Leuke en educatieve activiteiten voor kinderopvang in de zomer
juli 14, 2025
Buitenslapen is in de afgelopen jaren steeds meer in opkomst binnen kinderopvangcentra in Nederland. Vooral ouders en verpleegkundigen stellen op basis van ervaring en observatie dat kinderen die buitenslapen vaak rustiger, dieper en langer slapen. Buitenslapen kan ook bijdragen aan een betere luchtkwaliteit, een versterkte weerstand en een betere prikkeling van de zintuigen. In dit artikel wordt ingegaan op de feiten, de voordelen en de richtlijnen die gelden bij het gebruik van buitenbedjes in kinderopvangcentra.
Voordelen van buitenslapen
Rustiger en dieper slapen
Meerdere bronnen duiden op het feit dat kinderen die buitenslapen vaak rustiger slapen. In bijvoorbeeld kinderopvangcentrum ‘t Kroontje, zoals beschreven in bron [2], gebruiken ze buitenbedjes waarin kinderen rustiger slapen. De frisse lucht en het contact met de natuur spelen hierbij een rol. Ook in de JGZ-richtlijn ‘Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen’ (bron [6]) wordt aandacht besteed aan de rol van frisse lucht en een rustige omgeving bij het verbeteren van de slaapkwaliteit.
In een verklaring van Maika de Haan, pedagogisch beleidsmedewerker bij Gezonde Kinderopvang, wordt verder benoemd dat kinderen die buitenslapen vaak rustiger zijn. Het contact met natuurgeluiden, zoals vogelgezang en ritselende bladeren, helpt kinderen tot rust te komen. Hierdoor slapen kinderen langer en wakker ze minder vaak.
Versterkte weerstand en gezonder lichaam
Een van de voornaamste voordelen van buitenslapen is de toename van vitamine D in het lichaam van kinderen. Vitamine D is essentieel voor een gezonde groei en een sterk immuunsysteem. De zonlichtstraling die bij buitenslapen opkomt, helpt kinderen bij de productie van vitamine D. In de Montessori-kinderopvang (bron [1]) wordt aangegeven dat kinderen die buitenslapen minder last hebben van verkoudheden.
Daarnaast draagt frisse lucht bij aan een betere luchtwegfunctie. Kinderen die in binnenruimtes slapen, kunnen hierdoor sneller ziek worden door eventueel verhoogde concentraties stof, allergieën of viruspartikels in de lucht. Buitenslapen vermindert het risico op ziekteverspreiding, omdat de luchtkwaliteit beter is en kinderen niet dicht op elkaar slapen.
Prikkeling van de zintuigen
Een van de educatieve voordelen van buitenslapen is de prikkeling van de zintuigen. Kinderen die buitenslapen, kunnen bewegingen van wolken, bladeren en dieren waarnemen. Geluiden van de natuur zoals vogelgezang, het ritselen van bladeren of het fluisteren van wind in de bomen helpen bij het ontwikkelen van auditieve perceptie.
In de Montessori-kinderopvang (bron [1]) wordt benoemd dat buitenslapen een waardevolle manier is om kinderen kennis te laten maken met de natuur. Deze prikkeling stimuleert de sensorische ontwikkeling van jonge kinderen en helpt hen om de wereld om zich heen beter te begrijpen.
Praktische richtlijnen voor buitenslapen
Weersomstandigheden en temperatuur
Het buitenslapen van kinderen hangt sterk af van de weersomstandigheden. In bron [7] zijn een aantal richtlijnen opgenomen die van toepassing zijn op het gebruik van buitenbedjes. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de veiligheid van de kinderen te waarborgen.
Bij temperaturen hoger dan 20 graden Celsius mogen kinderen zonder deken of in een dunne slaapzak slapen. Bij temperaturen rond de 15 graden wordt aanbevolen om een dunne slaapzak te gebruiken. Bij temperaturen rond de 10 graden wordt een winterslaapzak met mouwen aanbevolen. Bij temperaturen rond de 5 graden wordt een muts, wanten of jasje aanbevolen, mits nodig. Echter, bij temperaturen lager dan -5 graden is buitenslapen niet toegestaan.
Veiligheid en zichtbaarheid
Veiligheid staat voorop bij buitenslapen. In bron [7] is een lijst opgenomen van veiligheidsrichtlijnen. De buitenbedden moeten op een goed zichtbare plek staan, met de voorkant naar de opvang toe. De pedagogisch medewerker of gastouder moet regelmatig controleren of de kinderen er niet te koud of te warm bij liggen. Dit is aan te raden om de 10 minuten. Ook is het belangrijk om te zorgen dat zonlicht niet direct in de bedden schijnt en dat bij harde regen of wind de bedden niet nat of koud worden.
