Werken in de kinderopvang zonder diploma: mogelijkheden en opties
juli 14, 2025
In de kinderopvangsector is het belangrijk om kwaliteitsvolle zorg en begeleiding te bieden aan kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar. Voor wie geïnteresseerd is in dit beroep, biedt een BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker een unieke kans om werk en opleiding te combineren. Deze opleiding is bedoeld voor leerlingen die willen werken in de kinderopvang, zoals bij een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang of peuterspeelzaal, terwijl ze tegelijkertijd theorie en praktijk leren. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de inhoud, structuur, voordelen en werking van de BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker in de kinderopvang.
Wat is een BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang?
Een BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang is een leerweg waarbij leerlingen of volwassenen werken in de kinderopvang en tegelijkertijd een opleiding volgen. Het doel van deze opleiding is om leerlingen kennis en vaardigheden te geven om kinderen van 0 tot 13 jaar te verzorgen en te begeleiden. Deze opleiding is aangeboden op MBO-niveau 3 of 4 en richt zich op zowel praktijk als theorie.
De BBL-opleiding is bedoeld voor mensen die willen werken in de kinderopvang, zoals in een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang of peuterspeelzaal. Tijdens de opleiding werken leerlingen minstens 16 tot 24 uur per week in een erkend leerbedrijf. Daarnaast volgen ze één dag per week les op school. Op school leren ze vakken als pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, communicatie en veiligheid in de kinderopvang.
De opleiding is persoonlijk afgestemd op de kennis en vaardigheden die de leerling al bezit. Dit betekent dat de duur van de opleiding varieert per persoon. De meeste leerlingen ronden de opleiding in 2 tot 3 jaar af.
Doelen van de BBL-opleiding
De BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang heeft als doel om leerlingen kennis en vaardigheden te geven die nodig zijn om kinderen van 0 tot 13 jaar te verzorgen en te begeleiden. Tijdens de opleiding leren leerlingen hoe ze kinderen kunnen stimuleren, hoe ze een veilige en prettige omgeving kunnen creëren, en hoe ze contact kunnen houden met ouders of verzorgers.
Een belangrijk aspect van de opleiding is het combineren van theorie en praktijk. Leerlingen leren op school over kinderen, hun ontwikkeling en hun behoeftes. Deze kennis brengen ze vervolgens in de praktijk bij hun werk in de kinderopvang. Op het werk worden ze begeleid door een werkbegeleider, die vaak een ervaren collega is.
Na afronding van de opleiding kunnen leerlingen direct aan de slag als pedagogisch medewerker in de kinderopvang. Ze zijn dan in staat om kinderen te verzorgen, een dagprogramma te plannen en uit te voeren, en contact te houden met ouders.
Opleidingssamenstelling en inhoud
De BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang bestaat uit zowel theoretische vakken als praktijkgerichte onderwerpen. De inhoud van de opleiding is gericht op het leren omgaan met kinderen van verschillende leeftijden, van baby's tot schoolgaande kinderen.
Op school volgen leerlingen algemene vakken zoals Nederlands, rekenen en burgerschap. Daarnaast krijgen ze vakken die specifiek gericht zijn op de kinderopvang, zoals pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, kinderen verzorgen, veiligheid en communicatie.
Een belangrijk deel van de opleiding is het leren observeren van kinderen. Leerlingen leren hoe ze kunnen bepalen of een kind zich prettig voelt in de groep en of het goed functioneert. Deze observaties helpen hen bij het plannen van activiteiten die gericht zijn op de ontwikkeling van de kinderen.
Daarnaast leren leerlingen hoe ze kunnen communiceren met ouders of verzorgers. Ze leren hoe ze informatie kunnen delen over het gedrag van kinderen en hoe ze afspraken kunnen maken over het dagelijks functioneren van kinderen in de kinderopvang.
