderen van 2 jaar: Tips en stappenplan voor ouders
juni 18, 2025
Aarsmaden komen vaak voor bij kinderen, met name peuters, dreumesen en kleuters. Hoewel ze ongevaarlijk zijn, kunnen ze erg vervelend zijn door de jeuk die ze veroorzaken. Deze infectie is goed te behandelen, maar vereist aandacht voor hygiëne om herbesmetting te voorkomen. Dit artikel biedt een overzicht van aarsmaden, inclusief hoe ze worden verspreid, herkend, behandeld en hoe ze kunnen worden voorkomen.
Wat zijn Aarsmaden?
Aarsmaden, ook wel wormpjes genoemd (Enterobius vermicularis), zijn kleine, witte wormpjes die in het darmkanaal leven. Ze zijn met het blote oog zichtbaar en ongeveer 0,5 tot 1 centimeter lang. Aarsmaden zijn parasieten, wat betekent dat ze een gastheer nodig hebben om te overleven. Ze komen met de ontlasting naar buiten, vooral ’s nachts, om eitjes te leggen rond de anus. Deze eitjes veroorzaken intense jeuk.
Hoe worden Aarsmaden Verspreid?
De verspreiding van aarsmaden gebeurt door het inslikken van microscopisch kleine eitjes. Kinderen raken gemakkelijk besmet doordat ze vaak speelgoed of hun handen in de mond stoppen en andere kinderen aanraken. De eitjes kunnen zich verspreiden via besmette oppervlakken zoals deurknoppen, toiletpotten, beddengoed, kleding en speelgoed. Als een kind krabt aan de anus, komen de eitjes onder de nagels terecht en kunnen ze zo op andere oppervlakken terechtkomen. De eitjes kunnen buiten het lichaam langere tijd besmettelijk blijven. Anders dan bij luizen, die van persoon op persoon springen, vereist de verspreiding van aarsmaden het inslikken van de eitjes. Zandbakken spelen geen rol bij de verspreiding van aarsmaden, maar kunnen wel besmet zijn met eitjes van andere wormen, zoals honden- en kattenspoelwormen.
Symptomen van Aarsmaden
Het meest kenmerkende symptoom van aarsmaden is jeuk rond de anus, die vooral ’s nachts erger wordt. Andere symptomen kunnen zijn:
- Witte wormpjes in de ontlasting, de onderbroek of het bed van het kind.
- Rusteloze nachten en slecht slapen door de jeuk.
- Prikkelbaarheid of huilerig gedrag.
- Soms buikpijn of een lichte misselijkheid.
- Rode huid, irritatie of pijn bij de billen van het kind (door het krabben).
- Bij meisjes kunnen ook de schaamlippen rood en geïrriteerd zijn.
- Oververmoeidheid en prikkelbaarheid door slecht slapen.
In zeldzame gevallen kunnen aarsmaden leiden tot een infectie van de urinewegen of de geslachtsorganen, gewichtsverlies of een infectie in de buik.
Diagnose
Een diagnose wordt meestal gesteld op basis van de symptomen. Soms kunnen de wormpjes of eitjes direct worden waargenomen rond de anus of in de ontlasting. Als een worm is gezien, kan deze in een afgesloten potje naar de huisarts worden gebracht voor bevestiging.
Behandeling van Aarsmaden
Aarsmaden zijn goed te behandelen met medicatie. In Nederland zijn er verschillende middelen zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek, zoals mebendazol. Het is belangrijk dat iedereen in het gezin behandeld wordt, ook als niet iedereen symptomen heeft, om herbesmetting te voorkomen. De behandeling bestaat meestal uit een eenmalige dosis of een herhaalde dosis na twee weken.
Naast medicatie is goede hygiëne cruciaal:
- Was de handen regelmatig en grondig, vooral na toiletgebruik en voor het eten.
- Houd de nagels kort en schoon.
- Verschoon beddengoed, ondergoed en pyjama’s dagelijks tijdens de behandeling.
- Stofzuig en maak oppervlakken goed schoon.
Preventie van Aarsmaden
Preventie is belangrijk om te voorkomen dat je kind aarsmaden krijgt of opnieuw besmet raakt. De volgende maatregelen kunnen worden genomen:
- Leer je kind goede handhygiëne aan.
- Moedig aan om niet aan de billen te krabben.
- Verschoon regelmatig beddengoed en ondergoed.
- Houd speelgoed schoon, vooral als kinderen het vaak aanraken.
- Knip de nagels van je kind kort.
- Was het beddengoed en de knuffels van je kind op een hoge temperatuur (60 graden).
- Maak oppervlakken die vaak worden aangeraakt goed schoon.
- Spoel de billen van je kind ’s ochtends af onder de douche om eitjes te verwijderen.
- Gebruik een speciale broek of pakje in de nacht om te voorkomen dat je kind krabt.
- Stop je kind niet in bad met andere kinderen om verspreiding te voorkomen.
Aarsmaden in de Opvang
Kinderen met aarsmaden hoeven niet te worden uitgesloten van de kinderopvang. Het is wel belangrijk om de ouders te waarschuwen en hen te adviseren om hun kind te laten behandelen. Ook de andere gezinsleden moeten behandeld worden om herbesmetting te voorkomen.
Wanneer een Arts Raadplegen?
Meestal verdwijnen aarsmaden vanzelf als er geen nieuwe eitjes worden ingeslikt. Als de klachten aanhouden of als er sprake is van ernstige symptomen, zoals een infectie of gewichtsverlies, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Ook bij kinderen jonger dan twee jaar is het verstandig om eerst advies te vragen aan de huisarts voordat een wormenkuur wordt gestart.
Aanvullende Tips
Sommige mensen zweren bij natuurlijke remedies, zoals knoflook of sambal en mayonaise, maar er is geen wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit hiervan. Een goede hygiëne en een wormenkuur zijn de meest effectieve manieren om aarsmaden te behandelen. Bij aanhoudende jeuk kan een verdovende zalf op en rond de anus verlichting bieden, in overleg met de huisarts.
Conclusie
Aarsmaden zijn een veelvoorkomende infectie bij kinderen die vervelende jeuk kan veroorzaken. Door de oorzaken, symptomen, behandeling en preventieve maatregelen te kennen, kunnen ouders en verzorgers effectief handelen om hun kinderen te helpen en herbesmetting te voorkomen. Een goede hygiëne en een eventuele behandeling met medicatie zijn essentieel voor een snelle en succesvolle genezing.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