Daarnaast moeten de bedden niet snel bereikbaar zijn voor buitenstaanders. Het is aan te raden om ze op een veilige, gesloten plek te plaatsen, zodat kinderen niet in gevaar komen.
Kleding en kledingrichtlijnen
Een belangrijk aspect van buitenslapen is de kleding van de kinderen. In bron [2] en [7] worden richtlijnen opgenomen voor kleding die aangepast moet worden aan de temperatuur. Zo worden er speciale slaapzakken gebruikt die aangepast zijn aan het klimaat. Deze zaken zijn van belang om te zorgen dat kinderen warm genoeg zijn, maar niet te zwaar of ongemakkelijk liggen.
In kinderopvangcentrum ‘t Kroontje gebruiken ze ook kruiken om de bedden voor te verwarmen bij koud weer. Dit zorgt ervoor dat kinderen comfortabel slapen, ook bij lage temperaturen.
Toestemming van ouders
Buitenslapen is een keuze die wordt gedaan in overleg met de ouders. In bron [2] en [7] is te lezen dat ouders van te voren moeten instemmen met buitenslapen. In sommige gevallen is buitenslapen zelfs een luxe optie voor ouders, vooral in regio’s waar de kinderopvang centraal is gelegen en waar ouders graag even buiten werken.
Veilige en comfortabele omgeving
Om buitenslapen veilig en comfortabel te maken, is het belangrijk om te zorgen voor een goed functionerende buitenruimte. In bron [7] wordt aangegeven dat de pedagogisch medewerker of gastouder goed zicht moet hebben op de bedden. De bedden mogen niet in een directe zonstraal staan, en er moet voldoende bescherming zijn tegen wind, regen en insecten.
In kinderopvangcentrum ‘t Kroontje gebruiken ze bijvoorbeeld horrengaas om kinderen te beschermen tegen insecten. De kleuren van de bedden zijn ook speciaal gekozen: wit om de warmte tegen te houden en blauw om ongedierte af te weren.
Beleidsrichtlijnen en protocol
Om buitenslapen goed te organiseren, is het aan te raden om een duidelijk protocol op te stellen. In bron [7] is een voorbeeld van een protocol beschreven dat in de praktijk kan worden toegepast. Dit protocol bevat richtlijnen voor het gebruik van buitenbedjes, inclusief veiligheid, kleding en weersomstandigheden. Het protocol dient als leidraad voor de medewerkers en zorgt voor consistentie in het toezicht op de kinderen.
Bevindingen uit ervaring
In de praktijk merken kinderopvangcentra dat buitenslapen een positieve invloed heeft op het slapen van kinderen. In bron [4] beschrijft een ouder dat haar kindje beter slaapt in een buitenbedje. Ook andere ouders rapporteren dat kinderen die buitenslapen rustiger zijn en beter uitgerust lijken.
In een kinderopvang waar meerdere kinderen in een slaapzaal slapen, kan buitenslapen een uitkomst zijn voor kinderen die last hebben van andere geluiden. Buiten slapen betekent dat ze minder worden gestoord en dus rustiger kunnen slapen. Dit is een voordelen dat in meerdere bronnen wordt genoemd.
Veiligheid boven alles
Hoewel buitenslapen veel voordelen heeft, is veiligheid de belangrijkste prioriteit. In bron [7] en [6] wordt benoemd dat er richtlijnen zijn voor het gebruik van buitenbedjes. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de kinderen te beschermen tegen extreme weersomstandigheden, kou of warmte.
Het is belangrijk dat medewerkers goed opletten en regelmatig controleren of de kinderen er goed bij liggen. Ze moeten ook in staat zijn om te bepalen of buitenslapen op een bepaalde dag veilig is. In bijzonder koud of warm weer kan buitenslapen worden beëindigd of aangepast.
Conclusie
Buitenslapen in de kinderopvang is een praktijk die steeds meer in opkomst is. Het heeft voordelen voor de gezondheid van kinderen, zoals versterkte weerstand, rustiger slapen en prikkeling van de zintuigen. Daarnaast biedt het een uitkomst voor kinderen die last hebben van andere geluiden in een slaapzaal. Om buitenslapen veilig en effectief te maken, zijn richtlijnen en protocollen van toepassing. Deze richtlijnen zorgen voor veiligheid en comfort voor de kinderen.
Buitenslapen is een keuze die gemaakt wordt in overleg met de ouders en is gebaseerd op ervaring en observatie. Het is een praktijk die bijdraagt aan de gezondheid en ontwikkeling van kinderen, mits het op de juiste manier wordt uitgevoerd.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