Praktijkgerichte component
De praktijk is een belangrijk onderdeel van de BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang. Leerlingen werken minstens 16 tot 24 uur per week in een erkend leerbedrijf in de kinderopvang. Tijdens deze praktijkperiode leren ze hoe ze kinderen kunnen verzorgen, hoe ze activiteiten kunnen plannen en uitvoeren, en hoe ze contact kunnen houden met ouders.
In de praktijk worden leerlingen begeleid door een werkbegeleider. Deze begeleider helpt leerlingen bij het toepassen van de kennis die ze op school hebben geleerd. De werkbegeleider werkt meestal in hetzelfde leerbedrijf als de leerling en heeft ervaring in de kinderopvang.
De opleiding is zo opgebouwd dat leerlingen geleidelijk meer verantwoordelijkheid krijgen in de praktijk. In de beginfase van de opleiding zijn leerlingen vooral begeleid, maar naarmate de opleiding vordert, nemen ze steeds meer verantwoordelijkheid over voor het verzorgen en begeleiden van kinderen.
Theorie- en opleidingsschema
De BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang duurt in de meeste gevallen 2 tot 3 jaar. Tijdens deze opleiding volgen leerlingen één dag per week les op school. De lesdagen kunnen variëren, afhankelijk van het leerbedrijf waarbij de leerling werkt.
In de theorieles leren leerlingen over verschillende onderwerpen, zoals:
- Pedagogiek en ontwikkelingspsychologie
- Verzorgen van kinderen
- Veiligheid in de kinderopvang
- Communicatie met ouders
- Plannen en uitvoeren van activiteiten
- Observatie en beoordeling van kinderen
De theorie die leerlingen op school leren, brengen ze vervolgens in de praktijk. Zo leren ze hoe ze kinderen kunnen stimuleren, hoe ze een veilige omgeving kunnen creëren, en hoe ze contact kunnen houden met ouders.
Formatieve inzet van BBL’ers
Een belangrijk aspect van de BBL-opleiding is de formatieve inzet van de leerling. Formatieve inzet betekent dat leerlingen geleidelijk meer verantwoordelijkheid krijgen in hun werk. In de beginfase van de opleiding zijn leerlingen vooral begeleid, maar naarmate de opleiding vordert, nemen ze steeds meer verantwoordelijkheid over.
De formatieve inzet is geregeld in de Cao Kinderopvang. Hierin staat hoe de inzet van een BBL’er opgebouwd kan zijn en welk salaris een leerling kan ontvangen in de verschillende fases van de opleiding. De mate van inzetbaarheid van een BBL’er moet goed aansluiten bij de opleidingsfase waarin de leerling zich bevindt. In de beginfase kan een BBL’er bijvoorbeeld 0 tot 50 procent ingezet worden, terwijl in latere fases de inzet kan oplopen tot 100 procent.
Het is belangrijk dat zowel werkgevers als opleiders betrokken zijn bij de beoordeling van de mate van inzetbaarheid van een BBL’er. Werkgevers hebben zicht op de inzet in het werk, terwijl opleiders zicht hebben op de voortgang in de opleiding. De mate van inzetbaarheid en de verantwoordelijkheid die daarbij hoort, moeten goed passen bij de ontwikkeling van de BBL’er.
Voordelen van de BBL-opleiding
De BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang biedt verschillende voordelen. Het grootste voordeel is dat leerlingen direct aan de slag kunnen in de kinderopvang terwijl ze tegelijkertijd een opleiding volgen. Dit betekent dat leerlingen al tijdens de opleiding ervaring opdoen en kennis kunnen toepassen in de praktijk.
Een ander voordeel is dat leerlingen een salaris ontvangen tijdens de opleiding. Aangezien ze minstens 16 tot 24 uur per week werken, hebben ze een inkomen dat ze kunnen gebruiken voor hun levensonderhoud. Dit maakt de opleiding toegankelijker voor leerlingen die geen toegang hebben tot een ander inkomen.
Buiten het werk en het salaris, leren leerlingen ook hoe ze kunnen omgaan met kinderen van verschillende leeftijden. Ze leren hoe ze kinderen kunnen stimuleren, hoe ze een veilige omgeving kunnen creëren, en hoe ze contact kunnen houden met ouders. Deze vaardigheden zijn niet alleen nuttig in de kinderopvang, maar ook in andere beroepen waarin je met kinderen werkt.
Aanmelden voor de BBL-opleiding
Om te starten met de BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang, is het noodzakelijk om een contract te hebben bij een erkend leerbedrijf. Leerlingen zijn zelf verantwoordelijk voor het zoeken naar zo’n leerbedrijf. Alle erkende leerbedrijven in de kinderopvang zijn te vinden op de website van StageMarkt.nl.
Na het vinden van een leerbedrijf, kan een leerling zich aanmelden voor de opleiding. Tijdens het aanmeldingsproces wordt er contact opgenomen met zowel het leerbedrijf als de opleiding. Daarna wordt er een afspraak gemaakt voor een intakegesprek, waarin besproken wordt of de leerling in aanmerking komt voor de opleiding.
Na afronding van de aanmelding begint de opleiding. Leerlingen werken minstens 16 tot 24 uur per week in het leerbedrijf en volgen één dag per week les op school. Tijdens de opleiding krijgen ze begeleiding van zowel een werkbegeleider als een opleidingsbegeleider.
Kosten van de BBL-opleiding
Er zijn enkele verplichte kosten die horen bij de BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang. Deze kosten zijn afhankelijk van de leeftijd van de leerling en het schooljaar waarin de opleiding wordt gestart.
De volgende kosten zijn voor het schooljaar 2024-2025:
- Cursusgeld (jaarlijks): verplicht wanneer je op 1 augustus van het nieuwe schooljaar 18 jaar of ouder bent. Bedrag: € 735,-.
- Leerjaar 1: € 195,-.
- Leerjaar 2: € 10,-.
Deze kosten zijn verplicht en moeten worden betaald om deel te nemen aan de opleiding. Leerlingen kunnen deze kosten aflossen via het voorschot of een ander financieringsinstrument.
Vervolgopleidingen en carrière
Na afronding van de BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang kunnen leerlingen kiezen voor een vervolgopleiding. Deze vervolgopleidingen zijn beschikbaar op MBO-niveau 4 en richten zich op verder professionele ontwikkeling.
Een mogelijke vervolgopleiding is de opleiding tot gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang. Deze opleiding is bedoeld voor leerlingen die al een basisopleiding hebben en verder willen groeien in de kinderopvangsector. Tijdens deze opleiding leren leerlingen hoe ze kinderen kunnen begeleiden op een hoger niveau en hoe ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor grotere groepen kinderen.
Naast vervolgopleidingen is er ook de mogelijkheid om direct aan de slag te gaan als pedagogisch medewerker in de kinderopvang. Leerlingen kunnen dan werken in een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang of peuterspeelzaal. Ze zijn in staat om kinderen te verzorgen, een dagprogramma te plannen en uit te voeren, en contact te houden met ouders.
Conclusie
De BBL-opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang biedt een unieke kans om werk en opleiding te combineren. Leerlingen leren hoe ze kinderen van 0 tot 13 jaar kunnen verzorgen en begeleiden, en brengen deze kennis direct in de praktijk. De opleiding is bedoeld voor mensen die willen werken in de kinderopvang en tegelijkertijd een opleiding volgen. Het combineren van theorie en praktijk maakt deze opleiding een waardevolle keuze voor leerlingen die een carrière willen beginnen in de kinderopvangsector.
De opleiding is afgestemd op de kennis en vaardigheden van de leerling, wat betekent dat de duur van de opleiding varieert per persoon. Leerlingen werken minstens 16 tot 24 uur per week in een erkend leerbedrijf en volgen één dag per week les op school. Tijdens de opleiding leren ze over pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, veiligheid en communicatie.
Na afronding van de opleiding kunnen leerlingen direct aan de slag in de kinderopvang of kiezen voor een vervolgopleiding. De BBL-opleiding is dus een waardevolle kans om kennis te vergaren en ervaring op te doen in de kinderopvangsector.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
