Kinderopvang in Vlaardingen: Kaders, financiering en uitvoering

De kinderopvang speelt een cruciale rol in de samenleving, met name in gemeenten waar ouders op zoek zijn naar een goede balans tussen werk en gezin. In Vlaardingen zijn verschillende regels en kaders in werking getreden om het aanbod en de financiering van kinderopvang te organiseren. Deze regelingen zijn opgenomen in de Wet kinderopvang (Wk), die sinds 1 januari 2005 geldt. In deze artikel wordt ingegaan op de wijze waarop de gemeente Vlaardingen deze wet implementeert, met aandacht voor financiering, verantwoordelijkheden, uitvoering en de rol van de ouder in het proces.

Inleiding

De Wet kinderopvang is bedoeld om het voor ouders eenvoudiger te maken om zorg en werk te combineren. Volgens de wet zijn de kosten van kinderopvang gezamenlijk gedragen door ouders, werkgevers en de overheid. Ouders hebben zelf keuzevrijheid in de selectie van een kinderopvangcentrum. Deze marktgerichte aanpak heeft als doel om de kwaliteit van kinderopvang te verbeteren en meer keuzemogelijkheden aan te bieden aan ouders. De gemeente Vlaardingen heeft kaders vastgesteld voor de uitvoering van deze wet, waarin ook duidelijk is dat de ouder in principe zelf verantwoordelijk is voor het regelen van kinderopvang.

Verantwoordelijkheden en financiering

Na de inwerkingtreding van de Wet kinderopvang wordt de kinderopvang betaald door werkgevers, ouders en de overheid. De bijdrage van de overheid en de ouders samen bedraagt tweederde van de opvangkosten. De hoogte van het inkomen van de ouders bepaalt hoe groot de tegemoetkoming vanuit de overheid (via de belastingdienst) is. Naarmate het inkomen lager is, is de tegemoetkoming van de overheid hoger. Dit betekent dat gezinnen met een lager inkomen meer ondersteuning ontvangen vanuit de overheid.

De gemeente Vlaardingen zorgt ervoor dat deze financiering via het gemeentefonds verloopt. De kosten voor kinderopvang worden gedekt uit het budget Wet kinderopvang. Indien de prognose in 2005 concreet wordt, wordt er een aanvullend budget aangevraagd. Bovendien worden kosten voor extra administratieve ondersteuning meegenomen in de aanvraag voor de tweede voortgangsrapportage in 2004.

Uitvoering en aanvraagproces

De gemeente Vlaardingen heeft drie varianten overwogen voor de uitvoering van de kinderopvang. De eerste variant sluit het dichtst aan bij de uitgangspunten van de Wet kinderopvang en de Wet werk en bijstand. Hierbij is de ouder zelf verantwoordelijk voor het regelen van de kinderopvang. De gemeente voert enkel de wettelijk verplichte taken uit, zoals het innemen van een aanvraag of wijzigingsverzoek, het beoordelen van de aanvraag, het berekenen en het betaalbaar stellen van de gemeentelijke bijdrage, en het vaststellen van de bijdrage na afloop van het begrotingsjaar.

De tweede en derde varianten gaan uit van het belang dat de gemeente heeft bij het tijdig regelen van passende kinderopvang, met name in het kader van reïntegratie-trajecten. Deze varianten worden echter niet verder uitgewerkt in de kaders die de gemeenteraad heeft vastgesteld. De gemeenteraad heeft besloten dat de ouder in beginsel zelf verantwoordelijk is voor het regelen van kinderopvang. Dit is in lijn met de doelstellingen van de Wet kinderopvang.

Helpdesk Kinderopvang

Om te voorkomen dat er knelpunten ontstaan in de kinderopvang, heeft de gemeente een helpdesk kinderopvang ingesteld. Deze helpdesk biedt ondersteuning op maat aan ouders die dit nodig hebben. Dit kan leiden tot een snellere doorlooptijd en daarmee eventueel tot besparingen op bijstandskosten. De helpdesk fungeert ook als aanspreekpunt voor ouders en kindercentra.

Verhouding gemeente en kindercentra

De Wet kinderopvang heeft ertoe geleid dat de subsidierelatie tussen gemeente en kindercentra vervalt. Ouders kopen nu zelf kinderopvang in en zijn verantwoordelijk voor de betaling. De gemeente heeft echter wel de verplichting om in overleg te blijven met kindercentra over passende kinderopvang voor de wettelijke doelgroepen die een gemeentelijke bijdrage ontvangen. Deze groep is immers niet altijd zo aantrekkelijk voor kindercentra, omdat zij vaak voor een kortere periode (zoals het duur van een traject) kinderopvang nodig hebben. Kinderplaatsen zijn vaak aantrekkelijker voor ouders met een reguliere baan.

Uitbreiding doelgroepen

De gemeente Vlaardingen heeft de mogelijkheid om naast de wettelijke doelgroepen ook andere groepen te ondersteunen, zoals mantelzorgers en vrijwilligers. De financiering van kinderopvang voor deze groepen komt echter volledig voor rekening van de gemeente. De belastingdienst draagt enkel bij aan de kosten voor ouders die tot de wettelijke doelgroep behoren. De gemeenteraad heeft besloten dat Vlaardingen vooralsnog geen gebruik zal maken van deze uitbreiding van de doelgroepen, gezien de regeling een open einde heeft. De gemeente kan in de toekomst eventueel nog besluiten om ook deze groepen te ondersteunen.

Aanvraagprocedure

Een aanvraag voor een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang bevat meerdere gegevens. Dit omvat de naam, adres en sofi-nummer van de ouder, indien van toepassing ook die van de partner, en de naam, geboortedatum en sofi-nummer van het kind of de kinderen. Deze gegevens zijn nodig om de aanvraag te beoordelen en de gemeentelijke bijdrage te berekenen.

Conclusie

De gemeente Vlaardingen heeft duidelijke kaders vastgesteld voor de uitvoering van de Wet kinderopvang. Deze kaders stellen dat ouders in beginsel zelf verantwoordelijk zijn voor het regelen van kinderopvang. De gemeente ondersteunt deze ouders via een helpdesk, die ondersteuning op maat biedt. De financiering van kinderopvang wordt gezamenlijk gedragen door ouders, werkgevers en de overheid, waarbij de overheid een grotere bijdrage levert aan gezinnen met een lager inkomen. De gemeente heeft besloten om vooralsnog geen gebruik te maken van de mogelijkheid om ook niet-wettelijke doelgroepen te ondersteunen, maar houdt deze optie open voor de toekomst. De aanvraagprocedure is duidelijk gestructureerd en zorgt ervoor dat ouders een transparante en rechtstreeks proces doorlopen bij het aanvragen van een gemeentelijke bijdrage.

Bronnen

1. Verordening Wet kinderopvang Vlaardingen
2. Zorg en ondersteuning in Vlaardingen