De Juiste Hockeystick voor Jonge Hockeyers: Een Gids voor Ouders
juni 14, 2025
Geelzucht, of icterus, is een aandoening die gekenmerkt wordt door een geelachtige verkleuring van de huid en het oogwit. Hoewel geelzucht vaak voorkomt bij pasgeborenen en meestal vanzelf verdwijnt, kan het ook bij oudere kinderen optreden en duiden op een onderliggende medische aandoening. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling van geelzucht bij kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Geelzucht?
Geelzucht ontstaat door een verhoogd gehalte aan bilirubine in het bloed. Bilirubine is een geel gekleurde stof die vrijkomt bij de afbraak van rode bloedcellen. Normaal gesproken neemt de lever bilirubine op, verwerkt het en scheidt het uit via de gal. Wanneer de lever niet in staat is om bilirubine efficiënt te verwerken of af te voeren, hoopt het zich op in het bloed, wat leidt tot de kenmerkende geelzucht. De gele verkleuring kan zichtbaar zijn in de huid, het oogwit en soms ook in lichaamsvloeistoffen.
Oorzaken van Geelzucht bij Kinderen
De oorzaken van geelzucht kunnen variëren afhankelijk van de leeftijd van het kind. Bij pasgeborenen is geelzucht vaak het gevolg van een onvolwassen lever die nog niet optimaal functioneert. De lever is dan nog niet in staat om de bilirubine snel genoeg af te breken. Andere oorzaken bij pasgeborenen kunnen een incompatibiliteit van bloedgroepen tussen moeder en kind zijn, of een te laag vochtinname waardoor de bilirubine niet voldoende via de ontlasting wordt afgevoerd.
Bij oudere kinderen zijn er verschillende mogelijke oorzaken. Deze kunnen worden ingedeeld in drie hoofdgroepen: een te hoog aanbod van bilirubine aan de lever, een aandoening van de lever zelf, of een belemmering van de galafvoer. Een te hoog aanbod kan ontstaan door een verhoogde afbraak van rode bloedcellen. Leveraandoeningen, zoals hepatitis (ontsteking van de lever), kunnen de verwerking van bilirubine belemmeren. Een blokkade van de galwegen, bijvoorbeeld door galstenen of een tumor, kan de afvoer van gal en dus ook van bilirubine verhinderen.
In zeldzame gevallen kan geelzucht ook veroorzaakt worden door aangeboren afwijkingen of erfelijke aandoeningen.
Symptomen van Geelzucht
Het meest opvallende symptoom van geelzucht is de geelachtige verkleuring van de huid en het oogwit. De intensiteit van de verkleuring kan variëren afhankelijk van het bilirubinegehalte in het bloed. Naast de verkleuring kunnen andere symptomen optreden, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Deze kunnen zijn:
- Koorts
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
- Donkere urine
- Lichte ontlasting (stopverfkleurig)
- Jeuk
Bij baby's kan geelzucht soms moeilijk te herkennen zijn, vooral bij kinderen met een donkere huidskleur. In dat geval kan de vergeling het beste worden beoordeeld door naar het oogwit te kijken.
Diagnose van Geelzucht
De diagnose van geelzucht wordt meestal gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek. Tijdens het lichamelijk onderzoek zal de arts letten op de geelachtige verkleuring van de huid en het oogwit. Een bloedonderzoek kan het bilirubinegehalte in het bloed meten en helpen bij het identificeren van de oorzaak van de geelzucht.
Afhankelijk van de bevindingen kan de arts aanvullend onderzoek aanvragen, zoals een echo, scan of leverbiopsie, om de leverfunctie te beoordelen en eventuele blokkades van de galwegen op te sporen.
Behandeling van Geelzucht
De behandeling van geelzucht is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen is behandeling niet nodig, vooral bij pasgeborenen waarbij de geelzucht vanzelf verdwijnt. Bij andere oorzaken is behandeling gericht op het aanpakken van de onderliggende aandoening.
Bij baby's met een hoog bilirubinegehalte kan fototherapie worden toegepast. Hierbij wordt de baby onder een blauwe lamp gelegd, waardoor de bilirubine wordt afgebroken en via de urine en ontlasting kan worden uitgescheiden. In ernstige gevallen kan een wisseltransfusie nodig zijn, waarbij het bloed van de baby wordt vervangen door donorbloed.
Bij oudere kinderen en volwassenen is de behandeling afhankelijk van de oorzaak. Bij hepatitis kan antivirale medicatie nodig zijn. Bij galstenen kan een operatie nodig zijn om de galstenen te verwijderen.
In sommige gevallen kan de arts medicijnen voorschrijven om de jeuk te verlichten die soms gepaard gaat met geelzucht.
Preventie van Geelzucht
Het voorkomen van geelzucht is niet altijd mogelijk, vooral niet bij erfelijke aandoeningen. Wel kunnen bepaalde maatregelen worden genomen om het risico op bepaalde vormen van geelzucht te verminderen. Zo kunnen vaccinaties tegen hepatitis A en B helpen om infecties te voorkomen die geelzucht kunnen veroorzaken. Een goede hygiëne en het vermijden van het delen van persoonlijke spullen kunnen ook het risico op infecties verminderen.
Wanneer een Arts Raadplegen?
Het is belangrijk om een arts te raadplegen als u vermoedt dat uw kind geelzucht heeft. Dit geldt vooral als de geelzucht plotseling optreedt, gepaard gaat met andere symptomen zoals koorts, buikpijn of donkere urine, of als de geelzucht na enkele weken niet verdwijnt. Bij baby's is het belangrijk om direct een arts te raadplegen als de geelzucht binnen 24 uur na de geboorte optreedt, of als de baby slecht drinkt, suf is, een lage temperatuur heeft of andere zorgwekkende symptomen vertoont.
Conclusie
Geelzucht is een symptoom dat kan wijzen op verschillende onderliggende aandoeningen. Hoewel geelzucht bij pasgeborenen vaak onschuldig is, kan het bij oudere kinderen een teken zijn van een ernstiger probleem. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en tijdig een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan variëren van fototherapie tot medicatie of een operatie.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
