De Juiste Hockeystick voor Jonge Hockeyers: Een Gids voor Ouders
juni 14, 2025
Tandpijn bij kinderen is een veelvoorkomend probleem dat ouders en verzorgers zorgen kan baren. De oorzaken van tandpijn zijn divers, variërend van doorkomende tanden en kiezen tot cariës en tandvleesontstekingen. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en te weten wanneer professionele hulp noodzakelijk is. Deze artikel biedt een overzicht van de mogelijke oorzaken, behandelingsopties en preventieve maatregelen met betrekking tot tandpijn bij kinderen, met name in de leeftijd van 5 jaar.
Er zijn verschillende factoren die tandpijn bij kinderen kunnen veroorzaken. Bij jonge kinderen, met name tussen de 16 maanden, kunnen de eerste kiezen doorbreken, wat gepaard kan gaan met pijn en ongemak. Een zachte massage van het tandvlees met een borstel of het laten bijten op groenten zoals wortelen kan verlichting bieden [1, 2]. Bij kinderen tussen de 5 en 7 jaar vallen de melktanden uit en komen de volwassen tanden door, wat ook pijn in het tandvlees kan veroorzaken [1].
Een veelvoorkomende oorzaak van tandpijn is cariës, oftewel gaatjes. Dit ontstaat door de vernietiging van tandweefsel door bacteriën die de tand perforeren en de zenuw aantasten [1, 3, 6]. Ook tandvleesontstekingen, veroorzaakt door tandplak, kunnen leiden tot pijn en bloedend tandvlees [3, 5]. Slechte mondhygiëne en een dieet rijk aan suikers verhogen het risico op zowel cariës als tandvleesontstekingen [5, 6].
Daarnaast kan tandpijn ontstaan door trauma, bijvoorbeeld door een val of een klap tegen de kaak, wat kan leiden tot tandbreuken of losse tanden [6]. Minder frequent voorkomende oorzaken zijn aften, een kapotte mondhoek of een mondontsteking door het herpes virus [5].
Het herkennen van de symptomen van tandpijn is cruciaal voor een snelle en adequate reactie. Kinderen kunnen klagen over een scherpe, stekende of zeurende pijn in de mond of tanden [7, 8]. Veranderingen in eetgedrag, zoals minder willen eten of het vermijden van koude of warme voedingsmiddelen, kunnen ook een indicatie zijn [7, 8]. Prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en slaapproblemen kunnen eveneens voorkomen [7, 8]. Bij jongere kinderen kan tandpijn zich uiten in overmatig kwijlen, bijten op voorwerpen en een algemeen gevoel van onbehagen [2, 7]. In sommige gevallen kan er sprake zijn van zwelling van het tandvlees of koorts, wat duidt op een mogelijke infectie [2, 3, 6].
De behandeling van tandpijn hangt af van de onderliggende oorzaak. Bij doorkomende tanden en kiezen kan een zachte massage van het tandvlees of het aanbieden van een gekoelde bijtring verlichting bieden [1, 2]. Het geven van een paracetamol of een ander geschikt pijnstillend middel kan tijdelijk de pijn verminderen [3].
Bij cariës is een bezoek aan de tandarts noodzakelijk om het gaatje te vullen of de tand te behandelen [1, 6]. Tandvleesontstekingen worden behandeld door het verbeteren van de mondhygiëne en het verwijderen van tandplak [3, 5]. In sommige gevallen kan een professionele reiniging door de tandarts of mondhygiënist nodig zijn [3].
Bij trauma is het belangrijk om direct een tandarts te raadplegen om de schade te beoordelen en de juiste behandeling te bepalen [6]. Een abces vereist onmiddellijke medische aandacht, vaak in de vorm van antibiotica en een drainage van de pus [6, 7].
Preventie is essentieel om tandpijn bij kinderen te voorkomen. Een goede mondhygiëne is de belangrijkste pijler. Kinderen moeten leren om twee keer per dag hun tanden te poetsen met een fluoride-tandpasta [4, 5]. Ouders moeten toezicht houden op het poetsen tot het kind voldoende motorische vaardigheden heeft ontwikkeld om dit zelfstandig te doen [4, 5]. Het is belangrijk om de tanden van kinderen jonger dan 10 jaar zelf ook nog even goed na te poetsen [5].
Het beperken van de inname van suikerhoudende snacks en dranken is cruciaal [5, 6]. Het is aan te raden om kinderen niet vaker dan 7 keer per dag te laten eten of drinken, en na het tandenpoetsen 's avonds geen eten of drinken meer te geven, behalve water [5]. Regelmatige tandartscontroles, elk jaar 1 of 2 keer, zijn essentieel om gebitsproblemen vroegtijdig op te sporen en te behandelen [4, 5, 6]. Vanaf het moment dat de eerste tandjes doorbreken, is het raadzaam om de tandarts te bezoeken [6].
Naast de bovengenoemde preventieve maatregelen, zijn er enkele dingen die ouders kunnen doen om de pijn van hun kind te verlichten. Het vermijden van zure dranken, pittig gekruid eten en harde voedingsmiddelen met scherpe randjes kan helpen [5]. Een zoutwater spoeling kan de ontsteking verminderen en de pijn verlichten [1]. Het afleiden van het kind met leuke activiteiten kan ook effectief zijn [6].
Het is belangrijk om een tandarts te raadplegen in de volgende situaties:
Om de angst van een kind te verminderen tijdens een tandartsbezoek, kunnen afleidingstechnieken worden gebruikt [6]. Het meenemen van favoriet speelgoed, het vertellen van verhalen of het afspelen van rustgevende muziek kan helpen om de aandacht af te leiden van de pijn [6].
Tandpijn bij kinderen is een veelvoorkomend probleem met diverse oorzaken. Een goede mondhygiëne, een gezond dieet en regelmatige tandartscontroles zijn essentieel om tandpijn te voorkomen. Het herkennen van de symptomen en het weten wanneer professionele hulp nodig is, is cruciaal voor een snelle en adequate behandeling. Door de juiste maatregelen te nemen, kunnen ouders en verzorgers bijdragen aan de gezondheid en het welzijn van hun kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet