Vrijwilligerswerk in kinderopvang: Het Toverbloempje zoekt betrokken hulpverleners
juli 14, 2025
In de kinderopvangsector zijn er in 2025 verschillende nieuwe ontwikkelingen waar ouders, medewerkers en instellingen op letten. De afgelopen tijd zijn er concrete maatregelen genomen om het personeelstekort aan te pakken, is er sprake van vernieuwingen op het gebied van collectieve arbeidsovereenkomsten en zijn er voorzieningen genomen om de kwaliteit van de kinderopvang te verhogen. Ook is er aandacht voor inclusie, sensomotorische ontwikkeling en het ontwikkelen van pedagogische professionals. Deze trends geven een goed beeld van de actuele situatie in de sector en waar het volgende jaar op vooruitgang kan worden gemaakt.
Personeelstekort neemt langzaam af
Een van de grootste uitdagingen voor de kinderopvangsector is het personeelstekort. In de afgelopen jaren was er sprake van een schaarste aan medewerkers, vooral op het gebied van dagopvang, buitenschoolse opvang en peuteropvang. Gelukkig lijkt er een positieve ontwikkeling in het verschijnen.
Uit een recente arbeidsmarktpeiling, uitgevoerd in mei 2025 door Kinderopvang werkt!, blijkt dat het personeelstekort langzaam afneemt. In de dagopvang is het percentage organisaties met een tekort gedaald van 30 procent in mei 2024 naar 23 procent in mei 2025. Ook in de buitenschoolse opvang (bso) is er een daling: van 44 procent naar 36 procent. De peuteropvang ziet ook verbetering: van 20 procent naar 14 procent. Deze cijfers tonen duidelijk aan dat er vooruitgang is, maar het tekort is nog steeds hardnekkig. Bij 18 procent van de organisaties duurt het tekort al langer dan drie jaar.
Om dit probleem aan te pakken zijn er nieuwe maatregelen ingevoerd. Zo is er een subsideregeling genaamd ‘Meer uren werkt!’ die gericht is op het verhogen van de werktijden van bestaande medewerkers. Ook zijn er initiatieven om het aantrekken en behouden van personeel te verbeteren, zoals scholing via het Ontwikkelpad Kinderopvang. Daarnaast wordt er gewerkt aan het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden en het professionele ontwikkelingstrainingen.
Vernieuwde arbeidsvoorwaarden in de cao
Een belangrijke verandering in 2025 is de introductie van de nieuwe Cao Kinderopvang 2025-2026. Deze collectieve arbeidsovereenkomst brengt een aantal nieuwe regels met zich mee die vanaf 1 januari 2025 gelden. Een van de meest opvallende veranderingen is de benaming van pedagogisch medewerkers. Deze groep medewerkers heet nu officieel ‘pedagogisch professional’. Groepshulpen zijn nu ‘groepsondersteuners’ genoemd. Deze benamingen zijn vastgelegd in de nieuwe cao en moeten worden toegepast in alle kinderopvanginstellingen.
Daarnaast zijn er ook veranderingen op het gebied van kwalificatie-eisen en arbeidsvoorwaarden. De cao bevat nu ook regels over het aannemen van studenten via uitzendbureaus en bevat een coulanceregeling voor deze groep. Er is ook sprake van nieuwe vergoedingsbedragen en pensioenpremies die vanaf 2025 van kracht zijn. De nieuwe cao is algemeen verbindend verklaard en moet dus worden nageleefd door alle instellingen die onder de cao vallen.
Verbetering van kwaliteit en veiligheid
Kinderopvanginstellingen zijn verantwoordelijk voor het veilig en kwalitatief hoogwaardig verzorgen van kinderen. In 2025 zijn er nieuwe richtlijnen en maatregelen genomen om de kwaliteit van de kinderopvang te verhogen. Zo is er aandacht voor sensomotorische ontwikkeling en inclusie. Sensomotorische ervaringen zijn belangrijk voor de breinontwikkeling van jonge kinderen. Deze ervaringen worden gestimuleerd door bewegen en ervaren met het hele lichaam. In de kinderopvangsector wordt er gewerkt aan het herstel van deze basisprincipes, zoals door middel van grote bewegingen, door de modder te rollen, of door te kletsnat te worden.
