GGD-inspectie van kinderopvang: toezicht op kwaliteit en veiligheid

De GGD speelt een centrale rol bij het uitvoeren van inspecties in de kinderopvang. Deze inspecties zijn van groot belang om ervoor te zorgen dat kinderen zich veilig en gezond kunnen ontwikkelen in een betrouwbare omgeving. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op het toezicht dat de GGD uitvoert, de criteria waaraan kinderopvanginstellingen moeten voldoen, en hoe ouders en professionals hierover meer informatie kunnen verkrijgen.

Toezicht door de GGD

De GGD controleert of kinderopvanginstellingen voldoen aan de wettelijke eisen die vastgelegd zijn in de Wet Kinderopvang (Wko). Dit toezicht omvat jaarlijks inspecties bij kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderopvang en gastouderbureaus. De inspecties worden vaak onaangekondigd uitgevoerd, zodat de werkelijke situatie op de locatie betrouwbaar kan worden ingeschat.

De GGD voert deze inspecties in opdracht van de gemeenten. In verschillende regio’s, zoals Rotterdam-Rijnmond, Hollands Midden, Zuid-Holland Zuid en Gelderland-Zuid, zijn specifieke GGD-regio’s verantwoordelijk voor het uitvoeren van het toezicht. De resultaten van deze inspecties worden vastgelegd in inspectierapporten, die openbaar zijn en beschikbaar staan op het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Dit register geeft ouders en professionals inzicht in de kwaliteit van kinderopvanglocaties en helpt hen bij het maken van een weloverwogen keuze.

Inspectieonderdelen

Bij een GGD-inspectie wordt gekeken naar een aantal kernaspecten die van invloed zijn op de kwaliteit van de kinderopvang. Deze onderdelen zijn onder andere:

• Pedagogisch beleid en praktijk: De GGD beoordeelt of er een duidelijk pedagogisch beleid is en of dit beleid in de praktijk wordt uitgevoerd.
• Voorschoolse educatie: Er wordt gekeken of de kinderopvang bijdraagt aan de voorschoolse ontwikkeling van de kinderen.
• Deskundigheid van het personeel: De kwalificaties en ervaring van het personeel worden beoordeeld.
• Veiligheid- en gezondheidsbeleid en praktijk: De GGD controleert of er maatregelen zijn om kinderen te beschermen tegen risico’s en ziektes.
• Meldcode kindermishandeling: Er wordt gekeken of er procedures zijn opgesteld om te reageren op verdachte situaties.
• Oppervlakten en inrichting van de ruimtes: De ruimtelijke voorzieningen worden gecontroleerd op voldoende oppervlak per kind en veilige inrichting.
• Groepsgrootte en het aantal kinderen per beroepskracht: De verhouding tussen het aantal kinderen en het aantal medewerkers wordt beoordeeld.
• Informatie voor en inspraak van ouders: De GGD bekijkt of ouders voldoende informatie ontvangen en of hun mening in de praktijk wordt betrokken.
• Omgang met klachten: Er wordt gekeken hoe de opvanglocatie klachten afhandelt.
• Administratie bij gastouderbureaus: Bij gastouderbureaus wordt ook gekeken naar de administratieve procedures.

Deze onderdelen vormen de basis voor de beoordeling van de kwaliteit van de kinderopvang. De GGD rapporteert vervolgens aan de gemeente en aan de houder van de kinderopvang. Op basis van dit rapport kan de gemeente beslissen of er maatregelen nodig zijn.

Handhaving en maatregelen

Als een kinderopvanglocatie niet voldoet aan de wettelijke eisen, kan de gemeente handhaving uitvoeren. Dit kan variëren van een aanwijzing tot een bestuurlijke boete of, in extreme gevallen, verwijdering uit het Landelijk Register Kinderopvang. In uitzonderlijke gevallen kan er besloten worden tot de onmiddellijke sluiting van een opvanglocatie.

In sommige regio’s, zoals Gelderland-Zuid, is de GGD ook verantwoordelijk voor lichte handhavingstrajecten, terwijl de gemeenten zware handhavingstrajecten zelf uitvoeren. In andere regio’s is de GGD enkel verantwoordelijk voor het uitvoeren van inspecties.

Flexibilisering van de inspectieactiviteit

Sinds 1 januari 2022 is er een verandering in het inspectiebeleid van de GGD. Deze verandering heet de Flexibilisering van de inspectieactiviteit. Hierbij is er meer flexibiliteit in het toezicht, wat betekent dat de GGD en gemeenten samen bepalen welke onderwerpen bij een inspectie aan de orde komen. De kwaliteitseisen zelf blijven echter hetzelfde.

Deze verandering is ingevoerd om het toezicht efficiënter te maken en meer aandacht te besteden aan risico’s. Tijdens de overgangsperiode van twee jaar wordt gekeken naar de effecten van deze verandering. Op basis van deze evaluatie kan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besluiten om de flexibilisering definitief in te voeren.

Klachten en feedback

Als ouders of medewerkers twijfels hebben over de kwaliteit van een kinderopvanglocatie, kunnen zij contact opnemen met de GGD. De GGD heeft klachtenprocedures in plaats en zorgt voor een duidelijke afhandeling van klachten. Als er geen oplossing kan worden gevonden via direct contact met de inspecteur, kan een klacht ingediend worden bij de GGD.

Landelijk Register Kinderopvang

Het Landelijk Register Kinderopvang (LRK) is een centrale plek waar ouders en professionals informatie vinden over kinderopvanglocaties. Op deze website staat een overzicht van alle geregistreerde kinderopvangvoorzieningen, inclusief de inspectierapporten en samenvattingen van de inspectieresultaten. Deze informatie is van groot belang bij het kiezen van een kinderopvanglocatie.

Veiligheid en communicatie

De GGD gebruikt voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie een systeem genaamd MOVEit, dat veilig is en privacygevoelige bestanden kan versturen. Voor wie gebruik wil maken van deze service, is er een e-mailadres beschikbaar via de GGD-regio Rotterdam-Rijnmond.

Daarnaast publiceert de GGD regelmatig nieuwsbrieven met relevante informatie over toezicht en kwaliteitseisen in de kinderopvang. Deze nieuwsbrieven zijn een waardevolle bron voor ouders en professionals die op de hoogte willen blijven van ontwikkelingen in de sector.

Conclusie

De GGD speelt een essentiële rol in het uitvoeren van inspecties en toezicht op kinderopvanglocaties. Door regelmatig inspecties te doen en openbaar te rapporteren, zorgt de GGD ervoor dat kinderen zich veilig en gezond kunnen ontwikkelen. De wettelijke eisen die de GGD controleert zijn gericht op de kwaliteit van de opvang, de veiligheid van de kinderen en de betrokkenheid van ouders. Met de invoering van de flexibilisering van de inspectieactiviteit wordt het toezicht afgestemd op risico’s, waardoor het efficiënter wordt uitgevoerd. Ouders en professionals hebben hierdoor meer transparantie en kunnen betere keuzes maken bij de keuze van een kinderopvanglocatie.

## Bronnen

1. GGD Rotterdam-Rijnmond - Toezicht kinderopvang
2. GGD Hollands Midden - Inspectie kinderopvang
3. GGD Zuid-Holland Zuid - Toezicht kinderopvang
4. GGD Gelderland-Zuid - Professionals - Kinderopvang - Inspecties
5. GGD Hollands Midden - Portal verder pagina - Inspecties kinderopvang
6. GGD Gooi en Horst - Toezicht kinderopvang