Beleidsregels en Praktijk in de Kinderopvangsector in Gorinchem
juli 14, 2025
Krentenbaard is een veelvoorkomende huidinfectie bij kinderen, veroorzaakt door bacteriën zoals Staphylococcus aureus. Het is een besmettelijke aandoening die snel kan verspreiden in collectieve instellingen zoals kinderopvangen, waar kinderen dicht op elkaar leven en vaak hetzelfde speelgoed en oppervlakken delen. Omdat kinderen vaak met hun handen aan hun gezicht gaan en niet altijd goed kunnen uitleggen wat er pijnlijk is of wat zich wanneer heeft voorgedaan, is het van belang dat zowel ouders als medewerkers van kinderopvangen goed geïnformeerd zijn over de symptomen, behandeling en voorkomingsmaatregelen van krentenbaard.
In dit artikel wordt ingegaan op de manieren waarop krentenbaard zich verspreidt binnen een kinderopvang, welke hygiënemaatregelen van belang zijn, wat de behandeling is, en hoe ouders en medewerkers samen kunnen zorgen voor een gezonde omgeving.
Hoe verspreidt krentenbaard zich?
Krentenbaard verspreidt zich vooral via directe contacten met de besmette huid, maar ook via handen of oppervlakken die door een kind zijn aangeraakt. Kinderen in een kinderopvang raken vaak voorwerpen als deurklinken, speelgoed, trapleuning en stoelen aan, waardoor bacteriën makkelijk kunnen overgaan van het ene kind naar het andere. Dit maakt het belangrijk dat regelmatig wordt schoongemaakt en dat hygiëne- en preventieprotocollen strikt worden nageleefd.
Volgens de RIVM is het voorkomen van ziekteverspreiding een kernaspect van hygiëne in collectieve instellingen. Ziekteverwekkers kunnen zich verspreiden via:
- De handen – Kinderen wassen hun handen niet altijd goed of vaak genoeg.
- Voorwerpen en oppervlakken – Deze kunnen besmet zijn door aanraking van een kind met krentenbaard.
- Voedsel en water – In mindere mate, maar kan ook een rol spelen.
Een kind met krentenbaard kan het virus of bacterie verspreiden, ook al voelt het zich verder goed. Daarom is het belangrijk om vroegtijdig op te merken of een kind krentenbaard heeft en de nodige maatregelen te nemen.
Wat zijn de symptomen van krentenbaard?
Krentenbaard maakt zich vooral kenbaar door het voorkomen van pijnlijke, soms puisterige wondjes of plekjes op de huid, meestal op de armen, handen of gezicht. De wondjes kunnen ontstoken zijn, en soms is er ook een gele of witte plak te zien. Kinderen kunnen er pijn van hebben en gaan vaak met hun handen aan hun gezicht, wat de verspreiding verder bevordert.
Een kind met krentenbaard kan ook koorts ontwikkelen, vooral als de infectie zich verspreidt of als de afweer van het kind zwak is. In dat geval kan een arts antibiotica voorschrijven, zoals flucloxacilline of fusidinezuur, om de ziekte sneller te laten genezen.
Hygiëne in de kinderopvang
Voor hygiëne in de kinderopvang gelden specifieke richtlijnen. De RIVM benadrukt dat schoonmaken en desinfecteren essentieel zijn om infectieziekten te voorkomen. Schoonmaken verwijderd vuil en ziekteverwekkers, terwijl desinfecteren ervoor zorgt dat deze ziekteverwekkers gedood worden. Het is belangrijk dat schoonmaakregels worden nageleefd, zowel bij het schoonmaken van oppervlakken als bij het gebruik van thermometers en wondverzorgingsmaterialen.
Thermometers die door meerdere kinderen worden gebruikt, kunnen een bron van infectie worden. Daarom moeten thermometers goed schoongemaakt en desinfecteerd worden tussen de metingen in. Ook bij wondverzorging moet voorzichtig worden omgegaan met bloed of wondvocht, omdat deze eventueel virussen bevatten zoals hepatitis of HIV.
Voor schoonmaak en desinfectering gelden ook specifieke richtlijnen. Oppervlakken die vaak worden aangeraakt – zoals deuren, trapleuning en speelgoed – moeten regelmatig worden schoongemaakt. Het gebruik van water en zeep is voldoende voor het schoonmaken van kinderen en hun spullen. Andere middelen, zoals alcohol of jodium, zijn niet noodzakelijk, volgens Thuisarts.nl.
Behandeling van krentenbaard
Als een kind krentenbaard heeft, is behandeling mogelijk via medicijnen. Een huisarts kan een crème of pillen voorschrijven. De crème fusidinezuur is een antibioticum dat wordt aangewend bij huidinfecties. Het wordt 3 keer per dag op de wondjes aangebracht en moet worden gebruikt tot de wondjes genezen zijn. De behandeling met crème duurt maximaal 14 dagen.