Daarnaast is er aandacht voor inclusie. Inclusieve opvoedondersteuning betekent dat alle kinderen, ongeacht hun achtergrond of bijzondere wensen, gelijkwaardig worden behandeld en ondersteund. Er zijn nieuwe kennisgidsen en trainingen beschikbaar om medewerkers te begeleiden bij het werken inclusief. Een voorbeeld is een kennisgids over vaders van kleur, die gericht is op het begrijpen van culturele verschillen en het verbeteren van de communicatie met ouders.
Toezicht en handhaving
Gemeenten spelen een belangrijke rol in het toezicht en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang. Kinderopvanginstellingen moeten aan bepaalde kwaliteits- en veiligheidseisen voldoen. Deze eisen zijn onder andere gericht op hygiëne, veiligheid, pedagogisch werken en het behoud van kwaliteit. Gemeenten controleren of deze eisen worden nageleefd en nemen, indien nodig, maatregelen om de kwaliteit te waarborgen.
In 2025 zijn er nieuwe hulpmiddelen beschikbaar gekomen voor gemeenten om effectief toezicht te kunnen houden. Zo is er een position paper over kinderopvang en voorschoolse educatie (VE) uitgebracht, dat richtlijnen geeft voor het toezicht en de handhaving. Ook zijn er handreikingen beschikbaar gemaakt voor gemeenten die willen samenwerken en leren van andere gemeenten. Op het Kennisnet van GGD GHOR Nederland zijn ook veelgestelde vragen en antwoorden beschikbaar gemaakt, waardoor gemeenten sneller toegang hebben tot de relevante informatie.
Pestgedrag en maatregelen in de bso
Pestgedrag is een bekende uitdaging in de buitenschoolse opvang (bso). In groepen van kinderen kan pestgedrag voorkomen, wat negatieve gevolgen kan hebben voor alle betrokken kinderen en volwassenen. In de afgelopen tijd zijn er nieuwe maatregelen genomen om dit probleem aan te pakken.
In de bso wordt er gewerkt aan het creëren van een veilige en sociaal veilige omgeving. Dit betekent dat er regels zijn opgesteld over gedrag en er wordt aandacht besteed aan het herkennen en afhandelen van pestgedrag. Ook wordt er gewerkt aan het opbouwen van een groepsdynamica waarin kinderen zich veilig en betrokken voelen. Er zijn trainingen beschikbaar voor medewerkers om hen te begeleiden bij het herkennen en afhandelen van pestgedrag.
Innovatieve initiatieven in de kinderopvang
Naast de traditionele kinderopvanginstellingen zijn er ook innovatieve initiatieven die in 2025 een rol spelen. Een voorbeeld hiervan is het Speelhoes in Enschede. Dit is een laagdrempelige speelplek voor kinderen en ouders in een aandachtswijk. Het initiatief heeft als doel om ouders te bereiken die anders last zouden kunnen hebben van isolement. Het Speelhoes biedt ook ruimte om (opvoed)vragen te stellen en te praten over kinderopvang en gezinshulp.
Een ander voorbeeld is het kinderopvangproject van Morgen, dat gericht is op gezinnen die tijdelijk in Nederland verblijven. Deze kinderopvang is speciaal afgestemd op de behoeften van deze groep en biedt ondersteuning bij het aanpassen aan het Nederlandse systeem.
Toekomstige plannen en maatregelen
In de komende tijd zijn er nog meer maatregelen gepland om de kinderopvangsector verder te verbeteren. Zo is er een subsidie beschikbaar voor scholing via het Ontwikkelpad Kinderopvang. Deze subsidie is bedoeld om medewerkers te begeleiden in hun professionele ontwikkeling en om de kwaliteit van de kinderopvang te verhogen.
Daarnaast is er aandacht voor het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden van pedagogisch professionals. Er zijn webinars en trainingen gepland over onderwerpen zoals succesvol werven in de kinderopvang, arbo en verzuim en het ontwikkelen van een professionele werkomgeving.
Conclusie
De kinderopvangsector in 2025 is in een fase van verandering en vooruitgang. Het personeelstekort neemt langzaam af, de arbeidsvoorwaarden zijn vernieuwd en er zijn nieuwe initiatieven genomen om de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. Ook is er aandacht voor inclusie, sensomotorische ontwikkeling en het afhandelen van pestgedrag. In de toekomst is er nog ruimte voor verbetering, maar de huidige ontwikkelingen tonen aan dat de sector op de goede weg is.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
