Bedplassen bij Kinderen: Oorzaken, Aanpak en Wanneer Hulp Zoeken

Bedplassen, ook wel enuresis nocturna genoemd, is een veelvoorkomend probleem bij kinderen. Ongeveer 15% van de kinderen tussen de 5 en 6 jaar oud ervaart dit, en het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Hoewel het vaak vanzelf overgaat, kan bedplassen voor zowel het kind als de ouders vervelend zijn en leiden tot stress en verminderd zelfvertrouwen. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, de ontwikkeling van zindelijkheid, en mogelijke aanpakken, gebaseerd op beschikbare informatie.

Ontwikkeling van Zindelijkheid

De ontwikkeling van zindelijkheid is een proces dat stapsgewijs verloopt. Kinderen leren doorgaans rond de leeftijd van 2 jaar voelen dat hun blaas vol is en ontwikkelen de controle over hun sluitspieren. Vanaf 4 jaar kunnen de meeste kinderen de plas op kunnen houden. Nachtelijke zindelijkheid volgt meestal later, omdat de productie van urine ’s nachts niet altijd onder controle is en het kind de signalen van een volle blaas mogelijk niet opmerkt tijdens de slaap. Het is belangrijk te onthouden dat elk kind zich in zijn eigen tempo ontwikkelt.

Oorzaken van Bedplassen

De oorzaak van bedplassen is niet altijd duidelijk. Er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen. Een belangrijke factor is de rijpheid van de blaas, zenuwen en hersenen. Deze moeten samenwerken om de signalen van een volle blaas te herkennen en de plas op te houden. Bij kinderen die bedplassen, is deze samenwerking nog niet volledig ontwikkeld.

Erfelijkheid speelt ook een rol. Kinderen van ouders die zelf bedplassen als kind hebben gehad, hebben een grotere kans om er ook last van te hebben. In sommige gevallen kan bedplassen ook ontstaan door een te vroege of te strenge zindelijkheidstraining, wat stress bij het kind kan veroorzaken. Psychische factoren, zoals een ingrijpende gebeurtenis, kunnen eveneens een rol spelen. Obstipatie kan ook een bijdragende factor zijn, aangezien een volle darm druk kan uitoefenen op de blaas.

Het is belangrijk op te merken dat bedplassen zelden een gevolg is van diep slapen, te veel drinken voor het slapengaan, of het dragen van een luier.

Wanneer is Bedplassen een Probleem?

Bedplassen wordt over het algemeen pas een probleem beschouwd als een kind van 5 jaar of ouder nog regelmatig in bed plast, bijvoorbeeld één keer per week of vaker. Als een kind ouder is dan 7 jaar en minstens twee keer per maand in bed plast, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken. Ook als het bedplassen gepaard gaat met andere zindelijkheidsproblemen, zoals broekplassen overdag, of als er pijn bij het plassen is, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Aanpak en Behandeling

Er zijn verschillende manieren om bedplassen aan te pakken. Het is belangrijk om te onthouden dat een positieve en ondersteunende benadering essentieel is. Straf je kind nooit voor het bedplassen, omdat dit de situatie kan verergeren en het zelfvertrouwen kan schaden. Beloon je kind juist voor droge nachten, bijvoorbeeld met een sticker op een kalender of een kleine beloning.

Enkele mogelijke aanpakken zijn:

• Plassen voor het slapengaan: Laat je kind altijd plassen voordat het naar bed gaat.
• Nachtelijk wekken: Sommige ouders kiezen ervoor om hun kind ’s nachts wakker te maken om te plassen. Dit kan de periode dat het kind droog moet blijven verkorten.
• Drankschema: Zorg voor een regelmatige drankinname over de dag, maar vermijd grote hoeveelheden drinken vlak voor het slapengaan.
• Blaastraining: Moedig je kind aan om overdag regelmatig naar de wc te gaan, om de blaascapaciteit te vergroten.
• Plaswekker: Een plaswekker is een apparaat dat afgaat zodra het kind begint te plassen. Dit kan helpen om het kind te leren om wakker te worden van de signalen van een volle blaas. Deze methode is vooral effectief bij oudere kinderen (vanaf 7 jaar).
• Medicatie: In sommige gevallen kan een arts medicatie voorschrijven, zoals desmopressine, om de urineproductie ’s nachts te verminderen. Dit wordt echter meestal pas overwogen als andere methoden niet effectief zijn.

Het is belangrijk om een aanpak te kiezen die past bij het kind en de ouders. Het kan nuttig zijn om een behandelplan te bespreken met een arts of andere zorgverlener.

Wat te Doen bij Logeren of Schoolkamp?

Als je kind gaat logeren of op schoolkamp gaat, kan het extra belangrijk zijn om het bedplassen te voorkomen. In dergelijke situaties kan het gebruik van absorberend ondergoed een oplossing bieden. Medicatie, zoals desmopressine, kan ook een optie zijn, maar dit moet altijd in overleg met een arts gebeuren. Het is belangrijk om het medicijn eerst thuis te testen om te zien hoe het kind erop reageert.

Wanneer Hulp Zoeken?

Het is raadzaam om professionele hulp te zoeken als:

• Je kind op de leeftijd van 6-7 jaar nog steeds regelmatig in bed plast.
• Het bedplassen gepaard gaat met andere zindelijkheidsproblemen.
• Je kind zich schaamt voor het bedplassen of erdoor gestrest raakt.
• Je je zorgen maakt over de oorzaak van het bedplassen.
• De aanpak die je hebt gekozen niet effectief is.

Een huisarts, kinderarts of GGD-arts kan de situatie beoordelen en een passend behandelplan opstellen.

Conclusie

Bedplassen is een veelvoorkomend probleem bij kinderen dat vaak vanzelf overgaat. Het is belangrijk om een positieve en ondersteunende benadering te hanteren en je kind niet te straffen. Er zijn verschillende manieren om bedplassen aan te pakken, variërend van eenvoudige maatregelen zoals plassen voor het slapengaan tot meer intensieve behandelingen zoals een plaswekker of medicatie. Als je je zorgen maakt over het bedplassen van je kind, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken.

Bronnen

1. Bedplassen oorzaken, gevolgen, behandeling
2. Richtlijnen bedplassen NHG
3. Bedplassen bij kind - Kijk op Ontwikkeling
4. Bedplassen bij kinderen - Thuisarts
5. Wat kun je doen aan het bedplassen van je kind? - Opgroeien in 046
6. Bedplassen afleren bij kinderen - Abena
7. Bedplassen - 24Baby
8. Bedplassen - Flevo Ziekenhuis