Pillen worden voorgeschreven bij ziekere gevallen of wanneer het kind ook koorts heeft. Het medicament flucloxacilline, een penicilline-antibioticum, wordt bijvoorbeeld gebruikt bij huidinfecties zoals krentenbaard. Het is ook een van de middelen die worden aangewend bij ernstiger infecties, zoals melkklierontsteking of hersenvliesontsteking.
Het is belangrijk om de behandeling volledig af te maken, ook als de wondjes al genezen lijken. Dit zorgt ervoor dat de bacterie volledig wordt uitgeroeid en de kans op een herhaling van krentenbaard wordt verkleind.
Wat doen ouders en kinderopvang?
Ouders en medewerkers van kinderopvangen kunnen samen bijdragen aan een gezonde omgeving. Als een kind krentenbaard heeft, is het verstandig om de kinderopvang op de hoogte te brengen. De opvang kan dan zorgen voor extra hygiënemaatregelen, zoals extra schoonmaak van speelgoed en oppervlakken, en het isoleren van eventueel besmette voorwerpen.
Het is echter niet altijd nodig om het kind met krentenbaard thuis te houden. Omdat krentenbaard besmettelijk is, is het mogelijk dat andere kinderen in de groep al geïnfecteerd zijn of dragers zijn van de bacterie. Daarom heeft het weinig zin om het kind met krentenbaard uit de groep te houden, tenzij het kind ook ziek is of extra zorg nodig heeft.
Een huisarts kan adviseren of het kind tijdelijk thuis moet blijven, afhankelijk van de ernst van de ziekte en de lichamelijk toestand van het kind. In sommige gevallen is het verstandig om contact op te nemen met de kinderopvang om te bespreken hoe de behandeling verloopt en wat de hygiënemaatregelen zijn.
Preventie en educatie
Om krentenbaard te voorkomen, is het belangrijk om kinderen te leren hoe ze hun handen goed wassen. Handwassen met zeep en water is een van de meest effectieve manieren om ziekteverwekkers te verwijderen. Ook is het belangrijk dat kinderen leren om hun handen te wassen voordat ze gaan eten, na het gebruik van het toilet, en na het aanraken van hun gezicht of andere lichaamsdelen.
Bij kinderopvanginstellingen is het belangrijk dat medewerkers goed op de hoogte zijn van de symptomen van krentenbaard. Als een kind bijvoorbeeld pijnlijk gedrag vertoont of wondjes heeft, moet dit worden gecontroleerd. Medewerkers kunnen ook ouders vragen om het kind te laten checken door de huisarts of een verpleegkundig specialist.
Het is ook belangrijk dat ouders hun kinderen onderwijzen om niet met hun handen in hun mond te gaan, en om niet te veel voorwerpen aan hun mond te brengen. Dit vermindert de kans dat bacteriën in de mond komen en zich verder verspreiden.
Melding van krentenbaard bij de GGD
Volgens de Wet publieke gezondheid (Wpg) moeten kinderopvanginstellingen melding maken bij de GGD als er meerdere kinderen of volwassenen in korte tijd ziek worden. Dit geldt voor ziektes met infectieuze aard, zoals krentenbaard, maag-darmproblemen of schurft.
Als er sprake is van een uitbraak of als er twijfel is over de oorzaak van de ziekte, moet contact opgenomen worden met de GGD. De RIVM heeft een informatieve website KIDDI, waar medewerkers van kinderopvangen informatie kunnen vinden over infectieziektes, hygiëne en meldingsverplichtingen.
Samenwerking tussen ouders en opvang
Een goede samenwerking tussen ouders en medewerkers van de kinderopvang is essentieel voor een gezonde omgeving. Ouders kunnen bijvoorbeeld het kind thuis controleren op eventuele wondjes of pijnlijke plekjes en contact opnemen met de opvang als er iets is opgevallen. Medewerkers kunnen dan extra aandacht besteden aan hygiënemaatregelen en zorgen dat er geen verdere verspreiding van krentenbaard optreedt.
Het is ook belangrijk dat ouders de behandeling van krentenbaard serieus nemen en de adviezen van de huisarts opvolgen. Als de crème of pillen worden aangebracht zoals voorgeschreven, is de kans op een snelle herstel groter.
Conclusie
Krentenbaard is een veelvoorkomende en besmettelijke huidinfectie bij kinderen, die zich snel kan verspreiden in collectieve instellingen zoals kinderopvangen. Het is belangrijk dat zowel ouders als medewerkers goed op de hoogte zijn van de symptomen, behandeling en voorkomingsmaatregelen. Hygiëne, zoals het regelmatig wassen van handen en het schoonmaken van oppervlakken, speelt een grote rol in het voorkomen van de verspreiding van krentenbaard.
Het is niet altijd nodig om een kind met krentenbaard thuis te houden, maar het is wel belangrijk om contact op te nemen met de kinderopvang en eventueel met de huisarts. Bij ernstige gevallen of bij herhaalde krentenbaard kan medicatie nodig zijn. Preventie en educatie zijn sleutelaspecten om ervoor te zorgen dat kinderen gezond blijven en dat ziektes zoals krentenbaard niet verder verspreiden.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
